Tài liệu tham khảo về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng dành cho cha mẹ, thầy cô
Trước kia trẻ em thường chỉ chịu sự ảnh hưởng giáo dục, thông tin tại gia đình và nhà trường. Tuy nhiên với thời đại công nghệ hiện nay, trẻ em còn có sự tác động và thông tin từ môi trường Internet. Thế giới ảo đã và đang tác động mạnh mẽ đến trẻ em với những rủi ro như bị xâm hại tình dục, lộ, lọt thông tin cá nhân, tin giả, bắt nạt qua mạng.... Chính vì vậy, cha mẹ và thầy, cô được coi là lực lượng tiên phong, cần hỗ trợ và bảo vệ các em bằng việc cung cấp những thông tin, kiến thức và cách thức nói chuyện cũng như các bài giảng slide hữu ích dành cho trẻ.
Để đồng hành cùng trẻ trên môi trường mạng, bố mẹ, giáo viên và người chăm sóc trẻ cần trang bị những kiến thức gì cho mình để có thể hướng dẫn trẻ sử dụng Internet an toàn. Thời gian vừa qua, các chuyên gia, nhà giáo dục đã xây dựng một số các tài liệu hướng dẫn theo cả hình thức sách in và các video clip hướng dẫn dành cho cha mẹ, thầy cô nhằm đào tạo, nâng cao kiến thức và thông tin cũng như phương thức đề truyền đạt thông tin. Dưới đây là một số tài liệu mà các bậc phụ huynh và thầy cô giáo có thể tham khảo.
1. Tài liệu tập huấn cho giáo viên tiểu học hướng dẫn trẻ sử dụng internet an toàn và hiệu quả
Đây là tài liệu được hỗ trợ bởi Google trong khuôn khổ dự án “Be Internet Awesome - Em an toàn hơn cùng Google” và được triển khai theo Chương trình hợp tác của Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục, Bộ Giáo dục và Đào tạo; Trung tâm Sức khỏe Gia đình và Phát triển cộng đồng (CFC) và dự án “Be Internet Awesome - Em an toàn hơn cùng Google” của Google. Tài liệu này phù hợp với các giáo viên tiểu học.
Nội dung của tài liệu hướng dẫn được chia thành 5 chủ đề chính:
Chủ đề 1: Cẩn thận khi chia sẻ - Thông minh
Chủ đề 2: Đừng rời vào cạm bẫy - Tỉnh táo
Chủ đề 3: Bảo vệ bí mật - Mạnh mẽ
Chủ đề 4: Tử tế thật tuyệt - Tử tế
Chủ đề 5: Khi nghi ngờ đừng ngại lên tiếng - Can đảm
Link tải tài liệu: https://vn-cop.vn/storage/Tai_lieu_tap_huan_giao_vien_tieu_hoc_huong_dan_tre_em_su_dung_mang_internet_an_toan_va_hieu_qua.pdf
2. Tài liệu hướng dẫn dạy học kỹ năng số và an toàn internet dành cho giáo viên
Tập đoàn Meta đã phối hợp cùng Trung tâm Công nghệ Thông tin Truyền thông Vietnet (Vietnet-ICT) và Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam xây dựng Tài liệu hướng dẫn “Dạy học kỹ năng số và an toàn Internet dành cho giáo viên”. Đây là nguồn tài nguyên đào tạo thuộc Chương trình Tư duy thời đại số - chương trình đào tạo về kỹ năng số và an toàn trên không gian mạng cho học sinh, được tập đoàn Meta triển khai từ năm 2019 tại nhiều quốc gia trên khắp thế giới.
Tại Việt Nam, chương trình đã tổ chức tập huấn tập trung cho hơn 3.500 giáo viên các trường THCS, THPT thuộc địa bàn 39 tỉnh/thành phố, từ đó mở rộng tập huấn tiếp tới 20.886 giáo viên khác. Với sự hỗ trợ từ dự án, các thầy/cô sau đó đã triển khai tập huấn lại cho hơn 580.000 học sinh. 99% giáo viên tham gia tập huấn đều đồng ý rằng nội dung đào tạo trong các mô đun chương trình “Tư duy thời đại số” rất cần thiết và hữu ích cho học sinh.
Tài liệu gồm 4 phần:
Học phần 1: giới thiệu về thế giới số
Học phần 2: Kiến thức nền tảng số
Học phần 3: Sức khỏe số
Học phần 4: Tương tác số
Link tải tài liệu: https://vn-cop.vn/storage/Tailieuhuongdan-dayhockynangso-va-antoaninternet-danhchoGV.pdf.pdf
3. Bộ cẩm nang bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng
Đây là cuốn tài liệu của Cục An toàn thông tin, hướng dẫn giáo viên, phụ huynh cho con sử dụng internet an toàn với việc phân theo từng nhóm lứa tuổi để trẻ với mục đích để giáo viên và cha mẹ dễ hình dung được những công cụ trong việc tương tác nói chuyện với con tùy theo mức nhận thức của trẻ.
Cuốn tài liệu gồm 5 nội dung chính:
Phần 1: Cẩm nang chung, cung cấp thông tin cơ bản về internet, lợi ích cũng như rủi ro trên internet, một số khái niệm về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng
Phần 2: Cẩm nang dành cho trẻ dưới 6 tuổi - giai đoạn ươm mầm. Chủ yếu đây là phần nội dung dành cho cha mẹ, thầy cô hướng dẫn trẻ ban đầu, tương tác với trẻ.
Phần 3: Cẩm nang cho trẻ từ 6-11 tuổi. Đây là lúc trẻ tìm hiểu học tập và tương tác trên môi trường mạng trong một giới hạn nhất định. Phần này để thầy cô, phụ huyên hướng dẫn trẻ hình thành các kỹ năng ban đầu nhằm hỗ trợ con một cách hiệu quả
Phần 4: Cẩm nang trẻ từ 11-16 tuổi. Phần nội dung chính tập trung vào các hướng dẫn cụ thể cho trẻ em trong hình thành các kỹ năng cụ thể sử dụng internet an toàn, lành mạnh và có trách nhiệm
Phần 5: Một số hướng dẫn bảo vệ khi tham gia môi trường mạng
Link tải tài liệu: https://vn-cop.vn/tai-lieu/tre-em/cam-nang-ve-bao-ve-tre-em-tren-khong-gian-mang.html
4. Tài liệu dành cho phụ huynh sử dụng công cụ công nghệ hướng dẫn con sử dụng Internet an toàn
Tài liệu bao gồm các quy tắc ngắn ngọn hướng dẫn phụ huynh khi tương tác với con, và phòng trừ các rủi ro trên môi trường mạng. Những tài liệu được trình bày dưới dạng slide để người đọc dễ nhận biết và dễ thuộc. Bên cạnh đó, cha mẹ cũng được hướng dẫn chi tiết cách truy cập các thiết bị máy tính, điện thoại thông minh cài đặt các công cụ chặn lọc để ngăn trẻ không tiếp xúc với các thông tin độc hại trên internet.
Link tải tài liệu: https://vn-cop.vn/storage/Khoa-hoc-co-ban-danh-cho-cha-me-ve-BVTE_20.10.2022.pdf
5. Tài liệu cẩm nang an toàn sử dụng Internet
Cuốn tài liệu là sản phẩm của Dự án tăng cường công nghệ thông tin dành cho giới trẻ hội nhập và phát triển.
Tài liệu này chứa nhiều hình ảnh sống động, màu sắc với các hình minh họa ngộ nghĩnh để thầy có có thể sử dụng làm tư liệu giảng dạy cho học sinh với các nội dung chính:
Phần 1: Dành cho trẻ em, đây là những hướng dẫn cho trẻ em sử dụng Internet an toàn
Phần 2: Dành cho phụ huynh, hướng dẫn các phụ huynh tương tác với con trên môi trường mạng
Link tải tài liệu: https://vn-cop.vn/storage/Tai-lieu_Cam-nang-An-toan-su-dung-Internet.pdf
6. Công dân số văn minh
Cuốn sách do CFC Biên soạn với sự tài trợ của Google và Nhà xuất bản Thanh niên phát hành. Đây là tập hợp các câu hỏi thảo luận, bên cạnh đó là các định nghĩa khái niệm chính cùng các bí kíp, kỹ năng, tình huống câu chuyện và cuối cùng là phần suy ngẫm với các bài học mà cha mẹ và thầy cô có thể áp dụng thành các bài giảng trên lớp dành cho học sinh. Nội dung của sách được nhấn mạnh vào 9 nội dung với 09 bài kiến thức về một Công dân số văn minh được trình bày rõ ràng, dễ hiểu:
Bài 1: Chân dung một “Công dân số văn minh”
Bài 2: Quy tắc tôn trọng, tuân thủ pháp luật
Bài 3: Quy tắc trách nhiệm
Bài 4: Quy tắc an toàn, bảo mật thông tin
Bài 5: Quy tắc ứng xử lành mạnh
Bài 6: Sống thật trên mạng ảo
Bài 7: Quản lý thời gian trên mạng
Bài 8: Một số hình thức lừa đảo/mạo danh trên mạng phổ biến
Bài 9: Nguyên tắc vàng phòng tránh lừa đảo/mạo danh trên mạng
Link tải tài liệu: https://vn-cop.vn/tai-lieu/cam-nang-cong-dan-so-van-minh.html
7. Một số giải pháp đảm bảo an toàn cho học sinh khi sử dụng Internet
Chương 1: Tổng quan về Internet và vai trò, ảnh hưởng của Internet tới học sinh
Chương 2: Thực trạng và nguy cơ khi học sinh sử dụng internet
Chương 3: Một số giải pháp khắc phục, đảm bảo an toàn cho học sinh khi sử dụng internet
Sách cung cấp các thông tin tổng quan về internet giúp giáo viên có tài liệu xây dựng các bài giảng bổ sung kiến thức cho học sinh.
Các tài liệu về hướng dẫn trẻ sử dụng internet an toàn vẫn đang tiếp tục được xây dựng và phát triển bổ sung kiến thức để bố mẹ sẽ có thêm công cụ tương tác với con.
Link tải tài liệu: http://vnbook.com.vn/books/giaiphapantoaninternet_output/web/index.html
Theo Tạp chí An toàn thông tin
