Tài sản mã hoá rộn ràng “chợ đen”

Trên không gian mạng, những “chợ đen” tài sản mã hóa mọc lên nhan nhản, quy tụ hàng trăm nghìn thành viên, hoạt động theo “luật riêng” của từng hội nhóm. Ẩn sau vẻ ngoài sôi động là vô số rủi ro: tiền ảo biến mất, nhà đầu tư trắng tay, còn tội phạm mạng thì lợi dụng tính ẩn danh để rửa tiền, chiếm đoạt tài sản, đe dọa nghiêm trọng đến an ninh tài chính quốc gia.

Khi nhà đầu tư sa vào bẫy lợi nhuận ảo

Trên không gian mạng, những “chợ đen” tài sản mã hóa mọc lên nhan nhản, quy tụ hàng trăm nghìn thành viên, hoạt động theo “luật riêng” của từng hội nhóm. Ẩn sau vẻ ngoài sôi động là vô số rủi ro: tiền ảo biến mất, nhà đầu tư trắng tay, còn tội phạm mạng thì lợi dụng tính ẩn danh để rửa tiền, chiếm đoạt tài sản, đe dọa nghiêm trọng đến an ninh tài chính quốc gia.

Sau nhiều năm tồn tại trong “vùng xám pháp lý”, loại tài sản này cuối cùng cũng có “tấm căn cước” hợp pháp tại Việt Nam, mở đường cho việc hình thành một thị trường minh bạch trong nước. Tài sản mã hóa được hiểu là loại tài sản số được tạo lập, lưu trữ và giao dịch bằng công nghệ mã hóa trên môi trường điện tử.

Ngày 8/8/2025, Chính phủ ban hành Nghị quyết 05 là văn bản đánh dấu bước ngoặt khi chính thức cho phép triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa, bắt đầu từ ngày 9/9/2025.

Một nhóm lừa đảo tài sản mã hóa bị lực lượng Công an triệt phá.

Tuy nhiên, dù mới bước vào giai đoạn thí điểm chưa đầy một tháng, thị trường “ngầm” của tài sản mã hóa vốn đã sôi động từ lâu. Đặc biệt, trong lĩnh vực bất động sản, nhiều “ông trùm” môi giới và giới đầu nậu đã nhanh chóng nắm bắt xu hướng, tung ra đủ chiêu trò mời gọi nhà đầu tư thông qua hình thức mua bán, góp vốn bằng tài sản mã hóa.

Chị Nguyễn Thị M (trú tại Ninh Bình), một nhà đầu tư bất động sản chuyên “lướt sóng”, thừa nhận đã bị hấp dẫn ngay khi nghe giới thiệu về dự án đầu tư bằng loại tài sản mới mẻ này. Tò mò tìm hiểu thêm, chị M được giới thiệu tham gia nhóm đầu tư một dự án du lịch nghỉ dưỡng tại Phan Thiết (Lâm Đồng) được quảng cáo là “có tiềm năng sinh lời cao, pháp lý minh bạch và thuộc chủ đầu tư uy tín”.

“Tôi có nghe đến dự án này, môi giới cung cấp nhiều tài liệu khẳng định đây là dự án thật, đang được thí điểm đầu tư bằng tài sản mã hóa nên tôi khá yên tâm và quyết định xuống tiền”, chị M kể lại. Sau khi trở thành nhà đầu tư, chị cùng nhiều người khác được cấp một ví blockchain, nơi dùng để lưu trữ, quản lý và giao dịch tài sản số, kèm theo token, tức chữ ký điện tử mã hóa.

“Chúng tôi nộp tiền vào ví của mình, bộ phận kỹ thuật ghi nhận bằng chữ ký chứng nhận điện tử. Toàn bộ biến động của dự án như tiến độ, số lượng nhà đầu tư, tổng vốn, giao dịch mua bán… đều hiển thị trên ứng dụng chung mà các thành viên có thể theo dõi”, chị M nói.

Nhà đầu tư theo dõi biến động trên thị trường giao dịch tài sản mã hóa.

Khi dự án bước vào giai đoạn “nước rút”, đội ngũ môi giới thông báo mức lợi nhuận hấp dẫn: 15% cho nhà đầu tư ban đầu, 10% cho người mua lại cổ phần. Đặc biệt, nếu góp thêm vốn ở thời điểm này, lợi nhuận có thể tăng lên 15–30% và được phép bán ra bất cứ lúc nào. Nghe đến “món hời thanh khoản cao”, chị M cùng nhiều người khác không ngần ngại nạp thêm tiền vào ví.

Thế nhưng, đến khi dự án mở phiên giao dịch để bán cổ phần, hệ thống máy chủ bất ngờ báo lỗi. Suốt cả ngày vẫn không khắc phục được, chị M sốt ruột thử rút tiền thì phát hiện tài khoản ví cũng “đóng băng”, không thể thực hiện giao dịch.

“Trước đó môi giới từng nói rõ: nếu muốn rút vốn thì có thể làm bất kỳ lúc nào, không cần thông báo và không bị phạt điều này khiến tôi rất yên tâm. Giờ thì tiền nằm trong ví mà không cách nào lấy ra”, chị M lo lắng nói.

Cũng theo đuổi “cơn sốt” tài sản mã hóa gắn với bất động sản, anh Lê Thành Đ (Ứng Hoà, Hà Nội) từng là một trong số ít nhà đầu tư hiếm hoi kịp “thoát hàng” sớm. Ở đợt mở bán cổ phần đầu tiên, anh Đ bán ra và thu lời 20%, sau đó nhanh chóng rút vốn chuyển sang dự án khác.

“Người mua lại cổ phần của tôi tiếp tục rót thêm tiền với kỳ vọng giá tăng, chờ lệnh bán để thoái vốn. Nhưng cuối cùng, ví điện tử của họ cũng bị lỗi hệ thống, không thể rút tiền. Có lẽ đây là chiêu bài tinh vi của chủ đầu tư, khiến nhà đầu tư rơi vào ‘hố đen’ lừa đảo”, anh Đ chia sẻ.

Không chỉ trong lĩnh vực bất động sản, các hình thức giao dịch tài sản mã hóa trên “chợ đen” còn nở rộ với tiền mã hóa là một dạng tiền điện tử được quảng bá là kênh sinh lời nhanh. Với những người có kinh nghiệm, họ hiểu rõ rủi ro và biến động của thị trường này. Nhưng với nhà đầu tư mới, đây lại là mảnh đất màu mỡ để các đường dây lừa đảo hoạt động.

Trường hợp của chị Phan Thị T (trú tại Hà Đông, Hà Nội) là ví dụ điển hình. Gia nhập cộng đồng “đầu tư tiền mã hóa”, chị T được giới thiệu đồng Tether (USDT), loại tiền được cho là ổn định và có mức tăng trưởng cao khi giao dịch trên các sàn không chính thống. Sau khi nạp tiền, chị được cấp ví blockchain, token và lời hứa “bán ra bất kỳ lúc nào cũng có người mua”, với lợi nhuận 10–50% tùy mức đầu tư. Những phiên giao dịch đầu tiên, chị dễ dàng bán sang tay, thu về khoản lãi đáng kể.

Thấy “kiếm tiền dễ như chơi”, chị T mạnh dạn gom thêm vốn, chờ giá lên để bán. Thế nhưng, sau hơn một tháng “ôm hàng”, không có ai hỏi mua dù chị đã chấp nhận bán lỗ. “Tôi đang ôm hàng như ôm bom. Mọi người trong nhóm đều nói sàn này sắp ‘bùng’. Nếu đúng vậy thì toàn bộ số tiền tôi bỏ ra coi như mất trắng”, chị T lo lắng.

Mảnh đất màu mỡ của tội phạm rửa tiền và lừa đảo xuyên biên giới

Hoạt động mua bán tài sản mã hóa trên “chợ đen” hiện diễn ra công khai, tuân theo “luật riêng” của từng hội nhóm. Theo quy định, nhà đầu tư chỉ được phép lưu ký tài sản mã hóa trên ví của mình sau khi tổ chức cung cấp dịch vụ tài sản mã hóa đầu tiên được cấp phép với điều kiện không thực hiện giao dịch.

Nếu muốn giao dịch, nhà đầu tư bắt buộc phải thông qua nhà cung cấp dịch vụ được Bộ Tài chính phê duyệt, nếu không sẽ bị xử lý vi phạm. Tuy nhiên, trên thực tế, các giao dịch tài sản mã hóa vẫn diễn ra sôi động trên “chợ mạng”, hoàn toàn nằm ngoài tầm kiểm soát của cơ quan chức năng.

Tại Diễn đàn “Thị trường tài sản số” ngày 2/10, Thượng tá Nguyễn Thành Chung (Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an) cảnh báo: Việt Nam đang xuất hiện các “chợ đen” tài sản mã hóa quy mô lớn, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn tài chính. Theo thống kê, hiện có hơn 20 triệu người Việt sở hữu tài sản mã hóa, đưa Việt Nam đứng thứ 5 thế giới.

Giao diện đầu tư tài sản mã hóa được thiết lập trên điện thoại.

Ngoài các giao dịch trên sàn quốc tế, hàng loạt hội nhóm kín hoạt động rầm rộ như “Mua bán USDT Việt Nam” (gần 400.000 thành viên), “USDT miền Trung - Trade Coin” (hơn 70.000 thành viên) hay “Chợ đen Bitcoin Remitano USDT” (13.000 thành viên). Trong các nhóm này, người mua – kẻ bán tự thỏa thuận và giao dịch trực tiếp, không có cơ chế đảm bảo nào ngoài uy tín cá nhân.

Theo Cục An ninh mạng, giá trị mỗi giao dịch dao động từ vài nghìn đến hàng trăm nghìn USDT, thậm chí có ngày lên tới hàng triệu USDT. Đáng chú ý, nhiều tài khoản ẩn danh thường xuyên rao mua khối lượng lớn tài sản mã hóa “bẩn”, có thể lên tới hàng chục triệu USDT.

Với tính chất ẩn danh, xuyên biên giới, các “chợ đen” tài sản mã hóa đang bị tội phạm mạng lợi dụng để tạo nên “thị trường ngầm” khổng lồ, phục vụ cho hoạt động rửa tiền, chuyển tiền bất hợp pháp, tiềm ẩn rủi ro cho an ninh quốc gia và trật tự xã hội.

Hoạt động này không chỉ gây thất thoát lớn cho ngân sách do việc trốn thuế, mà còn tạo kẽ hở cho tội phạm rửa tiền, chuyển dòng tiền ra nước ngoài. Nhiều cá nhân và tổ chức thu lợi khổng lồ từ việc “đào” hoặc kinh doanh tài sản mã hóa nhưng không kê khai thu nhập.

Đáng lo ngại, phần lớn tiền trong các vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản đều được chuyển đổi sang tiền mã hóa để che giấu nguồn gốc, rồi luân chuyển qua các sàn giao dịch quốc tế hoặc hình thức mua bán ngang hàng.

Chỉ trong giai đoạn 2019–2024, lực lượng chức năng đã phát hiện gần 20.000 vụ lừa đảo liên quan đến tài sản mã hóa, với hơn 17.000 đối tượng, gây thiệt hại trên 12.000 tỷ đồng – con số đủ để cảnh tỉnh cho bất kỳ ai đang “đào vàng” trong thế giới ảo.