Tận dụng công nghệ để hóa giải "độ khó" của chuẩn mực kế toán

Các chuẩn mực kế toán ngày càng trở nên phức tạp và khó diễn giải hơn và đòi hỏi những yêu cầu cao đối với kế toán, kiểm toán viên. Giải pháp tối ưu nhất là áp dụng công nghệ và tiếp cận đa phương thức để dễ đọc, dễ hiểu và tăng khả năng áp dụng hiệu quả.

Đối với kế toán viên, kiểm toán viên và các chuyên gia tài chính, chuẩn mực kế toán là công cụ kỹ thuật cần thiết để đo lường và công bố chính xác các giao dịch, sự kiện trong báo cáo tài chính. Tuy nhiên, việc diễn giải các chuẩn mực một cách dễ hiểu không phải là đơn giản.

Theo nghiên cứu từ Đại học Adelaide (Australia) với tiêu đề “Các chuẩn mực kế toán có thể hiểu hơn không?”, nhóm tác giả đã phân tích 65 chuẩn mực kế toán để đo lường khả năng đọc tổng thể dựa trên độ dài trung bình của câu và số lượng âm tiết trên mỗi từ. Kết quả cho thấy phần lớn các chuẩn mực đều nằm trong phạm vi đọc “khó” hoặc “rất khó”.

Các nhà nghiên cứu cũng đã thực hiện các cuộc phỏng vấn chi tiết với 25 người lập báo cáo tài chính, kiểm toán viên và những người hành nghề trong ngành khác, bao gồm cả những người soạn thảo chuẩn mực kế toán.

Các quan sát chung cho thấy, các chuẩn mực kế toán ngày càng trở nên khó hiểu với nguyên nhân là các loại giao dịch của DN ngày càng trở nên phức tạp, điều đó đặt ra gánh nặng cho người soạn thảo chuẩn mực để cố gắng phục vụ  nhiều loại giao dịch và độ phức tạp trong giao dịch.

TS. Mark Shying - Giám đốc Nghiên cứu của Hội đồng Chuẩn mực Kế toán Australia (AASB) cho biết, yêu cầu cải thiện tính dễ hiểu của các chuẩn mực kế toán đòi hỏi sự hiểu biết chung về bản chất của chúng. Một chuẩn mực kế toán có thể hiểu và thực thi được khi người lập và kiểm toán báo cáo tài chính có thể xử lý, giải thích các thông điệp và xác định những gì làm được.

Còn theo Giáo sư Bryan Howieson - Đại học Adelaide, giải pháp dựa trên công nghệ sẽ giúp kế toán viên, kiểm toán viên điều hướng khối lượng tài liệu và giúp họ tạo sự kết nối giữa các tiêu chuẩn, từ đó tìm ra các định nghĩa chính mà họ có thể cần. Thực tế, các quy tắc được tạo ra từ hàng loạt hoạt động kinh tế phức tạp của DN, vì vậy, cách tiếp cận và áp dụng chúng cũng không hề đơn giản.

Ảnh minh hoạ.

Từ các nghiên cứu của mình, Nhóm tác giả Đại học Adelaide đã đưa ra một số khuyến nghị sau:

Tận dụng công nghệ: Cần xem xét, cải thiện sự điều hướng xung quanh các tiêu chuẩn và các tài liệu hỗ trợ của các kế toán viên và chuyên gia tài chính thông qua việc sử dụng các phiên bản điện tử tương tác của các tiêu chuẩn. Theo đó, các giải pháp dựa trên công nghệ sẽ giúp kế toán, kiểm toán viên điều hướng khối lượng tài liệu và kết nối các chuẩn mực liên quan, từ đó tìm ra các khái niệm chính mà họ cần.

Hỗ trợ trực quan hơn thông qua việc tăng cường sử dụng lưu đồ, các mẫu và công cụ khác: Lưu đồ thường được trích dẫn trong các cuộc phỏng vấn như một cách giúp các kế toán, kiểm toán viên tìm ra chuẩn mực phù hợp và áp dụng các định nghĩa trong chuẩn mực đó.

Tạo sự cân bằng phù hợp giữa tính đơn giản và sự phức tạp: Việc đơn giản hóa văn bản trong các chuẩn mực có thể làm tăng khả năng dễ đọc và cung cấp một giải pháp trực quan đơn giản mà không khó thực hiện. Tuy nhiên, điều này có thể gây ra một số hậu quả không mong muốn, trong đó có việc làm cho các chuẩn mực kế toán không đảm bảo tính bao quát. Vì vậy, tạo sự cân bằng phù hợp là điều cần thiết, nếu các chuẩn mực quá đơn giản thì việc lập báo cáo tài chính dựa trên những tiêu chuẩn đó sẽ không có ý nghĩa.

Nâng cao vai trò của giáo dục: Rất nhiều kế toán, kiểm toán viên làm việc tại các công ty nhỏ và họ không có thời gian cũng như nguồn lực để cập nhật các chuẩn mực. Vì vậy, nhiều người đã tin tưởng vào các tài liệu giáo dục từ Big Four hoặc tham khảo ý kiến từ các công ty tầm trung, thay vì bắt đầu với các chuẩn mực. Các chuyên gia nhấn mạnh rằng, sự tuân thủ các chuẩn mực kế toán đi kèm với việc tiếp tục phát triển nghề nghiệp và học tập tại các tổ chức chuyên môn như CPA Australia đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao kiến thức cho kế toán, kiểm toán viên.

PV (T/h)