Trung Quốc công bố quỹ công nghệ cao để phát triển AI và các ngành công nghiệp mới nổi
Sau thành công toàn cầu của mô hình lý luận trí tuệ nhân tạo mới nhất của DeepSeek, các quan chức kinh tế hàng đầu của Trung Quốc đã cam kết thành lập một quỹ do nhà nước hậu thuẫn để hỗ trợ đổi mới công nghệ.
"Quỹ hướng dẫn đầu tư mạo hiểm của nhà nước" sẽ tập trung vào các lĩnh vực tiên tiến như trí tuệ nhân tạo, công nghệ lượng tử và lưu trữ năng lượng hydro, Zheng Shanjie, người đứng đầu cơ quan hoạch định kinh tế nhà nước Trung Quốc, phát biểu với các phóng viên bên lề cuộc họp thường niên của cơ quan lập pháp và cố vấn quốc gia Trung Quốc.
Ông Zheng, Chủ tịch Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia, cho biết quỹ này dự kiến sẽ thu hút gần 1 nghìn tỷ nhân dân tệ (138 tỷ đô la) vốn trong vòng 20 năm từ chính quyền địa phương và khu vực tư nhân.
Các nhà lãnh đạo Trung Quốc coi chip cao cấp, máy tính lượng tử, robot và AI là yếu tố quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cấp sản xuất. Nhưng Trung Quốc đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng từ các hạn chế công nghệ của Hoa Kỳ.
Zheng đã đưa ra giọng điệu thách thức tại cuộc họp báo, ca ngợi sự phát triển nhanh chóng của Trung Quốc trong lĩnh vực vi mạch và mô hình ngôn ngữ AI lớn cũng như robot công nghiệp và robot hình người.
“Những cảnh tượng trước đây chỉ thấy trong khoa học viễn tưởng giờ đã trở thành hiện thực. Chúng ta đang tiến dần đến ranh giới toàn cầu của công nghệ và đổi mới sáng tạo”, Zheng nói. “Điều này chứng minh rằng nỗ lực đàn áp và phong tỏa của một số thế lực chỉ giúp thúc đẩy động lực đổi mới sáng tạo độc lập của chúng ta”, ông nói thêm trong một ám chỉ rõ ràng đến Hoa Kỳ.
DeepSeek, một công ty tư nhân có mô hình ngôn ngữ lớn R1 làm chao đảo thị trường chứng khoán toàn cầu khi ra mắt vào tháng 1, gần như có thể sánh ngang với khả năng của các đối thủ - bao gồm GPT-4 của OpenAI, Llama của Meta và Gemini của Google - nhưng chỉ tốn một phần nhỏ chi phí.
Điều đó khiến các nhà quan sát ngạc nhiên vì Hoa Kỳ đã nỗ lực trong nhiều năm để hạn chế nguồn cung cấp chip AI công suất cao cho Trung Quốc, với lý do lo ngại về an ninh quốc gia. Điều đó có nghĩa là DeepSeek được cho là có thể đạt được mô hình chi phí thấp của mình trên các chip AI có công suất tương đối thấp.
Vào thứ Tư, Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đã cam kết "thúc đẩy các ngành công nghiệp mới nổi và các ngành công nghiệp tương lai" khi ông trình bày báo cáo công tác thường niên của chính phủ. Lý hứa sẽ thiết lập một cơ chế để tăng nguồn tài trợ cho các ngành công nghiệp như sản xuất sinh học, công nghệ lượng tử, AI tích hợp và công nghệ 6G.
Tăng cường tiêu thụ
Sau nhiều năm ưu tiên đổi mới công nghệ hơn nhu cầu trong nước, các nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng đã bắt đầu thể hiện cam kết nhiều hơn trong việc tăng cường tiêu dùng như nhiệm vụ chính sách hàng đầu của họ. Chính phủ Trung Quốc sẽ sớm công bố "kế hoạch hành động đặc biệt để thúc đẩy tiêu dùng", Zheng, quan chức kinh tế cho biết.
Năm ngoái, bất chấp động thái kích thích kinh tế vào tháng 9 , phần lớn động lực tăng trưởng của đất nước này đến từ xuất khẩu, giúp đưa thặng dư thương mại của Trung Quốc lên mức cao kỷ lục chỉ dưới 1 nghìn tỷ đô la. Sức mạnh đó đã khiến Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tức giận, người tuần này đã tăng gấp đôi thuế nhập khẩu của Hoa Kỳ đối với hàng hóa Trung Quốc lên 20%.
Theo Macquarie Group, một ngân hàng đầu tư, mức tiêu dùng hộ gia đình của Trung Quốc tính theo tỷ lệ tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nước này chỉ đạt 39% vào năm 2023, năm gần đây nhất có dữ liệu. Con số này so với 49% của Hàn Quốc và 55% của Nhật Bản, hai quốc gia châu Á vốn đã có tỷ lệ tiết kiệm cao, và 68% của Hoa Kỳ.
“Bắc Kinh quyết tâm tìm kiếm sức mạnh từ bên trong trong bối cảnh bất ổn bên ngoài gia tăng. Trung Quốc đang triển khai các hành động đặc biệt để thúc đẩy tiêu dùng trong nước”, các nhà kinh tế của HSBC do Jing Liu dẫn đầu đã viết trong một lưu ý nghiên cứu vào thứ Tư.
Là một phần của những nỗ lực đó, Trung Quốc đã tăng thâm hụt ngân sách lên khoảng 4% tổng sản phẩm quốc nội, Thủ tướng Lý tuyên bố trong báo cáo công tác của mình. Đây là mức cao nhất trong nhiều thập kỷ và là một phần của kế hoạch tăng chi tiêu để chống lại tác động của thuế quan Hoa Kỳ.
Ông cũng cho biết hạn ngạch phát hành trái phiếu chính phủ sẽ được tăng hơn 25% so với năm ngoái lên 6,2 nghìn tỷ nhân dân tệ (855 tỷ đô la), chia cho chính quyền địa phương và trung ương.
Trái phiếu đặc biệt do chính quyền địa phương phát hành sẽ được sử dụng để đầu tư cơ sở hạ tầng và hỗ trợ thị trường nhà ở đang gặp khó khăn, trong khi chính quyền trung ương sẽ dành khoảng 300 tỷ nhân dân tệ (41 tỷ đô la) để chi cho trợ cấp người tiêu dùng cho chương trình đổi xe cũ lấy tiền mặt phổ biến đối với ô tô và đồ điện tử tiêu dùng.
Chìa khóa thành công của chính phủ sẽ là liệu họ có thể khôi phục "tinh thần phấn chấn" của các doanh nhân tư nhân Trung Quốc hay không, những người sẽ cần thúc đẩy đổi mới công nghệ khi Bắc Kinh chuẩn bị cho nhiều hạn chế hơn từ Hoa Kỳ.
Tháng trước, nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã tiếp đón các giám đốc điều hành công nghệ hàng đầu của nước này tại thủ đô, nơi ông tuyên bố đây là "thời điểm vàng" để các doanh nghiệp tư nhân "phát huy hết khả năng của mình".
Các doanh nghiệp tư nhân đóng góp hơn 60% vào GDP của Trung Quốc và hơn 80% việc làm, mặc dù bị lấn át bởi khu vực nhà nước về quy mô. Tuy nhiên, nhiều công ty, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ, vẫn đang phục hồi sau đợt đàn áp nghiêm ngặt của cơ quan quản lý kéo dài hơn ba năm.
Theo Yang Decai, giám đốc Viện nghiên cứu kinh tế tư nhân tại Đại học Nam Kinh và là thành viên của cơ quan cố vấn cho cơ quan lập pháp, Luật khuyến khích kinh tế tư nhân, dự kiến sẽ được thảo luận trong các cuộc họp chính trị "hai kỳ" đang diễn ra, sẽ đảm bảo các công ty được hỗ trợ và bảo vệ về mặt pháp lý.
Ông nói với các nhà báo hôm thứ Ba tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh rằng “Nó phản ứng rất nhanh chóng và hiệu quả đối với một số vấn đề mà khu vực tư nhân quan tâm, chẳng hạn như bảo vệ quyền sở hữu, cạnh tranh công bằng”. “Điều này đã thúc đẩy sự tự tin của các doanh nghiệp tư nhân và kỳ vọng của chúng tôi đối với thị trường, điều này có ý nghĩa to lớn đối với sự tăng trưởng ổn định của nền kinh tế Trung Quốc”.