Truy xuất nguồn gốc: Lá chắn công nghệ chống hàng giả

Nếu hàng hóa có thể 'nói chuyện', thì hệ thống truy xuất chính là ngôn ngữ trung thực nhất để kể lại hành trình của mỗi sản phẩm – từ nơi sinh ra đến điểm đến cuối cùng.

Chống hàng giả bằng công nghệ: Không còn phải 'lần dấu thủ công'

Phân tích từ góc độ quản lý, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương cho rằng, trong cuộc chiến chống hàng giả, thay vì phải lần theo từng dấu vết thủ công đầy bất trắc, cơ quan chức năng hoàn toàn có thể dựa vào mã QR trên sản phẩm để nhận diện sự thật. Đây không chỉ là phương thức kiểm tra, mà còn là công cụ làm rõ trách nhiệm, bịt kín các "vùng xám" mà gian thương có thể lợi dụng.

"Nếu chúng ta xây dựng một hệ thống quốc gia về truy xuất nguồn gốc sản phẩm, chúng ta có thể biết rõ cơ sở sản xuất nào đã sản xuất bao nhiêu sản phẩm, sản phẩm đó được chuyển đến đâu, đang có mặt tại siêu thị nào, hay ví dụ như thuốc men đang được lưu hành tại khu vực nào, ai là người vận chuyển sản phẩm đó. Từ đó, chúng ta có thể đối chiếu và xác định xem sản phẩm có phải là hàng giả hay không."

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương.

 Nền tảng truy xuất nguồn gôc quốc gia: Từ thực tiễn nhỏ đến bước tiến lớn

Tại Việt Nam, theo Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương, nỗ lực xây dựng công cụ truy xuất nguồn gốc bước đầu đã được ghi nhận ở một số ngành hàng như thịt, trứng, rau sạch ở TP.HCM và một số sản phẩm OCOP có quy mô nhỏ. Tuy nhiên, các hệ thống hiện nay vẫn rời rạc, thiếu liên thông và chưa tạo thành một nền tảng dữ liệu đồng bộ, có thể tích hợp trên phạm vi toàn quốc. Đây chính là khoảng trống mà Bộ Khoa học và Công nghệ muốn lấp đầy bằng một nền tảng truy xuất mang tính quốc gia:

"Bộ Khoa học và Công nghệ đề xuất giải pháp sớm xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về nguồn gốc và chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Mỗi sản phẩm sẽ được gắn một mã QR code, và khi người dân hoặc doanh nghiệp quét mã này, họ có thể truy xuất các thông tin liên quan đến sản phẩm. Hệ thống này sẽ tạo thuận lợi lớn cho cơ quan nhà nước trong việc thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm, đồng thời nâng cao trách nhiệm của các cơ sở sản xuất và người dân trong việc đảm bảo chất lượng hàng hóa. Trách nhiệm của từng đối tượng, như người vận chuyển, cũng sẽ được làm rõ, giúp việc truy xuất thông tin trở nên dễ dàng hơn."

Khôi phục niềm tin, định vị thương hiệu Việt

Trong một thị trường mà niềm tin quyết định sức sống của thương hiệu, truy xuất nguồn gốc chính là công cụ để xác lập lại trật tự, tạo ra sân chơi công bằng và trao quyền giám sát cho cả người tiêu dùng lẫn cơ quan quản lý. Khi được triển khai đúng cách, đó không chỉ là "lá chắn công nghệ" chống hàng giả – mà còn là nền tảng để định vị và nâng tầm thương hiệu Việt trong chuỗi giá trị toàn cầu.