Vụ bị Getty Images tố vi phạm bản quyền, Stability AI bước đầu giành chiến thắng
Theo diễn biến mới nhất trong vụ kiện bản quyền kéo dài giữa Getty Images và Stability AI, một tòa án tại London đã tuyến bố bác bỏ cáo buộc công cụ Stable Diffusion vi phạm bản quyền hình ảnh.
Cuộc chiến pháp lý kéo dài giữa Getty Images và Stability AI đã trở thành một trong những vụ kiện lớn đầu tiên về bản quyền trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo tạo sinh (generative AI), đặt ra tiền lệ quan trọng cho cách tòa án sẽ diễn giải quyền sở hữu trí tuệ trong thời đại học máy.
Theo hãng tin Reuters, Getty Images phần lớn đã thua trong vụ kiện tại London đối với Stability AI, liên quan đến cáo buộc rằng công cụ tạo ảnh Stable Diffusion của công ty này đã sử dụng trái phép các bức ảnh có bản quyền của Getty để huấn luyện mô hình. Vụ kiện, bắt đầu từ tháng 6 năm nay, là một trong những nỗ lực sớm nhất nhằm thách thức cách các hệ thống AI tạo sinh thu thập nội dung sáng tạo.
Theo diễn biến mới nhất, Thẩm phán Joanna Smith tuyên bố Getty Images chỉ thắng “một phần” trong cáo buộc xâm phạm nhãn hiệu, cụ thể là đối với hình mờ (watermark) của Getty bị tái tạo trong một số hình ảnh do người dùng Stable Diffusion tạo ra.
Tuy nhiên, vị thẩm phán này đã bác bỏ cáo buộc vi phạm bản quyền thứ cấp, kết luận rằng Stable Diffusion “không lưu trữ hoặc sao chép bất kỳ tác phẩm có bản quyền nào”. Bà nhấn mạnh rằng phán quyết này mang tính “lịch sử nhưng phạm vi cực kỳ hạn chế”.
Getty Images, chủ sở hữu của kho hình ảnh và video bản quyền nổi tiếng, đã rút phần lớn các lập luận về bản quyền trong đơn kiện do thiếu bằng chứng cụ thể về nguồn dữ liệu huấn luyện của mô hình AI. Tuy vậy, công ty khẳng định phán quyết này tái khẳng định trách nhiệm của các nhà phát triển AI khi hệ thống của họ tạo ra hình ảnh chứa các dấu hiệu được bảo hộ.
Trong một tuyên bố, Getty Images cho biết: “Phán quyết hôm nay xác nhận rằng việc Stable Diffusion tái tạo nhãn hiệu Getty Images trong hình ảnh do AI tạo ra là hành vi xâm phạm nhãn hiệu. Quan trọng hơn, tòa án đã bác bỏ lập luận của Stability AI rằng người dùng mới là bên chịu trách nhiệm.”
Công ty cũng bổ sung rằng, phán quyết đã thiết lập “một tiền lệ mạnh mẽ rằng các thực thể vô hình như mô hình AI cũng có thể chịu trách nhiệm về vi phạm bản quyền, tương tự như các sản phẩm hữu hình.”
Trong khi đó, Stability AI hoan nghênh phán quyết. Luật sư trưởng Christian Dowell của công ty cho biết, quyết định này “cuối cùng đã giải quyết những lo ngại về bản quyền, vốn là trọng tâm của vụ kiện.”
Theo Reuters, các chuyên gia pháp lý nhận định rằng vụ việc này vẫn chưa làm rõ câu hỏi lớn hơn: "Liệu việc huấn luyện mô hình AI bằng các tác phẩm có bản quyền có vi phạm pháp luật tại Anh hay không?". Họ cho rằng điều này phơi bày những lỗ hổng trong luật bản quyền Anh và cho thấy sự cần thiết phải có hướng dẫn minh bạch và chính sách cụ thể hơn.
Được biết, vụ kiện bắt nguồn từ đầu năm 2023, khi theo báo cáo của Marketing-Interactive, Getty Images đã đệ đơn kiện Stability AI lên Tòa án Tối cao London với cáo buộc công ty này “sao chép và xử lý trái phép hàng triệu hình ảnh” từ nền tảng của Getty Images để huấn luyện mô hình Stable Diffusion.
Trong tuyên bố khi đó, Getty Images cho rằng Stability AI đã có hành vi sử dụng tài nguyên “không có giấy phép, nhằm phục vụ lợi ích thương mại riêng và gây thiệt hại cho các nhà sáng tạo nội dung”, đồng thời khẳng định công ty luôn cung cấp các thỏa thuận cấp phép hợp pháp cho các đối tác công nghệ phát triển AI một cách có trách nhiệm.
Getty Images cũng nhấn mạnh rằng họ tin tưởng vào tiềm năng sáng tạo của AI khi được áp dụng một cách có đạo đức, đối lập với cách Stability AI phớt lờ quy trình cấp phép. Trong khi đó, đối thủ Shutterstock của Getty Images đã hợp tác với OpenAI để huấn luyện mô hình DALL·E theo thỏa thuận cấp phép minh bạch, trở thành hình mẫu cho việc dung hòa giữa đổi mới công nghệ và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.
Chỉ tuần trước, Getty Images đã ký thỏa thuận cấp phép kéo dài nhiều năm với Perplexity, đánh dấu bước tiến lớn trong nỗ lực của startup AI này nhằm hợp pháp hóa mối quan hệ với các nhà cung cấp nội dung sau hàng loạt cáo buộc đạo văn và thu thập dữ liệu trái phép, theo TechCrunch. Thỏa thuận cho phép Perplexity hiển thị hình ảnh của Getty trong các sản phẩm tìm kiếm và khám phá bằng AI, kèm theo trích dẫn và liên kết nguồn gốc.
Quan hệ hợp tác này tiếp nối chương trình “Publishers’ Program” của Perplexity, trong đó chia sẻ doanh thu quảng cáo với các đơn vị báo chí khi nội dung của họ xuất hiện trong kết quả tìm kiếm. Perplexity cho biết thỏa thuận này khẳng định cam kết về tính minh bạch và ghi nhận sự đóng góp của các chủ sở hữu, tác giả.
Trong khi đó, Stability AI vẫn tiếp tục mở rộng mạng lưới hợp tác, bao gồm Universal Music Group (phát triển công cụ sáng tạo nhạc AI chuyên nghiệp), Electronic Arts (phát triển công cụ hỗ trợ nghệ sĩ và nhà thiết kế của EA), và tập đoàn quảng cáo WPP (xây dựng chuỗi R&D chung).
Theo thông báo hồi tháng 3 năm nay, sự hợp tác với WPP cho phép công ty quảng cáo này ứng dụng các mô hình tạo hình ảnh mở của Stability AI để xây dựng câu chuyện thương hiệu, đồng thời dữ liệu thị trường và ứng dụng thực tế từ WPP sẽ đóng góp vào quá trình cải tiến công nghệ của Stability AI.
