AI giúp theo dõi sức khỏe trong thời già hóa dân số

Trí tuệ nhân tạo giờ đây đã xuất hiện ở tất cả mọi ngõ ngách của hệ thống chăm sóc sức khỏe. Quy mô thị trường AI trong lĩnh vực này được dự đoán sẽ tăng từ 28 tỷ USD năm 2024 lên 188 tỷ USD vào năm 2030…

Ảnh: MobiHealthNews.

Sự tăng trưởng này diễn ra ở thời điểm được coi là bước ngoặt đối với ngành y tế khi xu hướng già hóa dân số tác động mạnh mẽ đến nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ước tính toàn thế giới sẽ thiếu khoảng 10 triệu bác sĩ, y tá và nhân viên y tế vào năm 2030. Đồng thời, nhu cầu về dịch vụ chăm sóc sức khỏe sẽ ngày càng tăng cao. Khi đó, AI sẽ là giải pháp giúp các cơ sở y tế trên thế giới vượt qua những thách thức, cải thiện chất lượng, hiệu quả hoạt động khám, chữa bệnh.

Những lợi ích mà AI mang đến cho lĩnh vực chăm sóc sức khỏe biến nó trở thành mảnh đất màu mỡ trong mắt các nhà đầu tư. NVIDIA - nhà sản xuất chip AI hàng đầu thế giới - đã nghiên cứu phát triển các ứng dụng chăm sóc sức khỏe có sự hỗ trợ của AI từ hơn một thập kỷ trước. Mới đây, NVIDIA đã cho ra mắt khoảng 20 công nghệ chăm sóc sức khỏe mới với sự hỗ trợ của AI tại hội nghị GTC AI 2024. Tập đoàn này cũng hợp tác với Johnson & Johnson và GE Healthcare để phát triển và mở rộng quy mô ứng dụng AI trong lĩnh vực phẫu thuật và chẩn đoán hình ảnh.

Theo CNBC, cổ phiếu của NVIDIA tính đến thời điểm hiện tại đã tăng gần 100%. Mới nhất, NVIDIA tuyên bố sẽ hợp tác với Hippocratic AI -một công ty chăm sóc sức khỏe - để cung cấp dịch vụ y tá ảo dựa trên AI tạo sinh. Những y tá ảo này làm việc 24/7 chỉ với mức "lương" 9 USD/giờ. Công ty này nhận định, trong lĩnh vực theo dõi sức khỏe, các ứng dụng AI có thể hỗ trợ nâng cao khả năng chẩn đoán hình ảnh, phát hiện các bệnh như ung thư, với tỷ lệ chính xác cao hơn và trong giai đoạn bệnh sớm hơn.

Dịch vụ y tá ảo của NVIDIA và Hippocratic AI.

Một nhóm nhà nghiên cứu Trung – Mỹ mới đây cũng phát hiện nhiệt độ khuôn mặt khác nhau có liên quan đến một số bệnh mãn tính như tiểu đường và huyết áp cao, và những bệnh này có thể được phát hiện bằng trí tuệ nhân tạo với camera nhiệt. Nhóm nhà nghiên cứu nhấn mạnh tiềm năng công nghệ này trong việc thúc đẩy quá trình lão hóa lành mạnh bằng cách sử dụng hình ảnh nhiệt trên khuôn mặt để dự đoán tình trạng sức khỏe và tuổi sinh học của một người.

Theo đó, nhóm nhà nghiên cứu phát hiện nhiệt độ ở các vùng khuôn mặt khác nhau có liên quan đến nhiều bệnh mãn tính khác nhau - chẳng hạn như bệnh tiểu đường và huyết áp cao. Những khác biệt về nhiệt độ này không dễ nhận biết bằng cách chạm vào cơ thể mà thay vào đó có thể được xác định bằng cách sử dụng các mẫu nhiệt độ không gian cụ thể do AI tạo ra, đòi hỏi phải có camera nhiệt và mô hình được đào tạo dữ liệu. Với nhiều nghiên cứu sâu hơn, một ngày nào đó bác sĩ có thể sử dụng phương pháp tiếp cận đơn giản và không xâm lấn này giúp phát hiện sớm nhiều bệnh. 

Jing-Dong Jackie Han, tác giả liên lạc của bài báo tại Đại học Bắc Kinh (Trung Quốc), cho biết: “Lão hóa là một quá trình tự nhiên. Trong thời đại già hóa dân số, công cụ của chúng tôi có tiềm năng thúc đẩy quá trình lão hóa lành mạnh và giúp mọi người sống không bệnh tật”.

Bà Han và đồng nghiệp phân tích nhiệt độ khuôn mặt của hơn 2.800 người tham gia Trung Quốc trong độ tuổi từ 21 đến 88. Sau đó, nhóm nhà nghiên cứu sử dụng thông tin để đào tạo các mô hình AI cho phép dự đoán tuổi nhiệt của một người. Họ xác định được một số vùng chính trên khuôn mặt, nơi nhiệt độ có liên quan đáng kể đến tuổi tác và sức khỏe - bao gồm mũi, mắt và má.

Một nhóm nhà nghiên cứu phát hiện nhiệt độ ở các vùng khuôn mặt khác nhau có liên quan đến nhiều bệnh mãn tính khác nhau.

Nhóm nghiên cứu phát hiện nhiệt độ ở mũi giảm theo tuổi nhanh hơn các bộ phận khác trên khuôn mặt, nghĩa là những người có mũi ấm hơn có tuổi nhiệt trẻ hơn. Đồng thời, nhiệt độ quanh mắt có xu hướng tăng theo tuổi. Nhóm nghiên cứu cũng phát hiện những người mắc chứng rối loạn chuyển hóa như bệnh tiểu đường và bệnh gan nhiễm mỡ có quá trình lão hóa nhiệt nhanh hơn. Họ có xu hướng có nhiệt độ vùng mắt cao hơn so với những người khỏe mạnh cùng độ tuổi...

Báo cáo nghiên cứu của MarketsandMarkets về thị trường chẩn đoán y tế cho thấy số lượng đội ngũ y bác sĩ áp dụng các giải pháp AI ngày càng tăng vì các giải pháp này giúp giảm thiểu sai sót của con người và nâng cao hiệu quả điều trị. Theo đó, dự kiến doanh thu lĩnh vực này ước tính sẽ đạt 3,7 tỉ đô la Mỹ vào năm 2028 từ mức 1,3 tỉ đô la Mỹ vào năm 2023, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 23,2% trong giai đoạn dự báo.

Ở Mỹ, nhiều trung tâm y tế địa phương đang chẩn đoán bệnh thông qua kết quả của AI trong phân tích hình ảnh y tế (X-quang, MRI), đồng thời tiến hành thu thập dữ liệu tình trạng của bệnh nhân để hỗ trợ hội chẩn chính xác, đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. AI cũng có khả năng phát hiện mô bệnh để phát hiện ung thư phổi sớm, theo nghiên cứu của các nhà nghiên cứu từ Đại học UCL và Đại học Cambridge.

Một công bố vào tháng 10/2023, các nhà nghiên cứu của Trung tâm Ung thư Toàn diện Mayo Clinic nhận thấy tiềm năng tự động phát hiện ung thư tuyến tụy thông qua sử dụng bộ dữ liệu hình ảnh cung cấp bởi AI, đề xuất phác đồ điều trị phù hợp với từng bệnh nhân dựa trên đặc điểm di truyền, bệnh lý và lối sống. Cải thiện tỷ lệ bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh ung thư giai đoạn đầu đang là ưu tiên hàng đầu của WHO hiện nay.

Số lượng đội ngũ y bác sĩ áp dụng các giải pháp AI ngày càng tăng vì các giải pháp này giúp giảm thiểu sai sót của con người và nâng cao hiệu quả điều trị.

Đi cùng với đó, các thiết bị đeo theo dõi sức khỏe kiểu dáng đẹp mắt mà không có màn hình đang thu hút sự quan tâm vào năm 2024, nhưng ở dạng khác: Nhẫn thông minh. Samsung Electronics đã gây chú ý khi công bố Galaxy Ring vào đầu năm nay. Trước đó đã xuất hiện những cái tên như Oura Ring, Evie Ring hay Ultrahuman Ring Air.

Nhưng với việc nhà sản xuất công nghệ Trung Quốc Honor cũng đang nghiên cứu một chiếc nhẫn thông minh, trong khi Apple đang thử nghiệm ý tưởng về một sản phẩm tương tự, những thiết bị theo dõi sức khỏe nhỏ bé được ngụy trang dưới dạng trang sức này đang thu hút nhiều sự chú ý hơn bao giờ hết.

Bên cạnh đó, công cụ nền tảng trợ giúp ảo trên không gian mạng cho phép người dùng tiếp cận tư vấn dịch vụ từ xa. Chẳng hạn, trong suốt nhiều năm qua, MyOutDesk – công ty trợ lý ảo lớn nhất ở Mỹ - đã cung cấp dịch vụ trợ lý ảo hỗ trợ quản lý sức khỏe cho nhiều cá nhân, tổ chức trên thế giới. Chức năng chính của trợ lý ảo AI là tự động nhắc nhở bệnh nhân uống thuốc, theo dõi và cung cấp thông tin về sức khỏe theo thời gian thực.