Chuyển đổi số quốc gia: Con đường tất yếu hướng tới một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng

Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, chuyển đổi số đã trở thành một xu thế tất yếu, là động lực cốt lõi định hình tương lai của mọi quốc gia.

Việt Nam đã xác định chuyển đổi số là đột phá chiến lược để bứt phá, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Lần đầu tiên, các khái niệm như "Chuyển đổi số", "kinh tế số", "xã hội số" đã được chính thức đưa vào Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, khẳng định quyết tâm chính trị mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước trong việc đưa đất nước bước vào kỷ nguyên số.

Nhận thức rõ tầm quan trọng đó, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 3/6/2020, phê duyệt “Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”. Chương trình đặt ra một tầm nhìn lớn: đến năm 2030, Việt Nam sẽ trở thành một quốc gia số ổn định và thịnh vượng, tiên phong thử nghiệm các công nghệ và mô hình mới; đổi mới toàn diện hoạt động của Chính phủ, doanh nghiệp và người dân. Đây là một lộ trình toàn diện, được xây dựng dựa trên ba trụ cột chính: Chính phủ số, Kinh tế số và Xã hội số.

Ba trụ cột chính của Chuyển đổi số quốc gia

Phát triển Chính phủ số: Hiệu quả hơn, minh bạch hơn

Mục tiêu của việc phát triển Chính phủ số là nâng cao hiệu quả, hiệu lực hoạt động của bộ máy nhà nước, phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn. Chương trình đặt ra những chỉ tiêu cụ thể và đầy tham vọng:

Đến năm 2025: 80% dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 được cung cấp trên nhiều phương tiện, bao gồm cả thiết bị di động; 90% hồ sơ công việc tại cấp bộ, tỉnh và 80% tại cấp huyện được xử lý trên môi trường mạng; 100% cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đất đai, đăng ký doanh nghiệp, tài chính, bảo hiểm được hoàn thành và kết nối, chia sẻ.

Đến năm 2030: 100% dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 được cung cấp và Việt Nam thuộc nhóm 50 nước dẫn đầu thế giới về Chính phủ điện tử (EGDI).

Những kết quả ban đầu đã cho thấy hiệu quả rõ rệt. Cổng Dịch vụ công quốc gia và Trục liên thông văn bản quốc gia sau hơn một năm vận hành đã giúp tiết kiệm hàng nghìn tỉ đồng và hàng chục triệu giờ công lao động. Việc tích hợp gần 3.000 dịch vụ công đã tạo ra một sự thay đổi chưa từng có, giúp người dân và doanh nghiệp thực hiện các thủ tục hành chính một cách nhanh chóng, thuận tiện.

Phát triển Kinh tế số: Động lực tăng trưởng mới

Kinh tế số được xác định là động lực quan trọng để tạo ra sự bứt phá, đưa Việt Nam trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2030. Mục tiêu là kinh tế số sẽ chiếm 20% GDP vào năm 2025 và 30% GDP vào năm 2030.

Để đạt được mục tiêu này, nhiều giải pháp đã và đang được triển khai mạnh mẽ:

Hỗ trợ doanh nghiệp: Cổng hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển đổi số (https://www.smedx.vn)của Bộ Thông tin và Truyền thông đã giúp hàng trăm doanh nghiệp tiếp cận các nền tảng số. Khoảng 40 nền tảng "Make in Vietnam" đã được ra mắt, cho thấy các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam đang từng bước làm chủ các công nghệ cốt lõi.

Thúc đẩy thương mại điện tử: Trong năm 2020, hơn 500 hội nghị xúc tiến thương mại quốc tế trực tuyến đã được tổ chức, tạo ra trên 1 triệu phiên giao thương, giúp doanh nghiệp Việt Nam duy trì và phát triển quan hệ với đối tác toàn cầu ngay cả trong bối cảnh dịch bệnh. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn hỗ trợ đắc lực cho việc tiêu thụ nông sản.

Xây dựng Xã hội số: Lấy người dân làm trung tâm

Chuyển đổi số chỉ thực sự thành công khi mỗi người dân đều được tham gia và hưởng lợi. Xã hội số hướng tới mục tiêu thu hẹp khoảng cách số, để mọi công dân, dù ở thành thị hay nông thôn, đều được tiếp cận bình đẳng với các dịch vụ xã hội. Những thành tựu trong các lĩnh vực ưu tiên đã chứng minh điều này:

Y tế: Mạng lưới Telehealth với 1.000 cơ sở y tế kết nối khám chữa bệnh từ xa đã xóa nhòa khoảng cách địa lý, giúp giảm tỷ lệ chuyển tuyến từ 30% xuống dưới 10%, tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm.

Giáo dục: Ngành giáo dục đã đi tiên phong trong chuyển đổi số, đặc biệt trong đại dịch COVID-19 với phương châm “tạm dừng đến trường, không dừng học”. Tỷ lệ học sinh phổ thông Việt Nam học trực tuyến đạt 79,7%, cao hơn mức trung bình của các nước OECD (67,5%), là một kết quả rất đáng ghi nhận.

Nền tảng cho sự thành công: Nhận thức là yếu tố quyết định

Chương trình Chuyển đổi số quốc gia khẳng định: Nhận thức đóng vai trò quyết định. Chuyển đổi số trước hết phải bắt đầu từ chuyển đổi nhận thức của từng cán bộ, công chức, từng người dân và doanh nghiệp. Đây là một cuộc cách mạng của toàn dân, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và hành động đồng bộ ở các cấp.

Để hiện thực hóa khát vọng, bên cạnh việc thay đổi nhận thức, Việt Nam đang tập trung vào các giải pháp nền tảng:

Kiến tạo thể chế: Hoàn thiện hành lang pháp lý, sẵn sàng chấp nhận và thử nghiệm cái mới một cách có kiểm soát, đưa thể chế trở thành lợi thế cạnh tranh.

Phát triển hạ tầng số: Mở rộng hạ tầng băng rộng chất lượng cao, sớm thương mại hóa mạng 5G, và phát triển hạ tầng kết nối Internet vạn vật (IoT).

Phát triển nền tảng số: Xây dựng các nền tảng dùng chung trong các lĩnh vực thiết yếu như y tế, giáo dục, thương mại điện tử để thúc đẩy chuyển đổi số nhanh hơn, giảm chi phí.

Bảo đảm an toàn, an ninh mạng: Đây là yếu tố then chốt để tạo dựng "niềm tin số", bảo vệ người dân và doanh nghiệp trên không gian mạng.

Cuộc cách mạng số đã tạo ra cơ hội bình đẳng cho tất cả các quốc gia để bứt phá vươn lên với những chủ trương, chính sách đúng đắn và sự vào cuộc của toàn xã hội. Việt Nam đang đứng trước cơ hội to lớn để thay đổi thứ hạng, phát triển và hội nhập toàn diện với thế giới. Việc chung tay hành động để đưa chủ trương của Đảng và Nhà nước vào cuộc sống chính là con đường để hiện thực hóa khát vọng xây dựng một đất nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng trong kỷ nguyên số./.