Con người có thể trở lại Mặt Trăng trong năm tới

Sau hơn nửa thế kỷ, con người đang tiến gần tới việc trở lại Mặt Trăng khi NASA ấn định sứ mệnh Artemis II vào năm 2026, mở ra giai đoạn mới trong cuộc đua chinh phục không gian.

Ảnh: Frank Michaux/NASA.

Từ năm 2023, Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA) đã nhiều lần khẳng định sứ mệnh Artemis II sẽ đưa các phi hành gia bay vòng quanh Mặt Trăng. Tuy nhiên, sau nhiều lần trì hoãn, thời điểm phóng dự kiến được ấn định vào tháng 2/2026. Đây sẽ là chuyến bay thứ hai của Hệ thống tên lửa đẩy thế hệ mới (SLS) - một tên lửa đẩy hạng nặng có chi phí lớn, đồng thời là chuyến bay có người lái đầu tiên của Tàu vũ trụ Orion.

Trong khuôn khổ sứ mệnh kéo dài khoảng 10 ngày, các phi hành gia dự kiến sẽ bay vòng quanh Mặt Trăng nhằm thử nghiệm tàu vũ trụ cùng các hệ thống hỗ trợ sự sống. Những thử nghiệm này sẽ mở đường cho sứ mệnh Artemis III, đánh dấu lần đầu tiên con người trở lại bề mặt Mặt Trăng kể từ khi chương trình Apollo kết thúc vào năm 1972.

Hiện nay, các doanh nghiệp tư nhân cũng đang phát triển những kế hoạch vũ trụ quy mô lớn. Điển hình như Vast, một công ty khởi nghiệp có trụ sở tại Long Beach, bang California, Mỹ đặt mục tiêu phóng trạm vũ trụ thương mại đầu tiên trên thế giới - Haven 1 vào tháng 5/2026. Trạm Haven 1 dự kiến có thể tích sinh hoạt khoảng 45 mét khối và sẽ được sử dụng cho các sứ mệnh của chính phủ hoặc khu vực tư nhân.

Sau khi trạm được đưa lên quỹ đạo một vài tháng, phi hành đoàn đầu tiên của công ty sẽ được phóng lên và lưu trú tại đây trong khoảng hai tuần. Tổng cộng, trạm dự kiến tiếp nhận bốn sứ mệnh và được thiết kế để hoạt động trên quỹ đạo trong thời gian ba năm. Vast đang định vị mình như một giải pháp thay thế Trạm Vũ trụ Quốc tế - dự kiến kết thúc hoạt động vào năm 2030, nhằm phục vụ các thí nghiệm trong môi trường vi trọng lực.

Trong khi đó, SpaceX - công ty hàng không vũ trụ do Elon Musk sáng lập, chuyên phát triển tên lửa đẩy và tàu vũ trụ, sẽ tiếp tục thử nghiệm tên lửa khổng lồ Starship. Đến năm 2026, công ty kỳ vọng thực hiện kế hoạch táo bạo nhất từ trước đến nay: Sứ mệnh hướng tới Sao Hỏa.

Năm 2026, Trái Đất và Sao Hỏa sẽ nằm ở vị trí thuận lợi cho việc phóng tàu và Elon Musk từ lâu đã bày tỏ mong muốn tận dụng điều này để đưa tàu Starship không người lái lên sao Hoả. Nếu kế hoạch này không được thực hiện trong năm sau, thời điểm thuận lợi tiếp theo sẽ vào năm 2028.

Về phía Trung Quốc, quốc gia sẽ tiếp tục tiến trình chinh phục không gian và Mặt Trăng với sứ mệnh Hằng Nga 7 (Chang’e 7) dự kiến phóng vào cuối năm 2026. Sứ mệnh này bao gồm một tàu quỹ đạo, một tàu đổ bộ, một xe tự hành và một tàu vũ trụ cỡ nhỏ đóng vai trò trinh sát. Tàu đổ bộ sẽ hạ cánh xuống vành được chiếu sáng của miệng hố Shackleton, gần cực Nam của Mặt Trăng, trong khi hai phương tiện thám hiểm sẽ nghiên cứu các khu vực bóng tối vĩnh cửu ở khu vực lân cận.

Tương tự các sứ mệnh trước đây của Trung Quốc, Chang’e 7 sẽ thu thập dữ liệu về những địa điểm tiềm năng cho việc xây dựng căn cứ Mặt Trăng trong tương lai. Khu vực cực Nam đặc biệt được quan tâm do khả năng tồn tại nước, nguồn tài nguyên quan trọng cho sinh hoạt và sản xuất nhiên liệu tên lửa. NASA cũng đang xem xét khu vực này như một địa điểm hạ cánh tiềm năng cho sứ mệnh Artemis III.

Bên cạnh đó, một số vụ phóng vào không gian đáng chú ý khác có thể diễn ra, bao gồm tàu thăm dò săn tìm ngoại hành tinh PLATO của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) và kính viễn vọng không gian Xuntian của Trung Quốc. Nga dự kiến sẽ lần đầu tiên thử nghiệm tên lửa Soyuz 5. Trong khi đó, Cơ quan Thám hiểm hàng không Vũ trụ Nhật Bản (JAXA) sẽ phóng sứ mệnh Martian Moons eXploration (MMX) vốn bị trì hoãn từ năm 2024. Sứ mệnh này, hợp tác cùng NASA và ESA, sẽ khảo sát hai vệ tinh của Sao Hỏa là Phobos và Deimos, đồng thời đưa các mẫu vật thu thập được trở về Trái Đất vào năm 2031./.