Đan Mạch đề xuất luật bản quyền mới, bảo vệ danh tính kỹ thuật số trước Deepfake

Nhận thấy những mối đe dọa ngày càng tăng từ công nghệ deepfake, Bộ Văn hóa Đan Mạch vừa đề xuất một dự luật mang tính đột phá nhằm trao cho công dân "bản quyền" đối với hình ảnh và giọng nói của chính họ.

Động thái này được kỳ vọng sẽ tạo ra một hàng rào pháp lý vững chắc, chống lại việc lạm dụng AI tạo sinh để tạo ra nội dung giả mạo gây hại.

Bộ trưởng Văn hóa Đan Mạch, ông Jakob Engel-Schmidt, nhấn mạnh rằng dự luật được đề xuất sẽ nghiêm cấm việc sử dụng hình ảnh hoặc giọng nói của một cá nhân mà không có sự đồng ý của họ. Điều này đồng nghĩa với việc người dân có quyền yêu cầu các nền tảng gỡ bỏ nội dung deepfake sử dụng đặc điểm của họ và thậm chí có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại. Tuy nhiên, đạo luật sẽ không áp dụng cho các hoạt động vẽ châm biếm hoặc minh họa, nhưng cấm cụ thể việc sử dụng deepfake trong các buổi biểu diễn nghệ thuật.

Sáng kiến lập pháp này ra đời sau hàng loạt vụ việc gây chấn động, điển hình là việc lan truyền video giả mạo Thủ tướng Đan Mạch và các nỗ lực pháp lý nhằm xử lý những đối tượng sử dụng hình ảnh thật của người dân, đặc biệt là người nổi tiếng, để tạo ra video deepfake khiêu dâm.

Bộ trưởng Engel-Schmidt bình luận rằng "công nghệ hiện đã vượt xa luật pháp", và dự luật này sẽ là công cụ hữu hiệu để bảo vệ nghệ sĩ, người của công chúng và cả người dân khỏi hành vi trộm cắp danh tính kỹ thuật số – một điều giờ đây có thể thực hiện chỉ bằng vài cú nhấp chuột nhờ sức mạnh của AI tạo sinh. Ông đưa ra ví dụ về các nghệ sĩ âm nhạc đã phát hiện những bài hát trực tuyến được cho là của họ, nhưng thực chất lại được tạo ra bằng cách sử dụng bản sao giọng nói do AI.

Sự việc danh ca người Canada Celine Dion cảnh báo người hâm mộ về nội dung do AI tạo ra có sử dụng giọng nói và hình ảnh giống cô đang lan truyền trên mạng vào tháng 3 vừa qua, hay việc hơn 200 nghệ sĩ ký một bức thư ngỏ phản đối các mối đe dọa liên quan đến AI trong ngành công nghiệp âm nhạc, đã cho thấy mức độ cấp bách của vấn đề này trên toàn cầu.

Dự luật này đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ các đảng trong Quốc hội Đan Mạch và nhiều khả năng sẽ được thông qua vào mùa thu năm nay. Nếu được thông qua, đây sẽ là một bước tiến quan trọng trong cuộc chiến chống lại công nghệ deepfake – một công nghệ sử dụng trí tuệ nhân tạo để tạo nên một bản sao số giống người thật về ngoại hình và giọng nói, thường bị lợi dụng cho các mục đích xấu như lừa đảo, phát tán thông tin sai lệch, hoặc xâm hại danh dự, nhân phẩm.

Bà Athina Karatzogianni, chuyên gia tại Đại học Leicester, Anh, nhận định rằng đề xuất của Đan Mạch là một trong hàng trăm sáng kiến chính sách trên toàn thế giới nhằm giảm thiểu những tác hại tiềm ẩn từ việc lạm dụng AI tạo sinh. Theo bà, nội dung deepfake không chỉ xâm hại quyền cá nhân mà còn tạo ra tác động chính trị - xã hội sâu rộng, xói mòn các giá trị nền tảng của một nền dân chủ như bình đẳng và minh bạch.

Sau bước đi đầu tiên này, Chính phủ Đan Mạch dự kiến sẽ thúc đẩy thêm một đạo luật nhằm áp dụng mức phạt đối với các công ty không tuân thủ yêu cầu xóa nội dung deepfake được tạo ra bởi công nghệ trí tuệ nhân tạo. Điều này cho thấy sự quyết tâm của Đan Mạch trong việc thiết lập một khung pháp lý toàn diện, nhằm kiểm soát và quản lý hiệu quả những rủi ro do công nghệ AI mang lại.