Doanh nghiệp Việt Nam nguy cơ loại khỏi cuộc chơi tại Mỹ nếu không đáp ứng tiêu chuẩn xanh

Dự luật cạnh tranh sạch của Mỹ sẽ tác động đến hơn 10 ngành nghề của Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ. Các nước như Nhật, Hàn, Canada, Anh… cũng đang có những dự luật về chuyển đổi xanh, đặt các nhà cung ứng của Việt Nam những áp lực phải chuyển đổi nếu không muốn bị gạt ra khỏi cuộc chơi.

Bà Phạm Thị Ngọc Thủy - chuyên gia cao cấp về phát triển khu vực tư nhân, Giám đốc văn phòng ban nghiên cứu và phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV).

Ông Nguyễn Bảo Trung, Tổng Giám đốc AP Saigon Petro phát biểu tại diễn đàn. 

Ông Trần Duy Thanh, Giám đốc ngành hàng điều hòa không khí, Samsung Electronics, chuyển đổi xanh không phải khái niệm mơ hồ mà là hành động thực tiễn, diễn ra hàng ngày. Từ năm 1992, Samsung đã đưa ra cam kết giảm khí thải. Đến nay, tất cả ngành hàng của Samsung đều có KPI về chiến lược xanh. Chẳng hạn, giai đoạn 2022-2030, mảng điện thoại sẽ phải thực hiện giảm khí thải, sử dụng vật liệu bền vững và tăng cường công nghệ. Mảng máy lạnh sẽ giảm khí thải carbon, sử dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng, tăng cường trí tuệ nhân tạo (AI) và sử dụng vật liệu bền vững.

Tuy khó khăn nhưng ông Thanh nói rằng, chuyển đổi xanh “được” nhiều hơn “mất”. Tại Samsung, hành trình xanh hóa giúp đơn vị nâng cao lợi thế cạnh tranh, tạo một nên một công ty bền vững. Về “mất”, chi phí chuyển đổi xanh rất rất là tốn kém. Đồng tình với ông Trung, lãnh đạo Samsung cho biết thị trường đang rất khốc liệt, cạnh tranh về giá, nên việc thực hiện chuyển đổi xanh rất là khó khăn khi phải dành một khoản ngân sách nhất định. “Chuyển đổi xanh đừng quá quan trọng doanh thu ngắn hạn, bởi nó là đầu tư cho tương lai dài hạn. Nên có một tầm nhìn xa hơn”, ông lý giải.

Một đại diện khác trong ngành công nghệ là ông Richard Liu - Giám đốc Marketing và Phát triển hệ sinh thái đối tác của Huawei, cũng nêu khái niệm chuyển đổi xanh thông qua các hành động thiết thực. Trong quá trình vận hành, đơn vị bám theo tinh thần tiết kiệm năng lượng, tăng cường công nghệ, số hóa. Mọi sản phẩm đều phải hướng đến tiết kiệm, chuyển đổi xanh từ chính người dùng chứ không chỉ trong khuôn khổ công ty.

Kết quả khi nói ra đều mang “màu hồng” nhưng hành trình chạm đến nó phải đi qua muôn vàn chông gai, đinh nhọn. Thách thức lớn nhất của các đơn vị là thiếu nguồn lực tài chính, không có nhân sự chuyên biệt về mảng giảm phát thải - chuyển đổi xanh, ngoài ra là thiếu độ sẵn sàng về giải pháp công nghệ…

Yêu cầu mang tính cấp thiết, vậy doanh nghiệp Việt cần vạch ra lộ trình thế nào để tìm lối tắt đến chuyển đổi xanh, giảm rủi ro về mức thấp nhất? Bà Phạm Thị Ngọc Thủy gợi ý, điều đầu tiên là hãy cập nhật thông tin, nâng cao nhận thức. Bỏ qua một số kỳ vọng về “cơm áo gạo tiền” (lợi nhuận, doanh thu) để có thể bắt đầu các các sáng kiến về môi trường. Nếu bắt đầu sớm, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ có lợi thế của người đi đầu. “Càng để lâu, cơ hội cho lợi thế này sẽ ngày càng qua đi”, bà lưu ý.

Với kinh nghiệm thực chiến nhiều năm qua, ông Richard Liu cho biết hiện nay các tiêu chuẩn đang có sự chênh lệch giữa những thị trường. Việt Nam hiện chưa có những tiêu chuẩn thật rõ ràng cho phát triển xanh, phát triển bền vững. Tiêu chuẩn này cần được áp dụng trong hầu hết hoạt động sản xuất, kinh doanh có liên quan. Ngay cả những sản phẩm công nghệ cũng cần có các tiêu chuẩn về hàm lượng xanh, bền vững trong đó để các doanh nghiệp có khung để tuân thủ.