Hà Nội: Chủ động triển khai chuyển đổi số trong phổ biến, giáo dục pháp luật

Trong giai đoạn 1 (từ năm 2025 đến năm 2027), thành phố Hà Nội sẽ hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật nhằm thúc đẩy chuyển đổi số trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật bảo đảm đồng bộ, hiệu quả, khả thi phù hợp với đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.

Thực hiện Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL), Quyết định số 766/QĐ-TTg ngày 15/4/2025 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Chuyển đổi số trong công tác PBGDPL giai đoạn 2025 - 2030”, của Bộ Tư pháp, Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội đang xây dựng dự thảo Kế hoạch thực hiện Đề án “Chuyển đổi số trong công tác PBGDPL giai đoạn 2025 - 2030” trên địa bàn Thành phố.

Bà Vũ Thị Thanh Tú - Trưởng phòng PBGDPL, Sở Tư pháp Hà Nội cho biết, Kế hoạch thực hiện Đề án nhằm hướng tới đổi mới toàn diện, căn bản công tác quản lý, phương thức tổ chức thực hiện các hoạt động PBGDPL cho người dân, doanh nghiệp thông qua ưu tiên ứng dụng công nghệ số kết hợp phương thức truyền thống phù hợp.

Đồng thời, bảo đảm cung cấp thông tin pháp luật kịp thời, chính xác, thuận tiện, tiếp cận mọi đối tượng, tăng cường tương tác; nâng cao hiệu lực, hiệu quả, tối ưu chi phí, thực chất, đáp ứng tối đa nhu cầu tìm hiểu, học tập pháp luật của người dân, doanh nghiệp trên địa bàn Thành phố.

Trong giai đoạn 1 (từ năm 2025 đến năm 2027), thành phố Hà Nội sẽ hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật nhằm thúc đẩy chuyển đổi số trong công tác PBGDPL bảo đảm đồng bộ, hiệu quả, khả thi phù hợp với đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.

Nâng cấp, hoàn thiện Trang thông tin điện tử PBGDPL Thành phố (https://pbgdpl.hanoi.gov.vn/); thực hiện liên thông, kết nối, chia sẻ phù hợp với Cổng Thông tin điện tử PBGDPL quốc gia; xây dựng kho dữ liệu số PBGDPL dùng chung; thực hiện liên thông, kết nối, chia sẻ, đồng bộ dữ liệu với các Cổng/Trang thông tin điện tử của các sở, ban, ngành, đoàn thể, đơn vị, UBND cấp xã trên địa bàn Thành phố…

Người dân tìm hiểu pháp luật về ứng xử trên môi trường mạng

Đáng quan tâm, Kế hoạch nêu rõ, các sở, ban, ngành, đoàn thể, đơn vị Thành phố, UBND cấp xã trên địa bàn Thành phố sẽ xây dựng chuyên mục “PBGDPL”; chuyên mục “Đối thoại pháp luật trực tuyến” trên Cổng/Trang thông tin điện tử và duy trì tin, bài đăng tải thường xuyên để PBGDPL chuyên sâu về lĩnh vực ngành và những vấn đề dư luận quan tâm tại địa phương.

Thành phố cũng đặt mục tiêu phấn đấu ít nhất 90% người dân sinh sống tại khu vực thành thị và ít nhất 70% người dân sinh sống tại khu vực nông thôn được tiếp cận, tìm hiểu thông tin pháp luật, văn bản quy phạm pháp luật thông qua các cơ sở dữ liệu, ứng dụng số, công nghệ số.

Việc xây dựng tài liệu PBGDPL sẽ được thực hiện theo các phương thức hiện đại, đa dạng, bao gồm sách nói điện tử; tài liệu PBGDPL trực quan bằng hình ảnh, âm nhạc, tiếng dân tộc thiểu số; video, file âm thanh; PBGDPL trên thiết bị điện tử và màn hình led theo mô hình “Cầu thang pháp luật”, thông qua các trò chơi…, bảo đảm phù hợp với từng đối tượng. Thành phố cũng triển khai thông tin, PBGDPL trên ứng dụng mạng xã hội (Facebook, zalo, youtube…) và các nền tảng số, nâng cao khả năng tiếp cận, tương tác với người dân, doanh nghiệp. Xây dựng ứng dụng chatbox AI - hỏi đáp pháp luật tự động trong một số lĩnh vực, một số đối tượng cụ thể.

Theo Phó Giám đốc Sở Tư pháp, Phó Chủ tịch Hội đồng phối hợp PBGDPL Thành phố Phạm Thị Thanh Hương, trong những năm qua, Sở Tư pháp đã tham mưu UBND Thành phố đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đối số để tuyên truyền, phổ biến pháp luật thông qua nhiều hình thức: Tuyên truyền trên Trang thông tin điện tử; tổ chức hội nghị trực tiếp kết hợp với trực tuyến; tổ chức các Cuộc thi tìm hiểu pháp luật; xây dựng mô hình mới về tuyên truyền pháp luật (như “Cầu thang pháp luật”, sách điện tử...); tuyên truyền trên phương tiện thông tin đại chúng...

Phó Giám đốc Sở Tư pháp khẳng định nhiều mô hình tuyên truyền mới ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số đã mang lại hiệu quả tích cực, đáp ứng kịp thời nhu cầu tiếp cận thông tin, tìm hiểu pháp luật của người dân, góp phần tạo chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện trong ý thức tuân thủ, chấp hành pháp luật của cán bộ và Nhân dân Thủ đô.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, nhận thức về chuyển đổi số trong công tác PBGDPL còn hạn chế, chưa thống nhất nên việc triển khai nhiệm vụ này chưa tương xứng với yêu cầu thực tế, chất lượng, hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin.

Vì vậy, việc triển khai thực hiện Đề án “Chuyển đổi số trong công tác PBGDPL giai đoạn 2025 - 2030” trên địa bàn thành phố Hà Nội là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng, góp phần đổi mới công tác PBGDPL theo hướng hiện đại, sáng tạo, bảo đảm cung cấp thông tin pháp luật kịp thời, nhanh chóng, đầy đủ, dễ tiếp cận, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm.

Đồng thời, thay đổi, nâng cao nhận thức, tính chủ động, trách nhiệm của các ngành, các cấp từ Thành phố đến cơ sở trong việc chủ động triển khai chuyển đổi số trong công tác PBGDPL; giúp cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, học sinh, sinh viên, lực lượng vũ trang, Nhân dân và doanh nghiệp, tổ chức dễ dàng khai thác và sử dụng các ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số… để tiếp cận thông tin pháp luật.

Từ thực tiễn quản lý, UBND phường Hoàng Mai, thành phố Hà Nội đề xuất xây dựng chuyên mục “Pháp luật với cuộc sống” ngay trên Zalo Official Account của UBND phường/xã. Với cách tiếp cận như vậy, cần đầu tư lớn, không đòi hỏi hạ tầng phức tạp mà vẫn có thể triển khai hiệu quả tuyên truyền pháp luật đến với người dân mỗi ngày.

Cụ thể, mỗi xã, phường có thể tự xây dựng cấu trúc chuyên mục “Pháp luật với cuộc sống” theo 3 mục cơ bản: “Điểm tin pháp luật mới”; “Hỏi – đáp pháp luật nhanh”; “Pháp luật mỗi ngày”, với những thông tin được đăng tải điển hình mà người dân thường gặp phải.

Còn UBND phường Hà Đông lại xây dựng "Hệ sinh thái pháp luật số phường Hà Đông”, theo hướng hoàn thiện chuyên trang, chuyên mục thông tin pháp luật trên Trang thông tin điện tử, xây dựng chuyên mục "Pháp luật với cuộc sống" nổi bật ngay trang chủ.

Đồng thời, xây dựng một thư viện pháp luật điện tử, không chỉ đăng tải văn bản gốc mà còn có các bản tóm tắt, infographic, video giải thích ngắn gọn, dễ hiểu về các quy định pháp luật thiết thực (đất đai, xây dựng, đăng ký kinh doanh, hôn nhân gia đình, thủ tục hành chính...); tích hợp "Bản đồ tiện ích pháp lý”, thể hiện vị trí, thông tin liên hệ của các cơ quan tư pháp, tổ chức hành nghề luật sư, công chứng, các tổ hòa giải trên địa bàn để người dân dễ dàng tìm kiếm khi có nhu cầu.

Bên cạnh đó, phát triển ứng dụng di động (Mobile App) "Pháp luật Hà Đông" (hoặc tích hợp trên ứng dụng iHanoi hiện nay), với các tính năng: Tra cứu văn bản thông minh, cho phép tìm kiếm bằng từ khóa, giọng nói; Tin tức pháp luật nóng, cập nhật hàng ngày các chính sách mới, các cảnh báo pháp lý; Hỏi - đáp pháp luật trực tuyến, tạo kênh để người dân gửi câu hỏi và được đội ngũ chuyên gia trả lời…