NDAChain và NDA Trace: Đẩy mạnh Chuyển đổi số Quốc gia với Nền tảng Blockchain minh bạch và an toàn
Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, Việt Nam đang tiến những bước vững chắc trong việc xây dựng một hạ tầng số an toàn, minh bạch và đáng tin cậy.
Đi đầu trong nỗ lực này là sự ra đời của NDAChain, nền tảng blockchain quốc gia, và NDA Trace, giải pháp truy xuất nguồn gốc do Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia (NDA) phát triển, với sự vận hành của Trung tâm Sáng tạo - Khai thác Dữ liệu (thuộc Trung tâm Dữ liệu Quốc gia).
NDA Trace là một bước đột phá trong việc đảm bảo tính minh bạch và an toàn cho chuỗi cung ứng sản phẩm tại Việt Nam. Được tích hợp trên các nền tảng quốc gia và ứng dụng công nghệ blockchain (NDAChain) cùng định danh phi tập trung (NDA DID), NDA Trace mang đến một giải pháp truy xuất nguồn gốc toàn diện.
Mỗi sản phẩm được gắn một mã định danh duy nhất (NDA Trace UID), cho phép theo dõi toàn bộ hành trình từ khâu sản xuất đến tay người tiêu dùng. Mọi thao tác của các chủ thể trong chuỗi cung ứng, từ sản xuất, nhập khẩu, kiểm định chất lượng, đóng gói, vận chuyển đến bán hàng, đều được ghi nhận và xác thực dưới dạng chứng chỉ số (VC) xuyên suốt vòng đời sản phẩm. Điều đặc biệt là các thông tin này không thể làm giả hay chỉnh sửa, mang lại sự tin cậy tuyệt đối.
Thông qua cổng NDA Trace Portal, doanh nghiệp dễ dàng khởi tạo mã NDA Trace UID và gắn lên bao bì sản phẩm dưới dạng mã QR hoặc chip RFID. Mã NDA Trace UID không chỉ đảm bảo tính an toàn mà còn giúp dễ dàng xác thực sản phẩm qua từng công đoạn. Quan trọng hơn, mã này đáp ứng chuẩn quốc tế GS1 và tương thích với hệ thống xác thực, truy xuất toàn cầu EBSI Trace 4EU, hỗ trợ doanh nghiệp kết nối chuỗi cung ứng xuyên biên giới một cách toàn diện.
Theo ông Bùi Bá Chính, Quyền Giám đốc Trung tâm Mã số, Mã vạch Quốc gia, NDA Trace sẽ được triển khai theo lộ trình cụ thể:
Quý 3/2025: Thành lập ban chỉ đạo dự án, chuẩn hóa mã UID và triển khai nút xác thực gốc.
Quý 4/2025: Triển khai thí điểm tại 3 địa phương và nhóm ngành, đồng thời hoàn thiện pháp lý bắt buộc định danh.
Quý 1/2026: Vận hành toàn quốc, truy xuất dữ liệu trên nền tảng blockchain quốc gia.
Việt Nam đang đối mặt với thách thức lớn trong việc quản lý và xác thực dữ liệu cho hơn 100 triệu cư dân, các bộ ban ngành và địa phương. Mô hình tập trung hiện tại gặp phải nhiều khó khăn như xử lý khối lượng giao dịch khổng lồ, nguy cơ tấn công mạng và thiếu liên thông với các chuẩn toàn cầu.
Để giải quyết những vấn đề này, Việt Nam đã lựa chọn xây dựng nền tảng blockchain quốc gia bằng cách kết hợp Trung tâm Dữ liệu Quốc gia (tập trung) và NDAChain (phi tập trung). NDAChain đóng vai trò như một lớp bảo vệ, xác thực dữ liệu dân sinh và kinh tế trước khi truy cập dữ liệu của Trung tâm Dữ liệu Quốc gia.
NDAChain được thiết kế với hiệu suất cao (1.200-3.600 giao dịch/giây), bảo mật vượt trội nhờ công nghệ Zero-Knowledge-Proof (ZKP) và mã hóa, đồng thời tuân thủ các chuẩn quốc tế như W3C DID và GDPR.
Bên dưới NDAChain là các nền tảng hỗ trợ như NDA DID và NDAKey, giúp quản lý dữ liệu hiệu quả cho công dân và doanh nghiệp. Với NDAKey, công dân Việt Nam có thể dễ dàng xác minh danh tính đối tác trước khi thực hiện các giao dịch tài chính, mua bán trực tuyến, truy cập tên miền lạ hoặc ký hợp đồng số, giúp bảo vệ người dùng khỏi các hành vi giả mạo và lừa đảo qua mạng.
Nền tảng định danh, xác thực, truy xuất nguồn gốc hàng hóa NDA Trace cũng được xây dựng trên nền tảng NDAChain, tạo ra mã định danh duy nhất cho mỗi sản phẩm (UID), đảm bảo tính minh bạch và an toàn trong toàn bộ quá trình từ sản xuất đến người tiêu dùng.
Ông Nguyễn Huy, Trưởng Ban Công nghệ Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia, nhấn mạnh rằng nền tảng blockchain quốc gia đang được phát triển, và NDA mong muốn các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và người dân cùng chung tay xây dựng và phát triển NDAChain. Điều này sẽ thông qua việc tham gia các dự án thí điểm, đóng góp ý kiến và phát triển các nền tảng, hướng tới một Việt Nam số hóa tiên tiến, bền vững và thịnh vượng.
