Nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn phục vụ phát triển kinh tế - xã hội

Ban Chủ nhiệm Chương trình “Nghiên cứu những vấn đề trọng yếu về khoa học xã hội và nhân văn phục vụ phát triển kinh tế - xã hội” đã tổ chức Hội nghị đánh giá, tổng kết, kết nối trực tuyến với các điểm cầu ở Hà Nội, TP. HCM, Cần Thơ, Đà Nẵng, Tây Nguyên và Thái Nguyên.

Chương trình được xây dựng nhằm các mục tiêu: Cung cấp luận cứ khoa học về những vấn đề trọng yếu thuộc lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn nhằm đáp ứng yêu cầu thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế; Đề xuất chính sách và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả tổ chức, quản lý, phát triển kinh tế - xã hội vì mục tiêu phát triển bền vững ở Việt Nam; Xây dựng cơ sở dữ liệu về khoa học xã hội và nhân văn phục vụ công tác hoạch định và thực thi chính sách vì mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam. Đây là Chương trình tích hợp 4 trụ cột nghiên cứu trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn về kinh tế, xã hội, văn hóa và con người.

Toàn cảnh Hội nghị.

Giai đoạn 2016-2020, Bộ KH&CN đã phê duyệt triển khai 7 chương trình KH&CN trọng điểm do Bộ trực tiếp quản lý, trong đó Chương trình “Nghiên cứu những vấn đề trọng yếu về khoa học xã hội và nhân văn phục vụ phát triển kinh tế-xã hội” là chương trình khoa học xã hội nhân văn duy nhất.

GS.TS Trần Thọ Đạt, Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Chủ nhiệm Chương trình cho biết, qua 5 năm thực hiện, 52 đề tài của Chương trình đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Trong đó, 40% đề tài có kết quả đóng góp trực tiếp, cung cấp các luận cứ khoa học cho việc hoạch định đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước; 80% đề tài có kết quả gồm các kiến nghị, giải pháp, mô hình và sản phẩm khoa học góp phần giải quyết những vấn đề của thực tiễn, đổi mới và hoàn thiện cơ chế quản lý, chính sách ở bộ, ngành, địa phương.

90% số đề tài có kết quả cung cấp những luận giải cho việc nâng cao nhận thức lý luận và thực tiễn, góp phần phát triển khoa học xã hội và nhân văn. Gần 400 bài báo trong nước và quốc tế từ kết quả nghiên cứu của các đề tài đã được công bố trên các tạp chí trong nước và quốc tế… 100% đề tài bảo đảm chỉ tiêu đào tạo sau đại học, tham gia đào thạc sĩ và tiến sĩ; trong đó, đã tham gia đào tạo 95 tiến sĩ và 144 thạc sĩ…

GS.TS Trần Thọ Đạt, Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân.

Theo GS.TS Trần Thọ Đạt, Chương trình đã bám sát 4 nội dung nghiên cứu, cung cấp luận cứ khoa học về vấn đề trọng yếu thuộc lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn; đề xuất chính sách và giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức, quản lý, đồng thời xây dựng cơ sở dữ liệu phục vụ công tác hoạch định, thực thi chính sách vì mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam.

100% đề tài thuộc chương trình tạo ra các sản phẩm khoa học đặc thù, trong đó có bản đồ, các mô hình chuỗi sản phẩm du lịch nông nghiệp vùng đồng bằng sông Cửu Long làm tài liệu cho các cơ quan quản lý du lịch trên địa bàn.

Toàn bộ kết quả nghiên cứu trong chương trình được chuyển giao cho các ban, bộ, ngành Trung ương phục vụ công tác quản lý, hoạch định chính sách. Một số kết quả được chuyển giao cho doanh nghiệp và địa phương để ứng dụng vào thực tế.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng đánh giá cao Chương trình KX.01/16-20 đã thực hiện tốt công tác truyền thông về Chương trình trong thời gian qua với tinh thần lan tỏa kết quả nghiên cứu tới các tổ chức, địa phương cũng như tới tất cả các nhà khoa học ở mọi miền đất nước. Công tác truyền thông về các kết quả nghiên cứu của Chương trình để thúc đẩy ứng dụng các kết quả nghiên cứu vào thực tiễn xây dựng và hoàn thiện chính sách từ Trung ương đến địa phương cần tiếp tục được phát huy.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng.

Thứ trưởng Trần Văn Tùng nhấn mạnh, Bộ KH&CN rất chú trọng đến xây dựng và triển khai các chương trình khoa học xã hội và nhân văn phục vụ công tác hoạch định chính sách của Đảng và Nhà nước. Trong giai đoạn tới, các chương trình vẫn được tái cấu trúc và vẫn dành vị trí quan trọng cho mảng khoa học xã hội và nhân văn. Thứ trưởng đề nghị cần có các tiêu chí đánh giá tác động kinh tế - xã hội cũng như hiệu quả kinh tế - xã hội mà Chương trình mang lại, có phương pháp, có bộ tiêu chí đánh giá dựa trên cơ sở khoa học và phải lượng hóa được hiệu quả kinh tế - xã hội của Chương trình. Ngoài ra, trong quá trình xây dựng và triển khai các chương trình phải chú ý đến tính tích hợp, liên ngành giữa các chương trình, các vấn đề nghiên cứu cũng như tính kế thừa kết quả nghiên cứu giữa các đề tài để tăng tính hiệu quả của Chương trình.

Trong giai đoạn tới, Chương trình khoa học xã hội và nhân văn cần được tiếp tục thực hiện và tập trung giải quyết các vấn đề trọng điểm cấp quốc gia trong lĩnh vực KHXH&NV nhằm đề xuất các chủ trương, chính sách, giải pháp thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2030, thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Đồng thời, các nghiên cứu cần hướng đến các vấn đề mang tính dài hạn, xuyên suốt nhằm phát triển kinh tế - xã hội một cách bền vững gắn với khai thác và phát triển các giá trị văn hóa, con người Việt Nam. Đặc biệt, Chương trình cần thực sự tạo ra các kết quả mang tính dẫn dắt, định hướng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa và con người Việt Nam trong bối cảnh đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với xây dựng nền kinh tế tri thức, hội nhập.

Chân Hoàn (T/h)