Cơn sốt ChatGPT tròn 3 năm

09:17, 01/12/2025

Ngày 30/11/2022, OpenAI giới thiệu với thế giới một sản phẩm mới, mô tả một cách khiêm tốn rằng đó chỉ là “một mô hình tên là ChatGPT có khả năng tương tác theo dạng hội thoại”.

Không hề cường điệu khi nói rằng ChatGPT đã làm thay đổi sâu sắc thế giới công nghệ và kinh doanh. Ứng dụng nhanh chóng trở nên phổ biến rộng rãi, đến nay vẫn đứng vị trí số một trong bảng xếp hạng ứng dụng miễn phí trên App Store của Apple, đồng thời trở thành chất xúc tác cho làn sóng các sản phẩm AI tạo sinh.

ChatGPT thậm chí còn khiến nhiều người trở nên cảnh giác với dấu gạch ngang dài (em dash), thứ mà các chatbot sẽ không bao giờ có thể “đánh cắp” được từ con người.

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với TechCrunch, Karen Hao, tác giả cuốn Empire of AI, nhận định rằng OpenAI “đã trở nên quyền lực hơn hầu hết các quốc gia trên thế giới” và hiện đang “tái định hình địa chính trị cũng như cuộc sống của tất cả chúng ta”.

Ảnh: Getty Images

Có thể sẽ còn nhiều biến chuyển lớn hơn nữa. Charlie Warzel viết trên tạp chí The Atlantic rằng chúng ta đang sống trong “thế giới do ChatGPT tạo ra”, một thế giới “được định hình bởi sự bấp bênh đặc trưng” và luôn trong trạng thái “chờ đợi điều tồi tệ tiếp theo xảy đến”.

“Thế hệ trẻ cảm nhận sự bất ổn này một cách rõ nét khi chuẩn bị bước vào thị trường lao động, nơi họ được cảnh báo rằng có thể sẽ không còn một lộ trình nghề nghiệp ổn định nào cả,” Warzel nói. “Các thế hệ lớn tuổi hơn cũng được nhắc rằng tương lai có thể trở nên xa lạ, và những kỹ năng mà họ trau dồi bấy lâu có thể không còn phù hợp.”

Tất nhiên, vẫn có những người lạc quan hơn về tương lai lấy AI làm trung tâm và thậm chí sẵn sàng thu lợi lớn từ nó. Nhưng theo Warzel, ngay cả những người ủng hộ AI mạnh mẽ nhất cũng đang chờ đợi giống như mọi người: chờ xem liệu khoản đầu tư của họ có sinh lời hay không, và chờ đợi vì theo chính niềm tin của họ, “AI tạo sinh chưa bao giờ ở dạng hoàn thiện cuối cùng”.

Trong khi đó, Bloomberg phân tích kỹ hơn về cách ChatGPT đã định hình thị trường chứng khoán. Người chiến thắng rõ ràng nhất đến nay là Nvidia, với giá cổ phiếu tăng 979% kể từ khi ChatGPT ra mắt. “Cơn sốt AI” cũng kéo theo sự tăng trưởng của các ông lớn công nghệ khác: bảy công ty có giá trị lớn nhất trên S&P 500 - Nvidia, Microsoft, Apple, Alphabet, Amazon, Meta và Broadcom - đều thuộc lĩnh vực công nghệ, và tốc độ tăng trưởng của nhóm này đóng góp gần một nửa vào mức tăng 64% của toàn chỉ số S&P 500 kể từ cuối năm 2022.

Điều này khiến thị trường trở nên mất cân đối hơn. S&P 500 được tính theo giá trị vốn hóa, và bảy công ty nói trên hiện chiếm tới 35% trọng số chỉ số, so với khoảng 20% cách đây ba năm.

Tăng trưởng đó sẽ kéo dài bao lâu? Ngoại trừ Jensen Huang, CEO của Nvidia, ngày càng nhiều lãnh đạo AI thừa nhận rằng chúng ta có thể đang ở trong một “bong bóng” (hoặc nếu thích, là một “cơn cuồng nhiệt”).

“Rồi sẽ có người mất một khoản tiền khổng lồ vào AI,” CEO OpenAI Sam Altman nói vào tháng 8 trong một buổi ăn tối với các nhà báo.

Tương tự, Bret Taylor, CEO Sierra và Chủ tịch Hội đồng quản trị OpenAI, đồng ý rằng chúng ta “đang ở trong một bong bóng”, so sánh với thời kỳ bùng nổ dot-com cuối thập niên 1990. Dù một số công ty có thể thất bại, ông dự đoán: “AI sẽ chuyển đổi nền kinh tế, và tôi tin rằng nó sẽ tạo ra giá trị kinh tế khổng lồ, giống như Internet đã làm.”

Trong ba năm nữa hoặc sớm hơn chúng ta có thể sẽ biết liệu sự lạc quan đó có đúng hay không.