Những mô hình kinh doanh mới trên "đường cao tốc" 5G ở Việt Nam đang dần xuất hiện

Đầu tư mạng 5G là đầu tư cho hạ tầng số quốc gia, tạo nền tảng cho những mô hình kinh doanh mới, giải pháp số mới, thúc đẩy phát triển kinh tế số theo chiều sâu...

5G được xác định là một hạ tầng chiến lược quan trọng. Ảnh minh họa

Tại tọa đàm “Thương mại hóa 5G đã tác động đến kinh tế Việt Nam ra sao?” do Câu lạc bộ Nhà báo công nghệ thông tin tổ chức chiều ngày 29/12, các nhà mạng như Viettel, VNPT, MobiFone đã chia sẻ việc triển khai mạng 5G trong năm 2025, hiệu quả cũng như những mô hình kinh doanh mới trên nền 5G và kế hoạch phát triển trong thời gian tới.

CÁC NHÀ MẠNG ĐẦU TƯ MẠNH CHO 5G

Chia sẻ tại tọa đàm, bà Nguyễn Hà Thành, Phó Tổng giám đốc Viettel Telecom cho biết ngày 22/12 vừa qua, Viettel nhận được giấy ghi nhận của Bộ Khoa học Công nghệ về việc hoàn thành cam kết cũng như vượt mức cam kết với Bộ và Chính phủ về việc triển khai 5G.

Trong năm 2025 Viettel đã triển khai được 23.500 trạm 5G. Như vậy, với số lượng trạm 5G triển khai năm trước là 6.500 trạm, tính thời điểm hiện nay, Viettel có 30.000 trạm 5G đã được triển khai trên cả nước. Vùng phủ ngoài trời đã đạt được 90% và vùng phủ trong nhà đạt được 70%.

Bà Thành thông tin hiện nay thuê bao 5G của Viettel phát triển mới đang chiếm 50% thuê bao mới. Từ khi có mạng 5G, lượng data sử dụng tăng 15- 20%. Khảo sát về mức độ hài lòng của khách hàng đối với dịch vụ mobile tăng 20% so với trước đây.

Kế hoạch trong năm 2026, nhà mạng sẽ triển khai thêm 15.000 trạm; đồng thời nâng vùng phủ trong nhà đạt khoảng 85%.

Bà Nguyễn Hà Thành, Phó Tổng giám đốc Viettel Telecom: Viettel có 30.000 trạm 5G đã được triển khai trên cả nước. Vùng phủ ngoài trời đã đạt được 90% và vùng phủ trong nhà đạt được 70%.

Phó Tổng giám đốc Viettel Telecom nhấn mạnh rằng hạ tầng 5G được Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, Nghị quyết 03 của Chính phủ xác định là một hạ tầng chiến lược quan trọng. Viettel đã coi việc đầu tư hạ tầng 5G để đảm bảo cho hạ tầng số của quốc gia. Do đó, nhà mạng đã tập trung đầu tư nhanh, rộng và trong thời gian tới sẽ tiếp tục đầu tư sâu để hạ tầng này tạo ra được sự bùng nổ của các ứng dụng cho 5G, phục vụ không chỉ cho người dân mà cho doanh nghiệp cũng như điều hành của chính quyền các cấp.

Đại diện nhà mạng Viettel cho biết đánh giá hiệu quả đầu tư dựa trên sự phát triển của nền kinh tế, dựa trên sự gia tăng hiệu quả của hoạt động điều hành, quản lý của chính quyền các cấp; hay câu chuyện người dân có mức sống tốt hơn; doanh nghiệp, người dân và hộ gia đình có trợ lý ảo... "Câu chuyện đánh giá hiệu quả đầu tư 5G cần nhìn rộng tầm quốc gia và nền kinh tế”, bà Thành nêu quan điểm.

Từ phía nhà mạng VNPT, ông Nguyễn Quốc Khánh, Phó Trưởng ban Công nghệ, Tập đoàn VNPT thông tin, trong năm 2025, nhà mạng đã thực hiện được cam kết tăng tốc triển khai để sang năm 2026 sẽ phủ sóng 55- 60% dân số.

Ông Nguyễn Quốc Khánh, Phó Trưởng ban Công nghệ, Tập đoàn VNPT: Nhà mạng sẽ tập trung ưu tiên vào các khu đô thị, những nơi tập trung cho các bài toán hỗ trợ cho kinh tế như khu công nghiệp, các cầu cảng, sân bay và các khu vực lưu lượng cao, đông dân cư…

Với độ phủ sóng như vậy, nhà mạng sẽ tập trung ưu tiên vào các khu đô thị, những nơi tập trung cho các bài toán hỗ trợ cho kinh tế như khu công nghiệp, các cầu cảng, sân bay và các khu vực lưu lượng cao, đông dân cư…

“Năm nay, chúng tôi đánh giá phần thử nghiệm và phát triển các mô hình, đầu tiên là xây dựng các năng lực về mạng lưới mới, thử nghiệm với các vendor, các bên cung cấp giải pháp để tạo nền cho các mô hình kinh doanh”, ông Khánh cho hay.

Tháng 9 vừa qua, VNPT đã thử nghiệm hai năng lực căn bản đối với công nghệ 5G là Network Slicing và Network API. Song song với đó, nhà mạng cũng thử nghiệm Private Network-mạng 5G dùng riêng ở mô hình về giáo dục đại học, những bài toán về Smart Factory.

Dự kiến trong thời gian tới, VNPT sẽ hợp tác với các đối tác triển khai ở Tây Ninh, Hải Phòng. Bên cạnh đó, nhà mạng cũng đang tiếp tục tìm kiếm, thử nghiệm Private Network cho sân bay và cầu cảng…

NHỮNG MÔ HÌNH KINH DOANH TRÊN NỀN 5G

Còn với MobiFone, ông Nguyễn Tuấn Huy,  Phó Trưởng ban công nghệ Tổng công ty cho biết mạng 5G đã được phủ sóng toàn quốc trong năm 2025, bước đầu tạo nền tảng cho kinh tế số và các mô hình kinh doanh mới, những giải pháp số mới.

Kế hoạch trong năm 2026, nhà mạng sẽ đầu tư rất mạnh vào hạ tầng 5G cũng như là những giải pháp số, nền tảng số để giải quyết những vấn đề lớn, những mô hình kinh doanh mới. Ví dụ như thành phố thông minh, trung tâm cứu hộ với Drone, UAV, xe tự lái, đòi hỏi hạ tầng 5G…

Đại diện nhà mạng này cũng khẳng định quan điểm về hiệu quả kinh tế từ bài toán rộng hơn đến chính sách kinh tế xã hội của toàn quốc gia. Ông Huy phân tích, nhìn vào thành phố thông minh chắc chắn lợi ích kinh tế xã hội tăng lên, ví dụ giảm tắc đường, chống ngập lụt, tiết kiệm năng lượng, góp phần tăng trưởng GDP, tỷ trọng kinh tế số trong GDP (theo Nghị quyết 57 đến năm 2030 kinh tế số chiếm 30% GDP và đến năm 2045 sẽ chiếm 50% GDP).

Ông Nguyễn Tuấn Huy,  Phó Trưởng ban công nghệ Tổng công ty MobiFone chia sẻ tại tọa đàm

“Chúng ta thấy rất rõ hiệu quả 5G trong tổng thể bức tranh kinh tế xã hội, sẽ đem lại rất nhiều lợi ích cho người dân, doanh nghiệp và Chính phủ”, ông Huy chỉ rõ.

Nhận xét về việc triển khai 5G ở Việt Nam trong thời gian qua, ông Nguyễn Duy Lâm, chuyên gia cao cấp về giải pháp viễn thông, Huawei Việt Nam nói rằng 5G Việt Nam đang đi rất nhanh và đã có một số ứng dụng được triển khai.

Theo chuyên gia, việc triển khai 5G trên toàn cầu chia thành 3 nhóm dịch vụ chính: 5G to C, 5G to home, 5G to B. Các ứng dụng 5G to C rất dễ triển khai, ví dụ người dùng có thể dùng 5G để livestream. Tại Trung Quốc, đóng góp lớn nhất cho data là streaming, livestream lễ hội, văn hóa.

Các ứng dụng tiếp theo như 5G to B (smart city, factory) cần có thời gian, cần sự tham gia của doanh nghiệp và định hướng của Nhà nước. Theo ông Lâm, 5G to B muốn phát triển mạnh mẽ cần sự tham gia của cả xã hội.

Ông Nguyễn Duy Lâm, chuyên gia cao cấp về giải pháp viễn thông, Huawei Việt Nam: 5G Việt Nam đang đi rất nhanh và đã có một số ứng dụng được triển khai.

Không chỉ trong các nhà máy, khu đô thị, 5G tác động đến tiêu thụ nông sản và kinh tế số. Đơn cử như tại một số vùng sâu vùng xa khi có 5G đã xuất hiện những mô hình kinh doanh mới như ở vùng Sìn Hồ, Sin Suối Hồ (Lai Châu), bà con ứng dụng công nghệ mạnh mẽ để tiêu thụ nông sản.

TikTok là 1 trong những kênh bán hàng thay đổi từ môi trường truyền thống sang môi trường số. Theo ông Nguyễn Lâm Thanh, Tổng Giám đốc TikTok Việt Nam, “5G không chỉ kết nối thiết bị mà còn kết nối các ước mơ của những người nông dân. Khi 5G được triển khai trên khắp cả nước, chúng tôi tin rằng nông sản Việt Nam sẽ có thể vươn xa. Những người nông dân có thể kể câu chuyện của mình đến với hơn 70 triệu người dùng trên nền tảng TikTok Shop, từ đó cải thiện cuộc sống; thu hẹp khoảng cách số giữa nông thôn và thành thị”.

Thực tế cho thấy ứng dụng 5G đã thay đổi cách kinh doanh truyền thống sang kinh doanh số ở những khu vực nông thôn, vùng sâu, vùng xa lại phát triển rất mạnh mẽ. Với 5G, cách làm mới đưa người nông dân lên môi trường số đã tạo mô hình kinh doanh mới, tạo sự thay đổi về kinh tế số.

Chia sẻ điều này, ông Đinh Thanh Sơn, Phó Tổng Giám đốc Viettel Post cho biết với ứng dụng 5G và hệ thống mạng lưới logistics của Viettel Post đã mang cả thế giới người mua đến các ruộng nương và bà con dân tộc như ở Sìn Hồ. Với bà con, 5G như “đường cao tốc” kéo hàng hóa từ bản làng đến bàn ăn của người thành phố.

“Khi ứng dụng 5G, họ mang chợ trên bàn tay, có thể đứng giữa đồi chè, ruộng bậc thang, vườn của mình để livestream bán hàng, giới thiệu từng bó rau, củ khoai, củ sắn trong vườn để bán sản phẩm tới người tiêu dùng, tạo niềm tin rất lớn với người mua. 5G giúp trực quan hóa những điều này. Khi nông dân livestream bán hàng, việc chốt đơn hàng nhanh chóng”, ông Sơn nói. “Chúng tôi mang đơn hàng đến trực tiếp người mua cuối cùng (xác định nguồn gốc xuất xứ, đảm bảo chất lượng hàng hóa đến tay người tiêu dùng)".

Ngoài ra, 5G cũng góp phần thay đổi nền sản xuất của nông dân, dùng các thiết bị IoT ứng dụng 5G để đo nhiệt độ, độ ẩm, thời tiết…