Phát huy tính chủ động, sáng tạo trong sắp xếp tổ chức bộ máy và vận hành chính quyền địa phương 2 cấp

Ngày 13/8, đoàn công tác số 7 của Bộ Khoa học và Công nghệ do TS. Trần Hậu Ngọc - Phó Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia làm Trưởng đoàn đã có buổi làm việc với UBND tỉnh Quảng Trị về việc vận hành bộ máy chính quyền cấp xã, phường, đặc khu trong thực hiện các nhiệm vụ KH&CN theo Nghị định số 132 và 133/2025/NĐ-CP. Tham dự buổi làm việc có Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Xuân Tân, đại diện lãnh đạo các Sở, ban, ngành và địa phương.

Quyết không để gián đoạn, chồng chéo, trùng lặp công việc

Báo cáo về tình hình thực hiện Nghị định 132, 133 và các Thông tư phân định thẩm quyền, phân cấp cho chính quyền địa phương 02 cấp, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Trị khẳng định, ngay sau khi tổ chức bộ máy chính thức đi vào hoạt động từ ngày 01/7/2025, Sở đã chủ động, khẩn trương tham mưu UBND tỉnh triển khai thực hiện Nghị định số 132, 133 nhằm đảm bảo sự quản lý thống nhất, đồng bộ, không để gián đoạn công việc, không để chồng chéo, trùng lặp, bỏ sót chức năng, nhiệm vụ, lĩnh vực. Đồng thời phát huy tính chủ động, sáng tạo, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương trong thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước lĩnh vực khoa học và công nghệ.

Phó Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia Trần Hậu Ngọc phát biểu tại buổi làm việc.

Các hệ thống thông tin dùng chung của tỉnh vận hành thông suốt, ổn định, không gián đoạn trước và sau hợp nhất, hỗ trợ tích cực cho hoạt động của chính quyền 2 cấp. Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính tỉnh đã hoàn thành tích hợp 100% dịch vụ công trực tuyến trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia, đáp ứng mô hình Cổng Dịch vụ công Quốc gia trở thành điểm “một cửa sổ” tập trung, duy nhất.

Bên cạnh đó, hệ thống văn bản điện tử gửi nhận thông suốt với Trung ương không gián đoạn, đáp ứng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Danh mục thủ tục hành chính trong lĩnh vực thuộc thẩm quyền giải quyết của Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Trị được kịp thời ban hành ngay sau khi Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành Quyết định về công bố thủ tục hành chính mới ban hành, được sửa đổi, bổ sung và bị bãi bỏ theo quy định về phân quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Công tác xây dựng quy trình giải quyết thủ tục hành chính/cung cấp dịch vụ công trực tuyến để thiết lập quy trình điện tử lên hệ thống thông tin giải quyết TTHC được triển khai khẩn trương nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp thực hiện.

Song song với những kết quả đạt được vẫn còn nhiều khó khăn, hạn chế. Cụ thể, một số văn bản hướng dẫn chi tiết của Bộ Khoa học và Công nghệ chưa được ban hành đầy đủ, gây lúng túng trong việc áp dụng thống nhất, đặc biệt đối với các nội dung mang tính chuyên ngành cao như an toàn bức xạ và hạt nhân, sở hữu trí tuệ, hoạt động khoa học và công nghệ, viễn thông và Internet, tần số vô tuyến điện,...

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Hoàng Xuân Tân phát biểu tại buổi làm việc.

Thủ tục hành chính trong một số lĩnh vực như: viễn thông và Internet, tần số vô tuyến điện,… là lĩnh vực mới mang tính chuyên ngành cao. Cán bộ thực hiện chưa được đào tạo, tập huấn về nghiệp vụ nên khi thực hiện khó khăn, lúng túng. Đối với việc cấp giấy phép cho các tàu lắp đặt thiết bị giám sát hành trình gặp khó khăn do tàu cá thường xuyên đánh bắt xa bờ, việc tiếp cận tuyên truyền, hướng dẫn hỗ trợ ngư dân cấp giấy phép tần số vô tuyến điện gặp nhiều khó khăn.

Vì vậy, Sở đưa ra một số kiến nghị, đề xuất: Thứ nhất, đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ sớm ban hành đầy đủ văn bản hướng dẫn chi tiết, đặc biệt đối với các lĩnh vực chuyên ngành như an toàn bức xạ và hạt nhân, sở hữu trí tuệ, hoạt động khoa học và công nghệ,… nhằm bảo đảm sự thống nhất trong tổ chức thực hiện.

Thứ hai, đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ, Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia hướng dẫn địa phương xây dựng cơ sở dữ liệu chuyên ngành tiêu chuẩn đo lường chất lượng theo trách nhiệm cụ thể của địa phương và trung ương, tránh trùng lặp và lãng phí; chia sẻ quyền truy cập và khai thác cơ sở dữ liệu về các tổ chức, cá nhân đã được cấp Giấy chứng nhận ISO trên địa bàn, nhằm giúp địa phương thuận tiện trong công tác theo dõi, hỗ trợ và quản lý.

Thứ ba, để tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý nhà nước tại địa phương, đề nghị Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia xem xét, chia sẻ kho dữ liệu dùng chung về Thông tư ban hành QCVN, TCVN… cho các Sở, ngành và UBND cấp xã, phường, đặc khu, nhằm giúp cán bộ quản lý nhà nước dễ dàng tiếp cận và khai thác phục vụ công việc do các tài liệu này hiện có thu phí.

Thứ tư, đề nghị Bộ và các đơn vị trực thuộc hỗ trợ, hướng dẫn tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ thực hiện thủ tục hành chính để phục vụ người dân, doanh nghiệp. Đồng thời cử cán bộ có kinh nghiệm làm đầu mối hướng dẫn, hỗ trợ tỉnh trong việc thực hiện các thủ tục hành chính trong lĩnh vực phụ trách.

Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan Trung ương và địa phương

Đoàn công tác khảo sát tại Trung tâm Phục vụ Hành chính công tỉnh Quảng Trị.

Tại buổi làm việc, TS. Trần Hậu Ngọc - Phó Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia đánh giá cao sự chuẩn bị, tính chủ động và tinh thần trách nhiệm của Quảng Trị trong triển khai Nghị định 132 và 133. Ông nhấn mạnh, kết quả đạt được đã cho thấy năng lực thích ứng nhanh của bộ máy chính quyền 2 cấp, là tiền đề để địa phương nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về KH&CN, phục vụ tốt hơn người dân và doanh nghiệp.

Thay mặt đoàn công tác số 7, TS. Trần Hậu Ngọc đưa ra một số kiến nghị với địa phương, cụ thể như sau: Địa phương tiếp tục tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp. Việc tổ chức thực hiện phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền khi thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp chỉ đạt hiệu quả khi có sự chỉ đạo quyết liệt, thống nhất và thường xuyên từ người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, do đó, cần nâng cao nhận thức và hành động thống nhất từ trung ương đến địa phương, từ cấp tỉnh đến xã, phường.

Địa phương phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền gắn liền với việc hoàn thiện hành lang pháp lý rõ ràng, đầy đủ; tổ chức bộ máy hợp lý, đồng thời phải có nguồn nhân lực đủ năng lực và hệ thống hạ tầng kỹ thuật đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ mới.

Mặt khác, cần đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ. Việc tổ chức các lớp tập huấn chuyên sâu, cập nhật kiến thức pháp luật, kỹ năng quản lý và vận hành hệ thống cho đội nghĩ cán bộ tại địa phương (đặc biệt là cấp xã) là yêu cầu cấp thiết. Cán bộ đủ năng lực, am hiểu quy định chuyên ngành sẽ là nhân tố then chốt trong thực thi có hiệu quả các nhiệm vụ được giao theo cơ chế phân cấp, phân quyền.

Đáng chú ý, địa phương cần quan tâm đầu tư đồng bộ hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin, cơ sở dữ liệu dùng chung, các nền tảng số,…, đặc biệt tại các địa bàn khó khăn, vùng sâu, vùng xa. Việc tăng cường ứng dụng công nghệ, sử dụng AI sẽ nâng cao tính minh bạch, hiệu quả trong chỉ đạo, điều hành và cung cấp dịch vụ công trực tuyến; Thiết lập cơ chế phối hợp giữa bộ, ngành, địa phương, thường xuyên chia sẻ thông tin, dữ liệu và hỗ trợ chuyên môn,…

Trong giai đoạn đầu thực hiện, phải có sự hỗ trợ về nguồn nhân lực thực thi các nhiệm vụ về thủ tục hành chính có kỹ năng về công nghệ thông tin, chuyển đổi số thông qua các doanh nghiệp công nghệ số trên địa bàn, doanh nghiệp có khả năng triển khai thủ tục hành chính trước đây (các doanh nghiệp bưu chính) hoặc từ các tổ chức chuyển đổi số cộng đồng, học sinh, sinh viên có kỹ năng công nghệ thông tin, chuyển đổi số để giải quyết bài toán ngắn hạn, từ đó từng bước đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

TS. Trần Hậu Ngọc cho biết, trong thời gian tới, để tiếp tục triển khai hiệu quả mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Khoa học và Công nghệ, các đơn vị tham gia Đoàn công tác cần ghi chép đầy đủ các kiến nghị của địa phương về những bất cập, vướng mắc từ thực tiễn vận hành mô hình chính quyền 2 cấp, từ đó Bộ tập trung rà soát, đánh giá và đề xuất sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật còn bất cập, chưa đồng bộ nhằm bảo đảm hành lang pháp lý rõ ràng, thống nhất và khả thi.

Bên cạnh đó, tiến hành ghi nhận các đầu mối tại địa phương để tiếp tục hướng dẫn địa phương kỹ năng, kiến thức (hình thức làm việc trực tiếp, tổ chức hội nghị tập huấn, khóa đào tạo/ bồi dưỡng…) về công nghệ thông tin, chuyển đổi số, sử dụng AI và chuyên môn nghiệp vụ liên quan đến các lĩnh vực đã được Bộ phân quyền, phân cấp cho địa phương.

Đề nghị các đơn vị thuộc Bộ tham gia Đoàn công tác tăng cường phối hợp giữa các cơ quan Trung ương và địa phương trong việc triển khai phân cấp, phân quyền; tiếp tục tháo gỡ vướng mắc, hỗ trợ địa phương về chuyển đổi số, hạ tầng công nghệ thông tin, kết nối chia sẻ dữ liệu, xử lý những vùng, khu vực còn lõm sóng thông tin di động, cáp quang internet băng rộng cố định.

Trong khuôn khổ buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Xuân Tân cũng ghi nhận nỗ lực của các sở, ngành, địa phương, đồng thời đề nghị Sở KH&CN tiếp tục bám sát chỉ đạo của tỉnh, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành để kịp thời tháo gỡ vướng mắc; đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn người dân, doanh nghiệp; chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cán bộ cơ sở.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh, mục tiêu là đưa khoa học và công nghệ trở thành động lực then chốt thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội, góp phần xây dựng Quảng Trị phát triển nhanh và bền vững.