Tăng cường giám sát của UBCKNN đối với hoạt động trong lĩnh vực chứng khoán

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý của nhân dân với dự thảo Thông tư hướng dẫn công tác giám sát tuân thủ của Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đối với hoạt động trong lĩnh vực chứng khoán của Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam và các công ty con; Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam.

Dự thảo nêu rõ về phương thức giám sát của UBCKNN. Theo đó, UBCKNN thực hiện giám sát tuân thủ trên cơ sở báo cáo của Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam (SGDCKVN) và Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán (TCTLKCK) theo quy định; phản ánh của các tổ chức, cá nhân hoạt động trên thị trường chứng khoán và các nguồn tin trên phương tiện thông tin đại chúng liên quan đến việc tuân thủ quy định của pháp luật trong việc tổ chức và thực hiện các hoạt động nghiệp vụ chứng khoán và thị trường chứng khoán của SGDCKVN và công ty con, TCTLKCK.

Trên cơ sở kế hoạch giám sát tuân thủ hằng năm, UBCKNN thực hiện kiểm tra định kỳ SGDCKVN và công ty con, TCTLKCK và tổ chức kiểm tra đột xuất khi cần thiết.

Về nội dung giám sát, UBCKNN thực hiện giám sát tuân thủ pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán đối với SGDCKVN và công ty con về các hoạt động nghiệp vụ sau:

Tổ chức thị trường giao dịch chứng khoán: Tổ chức bộ máy, hoạt động vận hành hệ thống các thị trường giao dịch chứng khoán theo quy định của pháp luật; cung cấp thông tin, dữ liệu giao dịch; xây dựng, quản lý bộ chỉ số thị trường và các hoạt động khác có liên quan.

Giám sát trực tiếp hoạt động giao dịch chứng khoán tại từng khu vực thị trường được giao quản lý, vận hành. Tổ chức đấu giá, đấu thầu chứng khoán.

Quản lý niêm yết, đăng ký giao dịch chứng khoán: chấp thuận, hạn chế, đình chỉ, hủy bỏ niêm yết, đăng ký giao dịch chứng khoán; giám sát việc duy trì điều kiện niêm yết, đăng ký giao dịch chứng khoán; giám sát đối với chứng khoán bị kiểm soát, cảnh báo và tạm ngừng giao dịch; việc xử lý đối với vi phạm của tổ chức niêm yết, đăng ký giao dịch theo quy định pháp luật và theo quy chế của SGDCKVN.

Tăng cường giám sát của UBCKNN đối với hoạt động trong lĩnh vực chứng khoán.

Theo dự thảo, UBCKNN thực hiện giám sát tuân thủ pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán đối với TCTLKCK về các hoạt động nghiệp vụ sau:

Chấp thuận, thu hồi Giấy chứng nhận  thành viên lưu ký, thu hồi giấy chứng nhận thành viên bù trừ cơ sở; hủy bỏ tư cách thành viên bù trừ; giám sát việc duy trì điều kiện đăng ký thành viên lưu ký, thành viên bù trừ phái sinh; giám sát việc thực hiện quyền của TCTLKCK đối với thành viên lưu ký, thành viên bù trừ.

Đăng ký, thay đổi, hủy đăng ký chứng khoán; cấp, quản lý mã chứng khoán; thực hiện quyền của người sở hữu chứng khoán; chuyển quyền sở hữu chứng khoán không qua hệ thống giao dịch chứng khoán.

Mở, quản lý tài khoản lưu ký chứng khoán; ký gửi, rút, chuyển khoản, phong tỏa, giải tỏa chứng khoán.

Cấp, quản lý mã số giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài, tổ chức phát hành chứng chỉ lưu ký tại nước ngoài, tổ chức kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.

Việc tổ chức thực hiện hoạt động bù trừ thanh toán giao dịch chứng khoán; sửa lỗi, xử lý lỗi, lùi thời hạn thanh toán, từ chối thế vị giao dịch của thành viên bù trừ và loại bỏ thanh toán giao dịch/chuyển sang thanh toán bằng tiền; lập, quản lý, sử dụng Quỹ hỗ trợ thanh toán; lập, quản lý và sử dụng quỹ bù trừ, trích lập, quản lý và sử dụng Quỹ phòng ngừa rủi ro nghiệp vụ…

Khi xảy ra sai phạm cần báo cáo trong vòng 24 giờ

Sở giao dịch Chứng khoán Việt Nam và các tổ chức lưu ký chứng khoán cần có trách nhiệm báo cáo UBCKNN khi phát sinh các sự kiện sau:

Thứ nhất, Cảnh báo, kiểm soát và tạm ngừng giao dịch chứng khoán niêm yết và đăng ký giao dịch trên sàn Hà Nội và sàn Tp. HCM. 

Thứ hai, đình chỉ hoạt động lưu ký chứng khoán của thành viên lưu ký, đình chỉ hoạt động bù trừ, thanh toán giao dịch chứng khoán cơ sở và phái sinh của thành viên bù trừ; thu hồi giấy chứng nhận thành viên lưu ký, thu hồi giấy chứng nhận thành viên bù trừ cơ sở huỷ bỏ tư cách thành viên bù trừ phái sinh của tổ chức lưu ký chứng khoán; chấm dứt hoạt động lưu ký chứng khoán của chi nhánh ngân hàng thương mại.

Thứ ba, khi phát hiện vi phạm của tổ chức có chứng khoán niêm yết, tổ chức đăng ký giao dịch, thành viên giao dịch, thành viên giao dịch đặc biệt của Sở giao dịch, thành viên lưu ký, thành viên bù trừ của tổ chức lưu ký thuộc thẩm quyền xử lý của UBCKNN.

Thứ tư, khi phát sinh khiếu kiện liên quan đến thành viên lưu ký, thành viên bù trừ của tổ chức lưu ký chứng khoán, thành viên giao dịch, thành viên giao dịch đặc biệt của Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam, hoạt động nghiệp vụ và công ty con, tổ chức lưu ký thuộc thẩm quyền giải quyết của UBCKNN.

Sở giao dịch và tổ chức lưu ký có trách nhiệm báo cáo UBCKNN trong vòng 24 giờ đối với 2 trường hợp đầu tiên và 72 giờ kể với trưởng hợp thứ 3-4 từ khi phát sinh các sự kiện trên. 

Đối với các báo cáo giám sát bất thường gửi UBCKNN cần nêu rõ ý kiến đánh giá và kiến nghị phương án xử lý đối với từng trường hợp, kèm theo đầy đủ hồ sơ có liên quan.

 Khôi Nguyên (T/h)