Tháo gỡ rào cản, thúc đẩy quá trình cơ cấu lại nền kinh tế

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc cho biết, đối với 27 chỉ tiêu đề ra trong Nghị quyết số 31/2021/QH15, tính đến nay có 23/27 chỉ tiêu có thông tin đánh giá, trong đó: 10 chỉ tiêu có khả năng hoàn thành, 09 chỉ tiêu khó có khả năng hoàn thành, 04 chỉ tiêu dự kiến không hoàn thành.

04 chỉ tiêu dự kiến không hoàn thành

Tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 10, chiều 20/10, Quốc hội nghe Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc trình bày Báo cáo đánh giá tình hình và kết quả 5 năm thực hiện Nghị quyết số 31/2021/QH15 ngày 12/11/2021 của Quốc hội về Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025.

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, dù gặp nhiều khó khăn, với cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và sự chung sức, đồng lòng, nỗ lực vượt bậc của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân và cộng đồng doanh nghiệp, sự hỗ trợ của bạn bè quốc tế, đất nước ta đã vượt qua khó khăn, thách thức, tiếp tục đạt được các kết quả phát triển quan trọng, khá toàn diện, có nhiều điểm sáng nổi bật so với thế giới và khu vực.

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc cho biết, đối với 27 chỉ tiêu đề ra trong Nghị quyết số 31/2021/QH15, tính đến nay có 23/27 chỉ tiêu có thông tin đánh giá, trong đó: 10 chỉ tiêu có khả năng hoàn thành, 09 chỉ tiêu khó có khả năng hoàn thành, 04 chỉ tiêu dự kiến không hoàn thành.

Một số chỉ tiêu như tăng năng suất lao động, số lượng các doanh nghiệp, số lượng hợp tác xã nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, tỷ lệ hợp tác xã nông nghiệp liên kết với doanh nghiệp theo chuỗi giá trị, tỷ trọng chỉ cho khoa học và công nghệ, trong quá trình thực hiện gặp nhiều khó khăn và thách thức, đòi hỏi phải có nhiều nỗ lực rất lớn mới có thể đạt được.

Đối với 05 nhóm nhiệm vụ trọng tâm tại Nghị quyết số 31/2021/QH15 của Quốc hội đề ra trong giai đoạn 2021-2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 54/NQ-CP với 102 nhiệm vụ được triển khai thực hiện và mang lại nhiều kết quả quan trọng. Đến nay đã có 86/102 hoàn thành (chiếm 84,3%); có 16/102 (chiếm 15,7%) nhiệm vụ đã có dự thảo và đang tiếp tục triển khai thực hiện.

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc khẳng định, cải cách thể chế, luật pháp liên quan đến cơ cấu lại ngân sách nhà nước tiếp tục thực hiện theo hướng tăng cường vai trò chủ đạo của ngân sách Trung ương, tính tự chủ, chủ động của ngân sách địa phương; nâng cao vai trò của chính sách tài chính trong việc huy động, phân bổ và sử dụng hiệu quả nguồn lực trong và ngoài nước vào các mục tiêu ưu tiên phát triển kinh tế-xã hội. Hệ thống chính sách thuế tiếp tục được hoàn thiện theo hướng đồng bộ, bao quát các nguồn thu, mở rộng cơ sở thu; tăng tỷ trọng thu nội địa.

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc trình bày Báo cáo (Ảnh: quochoi.vn).

Bên cạnh đó, về cơ cấu lại đầu tư công, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc đánh giá, cải cách thể chế đầu tư, trong đó có đầu tư công được chú trọng; quyết liệt trong chỉ đạo điều hành đã tháo gỡ nhiều khó khăn, vướng mắc trong triển khai các dự án đầu tư, góp phần đẩy nhanh tiến độ thực hiện giải ngân vốn đầu tư công, nhờ đó thúc đẩy phục hồi tăng trưởng.

Về cơ cấu lại các doanh nghiệp nhà nước, việc hoàn thiện hệ thống các cơ chế chính sách pháp luật tập trung vào tháo gỡ khó khăn vướng mắc nhằm đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn và hạn chế thất thoát vốn, tài sản nhà nước trong quá trình cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước. Qua đó, tạo thuận lợi cho quá trình cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước, đảm bảo sự chặt chẽ và công khai minh bạch, tối đa hóa lợi ích của Nhà nước. Vai trò dẫn dắt của doanh nghiệp nhà nước trong một số lĩnh vực, địa bàn then chốt được tăng cường, góp phần thực hiện cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng.

Cùng với đó, cơ cấu lại hệ thống tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu tiếp tục được triển khai trong giai đoạn 2021-2025 theo hướng tập trung hoàn thiện thể chế, phù hợp nguyên tắc thị trường, nhằm tạo bước chuyển rõ rệt, thực chất. Trong đó, tập trung triển khai chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền về việc cơ cấu lại, xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém, bảo đảm ổn định tình hình hoạt động và hỗ trợ các tổ chức tín dụng này từng bước phục hồi; chỉ đạo các tổ chức tín dụng hoàn thiện và triển khai quyết liệt phương án cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025; đẩy mạnh xử lý nợ xấu, thu hồi nợ xấu; nâng cao chất lượng tín dụng, ngăn ngừa, hạn chế nợ xấu mới phát sinh.

Về vấn đề phát triển các loại thị trường, nâng cao hiệu quả phân bổ và sử dụng nguồn lực, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc đánh giá, nhiều văn bản pháp luật, chính sách, giải pháp điều hành, tháo gỡ khó khăn vướng mắc, đã tạo tiền đề để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới. Công nghệ số được thúc đẩy ứng dụng trong phát triển thị trường, hình thành các sàn giao dịch tập trung, đảm bảo thị trường hoạt động minh bạch, an toàn, lành mạnh. Khuôn khổ pháp lý cho các thị trường tài chính, quyền sử dụng đất, bất động sản, lao động, khoa học công nghệ từng bước được chuẩn hóa, công tác quản lý nhà nước được triển khai đồng bộ, khắc phục những bất cập, vướng mắc và tạo nền tảng cho sự phát triển chung của nền kinh tế.

Phó Thủ tướng Chính phủ cho biết, cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyên dịch tích cực, tỷ trọng đóng góp của các ngành công nghiệp và dịch vụ trong GDP tiếp tục gia tăng (từ mức 78,5% năm 2020 lên 80,33% năm 2025). Ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số trở nên phổ biến trong các ngành, lĩnh vực, địa phương, hoạt động đời sống, sản xuất kinh doanh gia tăng đóng góp vào tăng trưởng kinh tế. Cơ cấu giữa các ngành và trong nội ngành có sự chuyển dịch theo hướng hiện đại, thúc đẩy kinh tế xanh, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh, phát huy tối đa các tiềm năng, lợi thế.

06 trọng tâm trong chỉ đạo điều hành cơ cấu lại nền kinh tế

Bên cạnh kết quả đạt được, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cũng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế trong cơ cấu lại nền kinh tế như tiến độ xây dựng thể chế, chính sách còn chậm; cơ cấu lại doanh nghiệp Nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập chưa đạt kỳ vọng; năng suất lao động và hiệu quả sử dụng nguồn lực còn hạn chế; một số thị trường vận hành chưa thật sự hiệu quả, chưa tạo đột phá trong mô hình tăng trưởng.

Để khắc phục, theo Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc, Chính phủ xác định 6 trọng tâm chỉ đạo. Trong đó, tiếp tục tập trung hoàn thiện thể chế, hệ thống pháp luật tháo gỡ rào cản, thúc đẩy quá trình cơ cấu lại nền kinh tế. Khẩn trương ban hành các văn bản triển khai thực hiện các luật vừa được Quốc hội thông qua; Đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành các mục tiêu cơ cấu lại các lĩnh vực trọng tâm. Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, các Chương trình mục tiêu quốc gia, phấn đấu đạt tỷ lệ giải ngân 100% kế hoạch năm 2025.

Thực hiện hiệu quả các giải pháp thúc đẩy phát triển doanh nghiệp, đẩy mạnh cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước. Tích cực triển khai xây dựng Chính phủ số và các giải pháp chính sách cải thiện, nâng cấp chất lượng môi trường đầu tư kinh doanh.

Tập trung phát huy vai trò dẫn dắt đổi mới mô hình tăng trưởng của các đô thị lớn, các cực tăng trưởng; Đẩy mạnh chuyển dịch các ngành theo hướng sử dụng công nghệ hiện đại; phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế số.

Phát triển các loại thị trường, tăng cường ứng dụng công nghệ số với những giải pháp đột phá, cải cách mạnh mẽ, toàn diện, đồng bộ, sâu rộng để thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế.

Thẩm tra báo cáo đánh giá tình hình kết quả thực hiện Nghị quyết số 31/2021/QH15, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi nhấn mạnh, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đánh giá cao quyết tâm, nỗ lực và sự thống nhất hành động của Chính phủ trong bối cảnh khó khăn chưa từng có, góp phần bảo đảm mục tiêu vừa phục hồi, phát triển kinh tế-xã hội, vừa cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng bền vững, tự chủ và hội nhập sâu rộng.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính, mặc dù đạt được một số kết quả nhất định, việc cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025 vẫn còn một số tồn tại, hạn chế, đề nghị Chính phủ đánh giá, xác định rõ nguyên nhân và mức độ tác động của các hạn chế đối với hiệu quả tổng thể của Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025, làm cơ sở, rút kinh nghiệm và định hướng cho giai đoạn tiếp theo. 

Ủy ban đề nghị Chính phủ đánh giá rõ tác động của việc không hoàn thành các chỉ tiêu tập trung ở các nhóm mục tiêu về chất lượng tăng trưởng, năng suất lao động, phát triển thị trường, doanh nghiệp và đổi mới sáng tạo đối với kết quả và hiệu quả tổng thể của Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025, đồng thời rút ra bài học kinh nghiệm để xác định các giải pháp mang tính chiến lược cho giai đoạn 2026-2030, bảo đảm kế thừa kết quả và khắc phục triệt để các tồn tại hiện nay.

Về định hướng thực hiện những tháng cuối năm 2025, Ủy ban Kinh tế và Tài chính thống nhất với các nhóm giải pháp nêu trong Báo cáo của Chính phủ.