VietBank (VBB) dư nợ BĐS phình to, tổng nợ xấu tăng 469 tỷ đồng chỉ sau nửa năm

Tính đến 30/6/2025, tổng nợ xấu của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Việt Nam Thương Tín (VietBank, UpCom: VBB) đã tăng từ 2.099 tỷ đồng cuối năm 2024 lên 2.568 tỷ đồng, tức tăng thêm 469 tỷ đồng chỉ trong 6 tháng. Cùng thời gian này, dư nợ bất động sản của ngân hàng cũng tăng gần 3.700 tỷ đồng, lên 20.896,6 tỷ đồng, chiếm hơn 20% danh mục tín dụng.

Lợi nhuận tăng nhưng chưa đủ bù đắp áp lực

Trong quý I/2025, VietBank đạt lợi nhuận trước thuế 248 tỷ đồng, gấp 3,4 lần so với cùng kỳ năm trước. Quý II/2025 ngân hàng tiếp tục ghi nhận thêm khoảng 266 tỷ đồng lợi nhuận, đưa lũy kế 6 tháng đầu năm lên 514 tỷ đồng, tăng 25% so với cùng kỳ. Đây là mức tăng trưởng đáng kể trong bối cảnh nhiều ngân hàng phải chật vật giữ lợi nhuận dương.

Dư nợ BĐS phình to thêm hàng nghìn tỷ, đi kèm với đó là tổng nợ xấu của Vietbank cũng tăng mạnh trong 6 tháng đầu năm 2025.

Bên cạnh đó, quy mô tài sản của VietBank tiếp tục mở rộng. Đến cuối tháng 6, tổng tài sản đạt 178.671 tỷ đồng, dư nợ cho vay đạt 102.448 tỷ đồng và tiền gửi khách hàng đạt 104.208 tỷ đồng. Tốc độ tăng trưởng tín dụng 9% chỉ sau 6 tháng cho thấy ngân hàng đang đẩy mạnh giải ngân vào các phân khúc tiềm năng.

Tuy nhiên, nếu so với kế hoạch lợi nhuận cả năm, VietBank mới hoàn thành khoảng 29%. Điều này cho thấy kết quả lợi nhuận tăng trưởng vẫn chưa đảm bảo tiến độ. Cùng với đó, chi phí dự phòng rủi ro tín dụng tuy có giảm từ 142 tỷ đồng quý I xuống 94 tỷ đồng quý II nhưng không xuất phát từ sự cải thiện mạnh mẽ của chất lượng tài sản, mà chủ yếu do cắt giảm trích lập. Nguồn lợi nhuận vì vậy thiếu bền vững khi gánh nặng nợ xấu vẫn còn.

Nợ nhóm 5 phình to, dư nợ BĐS tăng gần 3.700 tỷ đồng

Đi sâu vào chất lượng tài sản, báo cáo cho thấy tổng nợ xấu của VietBank đến cuối tháng 6/2025 đã đạt 2.568 tỷ đồng, tăng thêm 469 tỷ so với cuối 2024. Tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ ở mức 2,51%, có giảm nhẹ so với 2,75% đầu năm nhưng con số tuyệt đối lại đi lên, phản ánh sự phình to ở những nhóm nợ rủi ro nhất.

Đáng lo ngại, nợ nhóm 5 – tức nợ có khả năng mất vốn đã tăng từ 1.498 tỷ cuối 2024 lên 1.771 tỷ đồng, hiện chiếm tới 69% tổng nợ xấu. Đây là loại nợ khó xử lý nhất, đòi hỏi ngân hàng phải tăng cường trích lập dự phòng, trực tiếp ăn mòn lợi nhuận. Trong khi đó, nợ cần chú ý cũng tăng mạnh lên 1.075 tỷ đồng, cho thấy áp lực từ các khoản vay tiềm ẩn chuyển thành nợ xấu vẫn hiện hữu.

Cùng thời điểm, VietBank đẩy mạnh giải ngân cho vay bất động sản, với dư nợ tăng từ 17.228 tỷ cuối 2024 lên 20.896,6 tỷ đồng sau 6 tháng, tức tăng gần 3.700 tỷ đồng, tương đương 21,3%. Tỷ trọng cho vay bất động sản chiếm 20,4% danh mục, nghĩa là cứ 5 đồng ngân hàng cho vay thì có 1 đồng chảy vào địa ốc.

Trong bối cảnh thị trường bất động sản vẫn tắc thanh khoản, áp lực trái phiếu chưa gỡ và doanh nghiệp địa ốc ngập trong khó khăn trả nợ, sự gia tăng tín dụng này cho thấy mức độ rủi ro lớn mà VietBank đang chấp nhận.

Tiền lệ Phú Quang vẫn còn là “vết gợn”

Rủi ro cho vay bất động sản của VietBank không chỉ nằm ở con số hiện tại mà còn thể hiện rõ qua những tiền lệ trong quá khứ. Vụ việc với CTCP Kinh doanh Xây dựng Dịch vụ và Tư vấn Phú Quang là minh chứng điển hình. Ngân hàng từng giải ngân hơn 400 tỷ đồng cho dự án Khu nhà ở Phú Quang ở Bình Dương, sau đó lập nhóm vay hợp vốn để vượt hạn mức, nâng tổng giá trị tín dụng lên hơn 1.100 tỷ đồng.

Lùm xùm liên quan tới dự án nhà ở xã hội Phú Quang cũng là “vết gợn”, đặt ra câu hỏi về khả năng quản trị các khoản cho vay nợ BĐS của Vietbank.

Khi doanh nghiệp tìm cách tất toán khoản nợ, thậm chí đã nộp hơn 1.200 tỷ đồng về tài khoản tại ngân hàng, VietBank vẫn không đồng ý, lấy lý do vướng mắc các thỏa thuận đặt cọc quyền mua nhà hình thành trong tương lai. Hệ quả là dự án hơn 3.000 căn nhà ở xã hội bị đình trệ nhiều năm, ảnh hưởng nặng nề tới thị trường và quyền lợi người mua nhà.

Cơ quan điều tra từng vào cuộc, kết luận các thỏa thuận dùng làm cơ sở giải ngân vốn vay chỉ là hình thức và vụ án sau đó bị đình chỉ. Nhưng vụ việc để lại nhiều nghi ngại về cách VietBank quản trị tín dụng bất động sản. Trong bối cảnh dư nợ BĐS hiện nay phình to và nợ nhóm 5 chiếm tỷ trọng áp đảo, tiền lệ Phú Quang càng trở thành lời nhắc về những rủi ro mà ngân hàng này chưa thể giải quyết triệt để.