Vĩnh Phúc: "Di tích chiến khu Ngọc Thanh - Bảo tồn và phát huy giá trị"

Không chỉ là vùng đất anh hùng, giàu truyền thống yêu nước cách mạng, Ngoc Thanh còn có tiềm năng về du lịch và sự kết tụ bản sắc, giao thoa và lan tỏa các giá trị văn hóa của đồng bào các dân tộc Kinh, Sán Dìu…đoàn kết xây dựng quê hương đất nước.

Ngày 25/11, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Phúc phối hợp với Hội Di sản Việt Nam tổ chức hội thảo "Di tích chiến khu Ngọc Thanh, tỉnh Vĩnh Phúc - Bảo tồn và phát huy giá trị".

Phát biểu tại hội thảo, ông Vũ Việt Văn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc nhấn mạnh: Người Vĩnh Phúc có quyền tự hào về một Ngọc Thanh - vùng đất tích hợp được những giá trị lịch sử - thiên nhiên - văn hóa và du lịch. Tỉnh mong muốn và tin tưởng rằng, những nghiên cứu, đóng góp của các đại biểu, nhà nghiên cứu, nhà khoa học sẽ giúp các nhà quản lý có cái nhìn cụ thể, đa chiều hơn về các giá trị di sản văn hóa, về tài nguyên thiên nhiên, các sản phẩm du lịch… để từ đó có những hướng đi và chính sách phù hợp trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, đặc biệt trong bảo vệ, phát huy giá trị di sản, phát triển du lịch bền vững  ở Ngọc Thanh.

Tại hội thảo, các nhà nghiên cứu, nhà khoa học đã chỉ ra rằng, chiến khu Ngọc Thanh là cơ sở cách mạng có vị trí quan trọng trong kháng chiến chống Pháp, có vị trí chiến lược trong xây dựng phòng thủ khu vực và quốc phòng toàn dân hiện nay. Tuy nhiên, trải qua thời gian với tác động thời tiết, khí hậu khắc nghiệt cũng như sự phát triển kinh tế - xã hội, diện mạo di tích chiến khu Ngọc Thanh thay đổi nhiều.

Những dấu tích của các di tích thành phần hầu như không còn, trừ nhà bà Lý Thị Hai - nơi đặt Trạm Quân y dược còn giữ lại được giếng nước mà gia đình, cán bộ Trạm và bộ đội sử dụng trong thời gian đóng quân tại đây. Đất đai tại các điểm di tích đã được nhân dân sử dụng trồng rừng, trồng chè, hoa màu, cây ăn quả hoặc vào các mục đích khác.

Các tư liệu, tài liệu, hình ảnh, hiện vật về Chiến khu hầu như cũng không được thu thập, lưu giữ bảo quản. Việc tuyên truyền về chiến khu Ngọc Thanh chưa được quan tâm đúng mực. Vì vậy nhiều người, ngay cả người dân ở chính địa phương này cũng không biết nhiều về Ngọc Thanh.

Các nhà nghiên cứu, khoa học cũng đưa ra nhiều giải pháp, sự cần thiết xây dựng quy hoạch bảo tồn giá trị di tích cách mạng Ngọc Thanh; các biện pháp phát huy tổng thể các giá trị di sản ở Ngọc Thanh từ di tích đến di sản thiên nhiên, di sản văn hóa phi vật thể; việc phát triển hình thức du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái ở Ngọc Thanh. Trong đó, có công tác bảo vệ và phát huy giá trị phong tục tập quán, nghi lễ, nghệ thuật trình diễn, trí thức dân gian của cộng đồng người dân tộc Sán Dìu. Các nhà nghiên cứu cũng đưa ra một số đề xuất về xếp hạng di tích, xây dựng trung tâm trưng bày diễn giải thông tin, lộ trình tham quan; các giải pháp về giáo dục di sản và phát triển du lịch bền vững ở Ngọc Thanh.

Quang cảnh Hội thảo khoa học di tích chiến khu Ngọc Thanh.

Không chỉ là vùng đất anh hùng, giàu truyền thống yêu nước cách mạng, Ngoc Thanh còn có tiềm năng về du lịch và sự kết tụ bản sắc, giao thoa và lan tỏa các giá trị văn hóa của đồng bào các dân tộc Kinh, Sán Dìu…đoàn kết xây dựng quê hương đất nước. Người Vĩnh Phúc luôn tự hào về một Ngọc Thanh - vùng đất tích hợp được những giá trị lịch sử - thiên nhiên - văn hóa và du lịch.

Nhiệm vụ của chúng ta phải bảo tồn và phát huy giá trị di tích cũng như khai thác các tài nguyên du lịch quý giá ở đây một cách hợp lý, hiệu quả, theo đúng yêu cầu phát triển bền vững. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, các di tích của chiến khu xưa không còn, chiến khu và các địa danh liên quan chưa được quy hoạch, đầu tư tuyên truyền, quảng bá, khai thác xứng đáng với giá trị và tiềm năng của nó.

Qua hội thảo này, ngoài các tham luận về sự kiện lịch sử diễn ra tại chiến khu Ngọc Thanh, Hội thảo sẽ đặt ra việc quy hoạch, khai thác, bảo tồn và phát huy giá trị các di tích lịch sử cách mạng và kháng chiến, các giá trị cảnh quan thiên nhiên, môi trường sinh thái, không gian văn hóa du lịch của Ngọc Thanh. Đánh giá hiện trạng của khu di tích Ngọc Thanh và đề xuất hướng phát triển du lịch trong giai đoạn hiện nay, cũng như trong chiến lược phát triển du lịch của tỉnh Vĩnh Phúc.

Ngọc Thanh là nơi sinh sống của dân tộc Sán Dìu (chiếm gần 50% cư dân hiện nay) với nhiều phong tục, tập quán, nghi lễ, nghệ thuật trình diễn dân gian. Nơi đây còn có nhiều địa danh nổi tiếng như hang Dơi, suối Nhảy Nhót, núi Tam Tương, hồ Đại Lải…

Năm 1995, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ra quyết định công nhận chiến khu Ngọc Thanh là Di tích lịch sử cấp quốc gia với 5 điểm di tích: Kho bạc nhà nước; Trạm Quân y dược; Xưởng Quân khí; Kho Quân lương; đại bản doanh của Chiến khu.

 Khôi Nguyên