Xe điện Trung Quốc thách thức Tesla ngay trên sân nhà của EV Châu Âu

Na Uy - “phòng thí nghiệm” xe điện của châu Âu đang chứng kiến làn sóng trỗi dậy mạnh mẽ từ các thương hiệu ô tô Trung Quốc, khi những cái tên như BYD, XPeng và MG nhanh chóng giành được thị phần và lòng tin của người tiêu dùng, đe dọa vị thế của Tesla và các hãng phương Tây.

Từ khi lô xe MG đầu tiên cập bến vào tháng 1/2020, các thương hiệu xe điện Trung Quốc đã từng bước mở rộng hiện diện tại quốc gia Bắc Âu giàu có này. Đến nay, xe điện “Made in China” chiếm khoảng 10% thị phần ô tô mới tại Na Uy, theo dữ liệu từ Liên đoàn Đường bộ Na Uy (OFV).

Khác với Mỹ và Liên minh châu Âu - những nơi đang áp thuế nhằm bảo vệ ngành công nghiệp ô tô nội địa, Na Uy đã chọn con đường mở cửa. Quốc gia không thuộc EU này không áp thuế nhập khẩu đối với xe điện Trung Quốc, tạo điều kiện lý tưởng để các nhà sản xuất Trung Quốc thử nghiệm sản phẩm và mô hình kinh doanh tại châu Âu.

Một người phát ngôn của Bộ Tài chính Na Uy từng tuyên bố việc áp thuế là “không liên quan và không mong muốn”, lập trường khiến quốc gia này trở thành điểm đến hấp dẫn hàng đầu cho các thương hiệu như BYD, MG, XPeng và cả những thương hiệu châu Âu có liên kết với Trung Quốc như Volvo hay Polestar (do tập đoàn Geely Holding sở hữu phần lớn cổ phần).

Tuy nhiên, theo ông Felipe Munoz, nhà phân tích toàn cầu tại công ty nghiên cứu JATO Dynamics, không phải thương hiệu nào có liên quan đến Trung Quốc cũng được tính là “xe Trung Quốc”. Munoz cho biết ông chỉ tính các hãng có sản phẩm được thiết kế, phát triển và sản xuất hoàn toàn tại Trung Quốc, như MG - một thương hiệu thuộc tập đoàn SAIC Motor. Các hãng như Volvo, Polestar hay Lotus dù có cổ đông Trung Quốc vẫn bị loại khỏi định nghĩa này.

Trung Quốc đang nhanh chóng chiếm lĩnh thị phần tại Na Uy, quốc gia thân thiện với xe điện nhất thế giới. Ảnh: Getty.

Dựa trên tiêu chí đó, Munoz cho biết Na Uy là thị trường lớn nhất châu Âu về thị phần xe điện Trung Quốc trong nửa đầu năm 2025, đạt mức 10,04%.

“Na Uy chính là phòng thí nghiệm xe điện của châu Âu,” Munoz nhận định. “Do quy định dễ chịu, văn hóa tiêu dùng cởi mở và quy mô nhỏ, đây là điểm khởi đầu lý tưởng cho các thương hiệu vô danh muốn tiến vào châu Âu. Khởi nghiệp ở đây dễ hơn nhiều so với các thị trường lớn như Đức, Pháp hay Ý. Hơn nữa, Na Uy không có ngành công nghiệp ô tô nội địa, nên sự hiện diện của các hãng nước ngoài không gây xung đột lợi ích.”

Theo bà Christina Bu, Tổng thư ký Hiệp hội xe điện Na Uy (NEVA), nhận thức của người dân về xe điện Trung Quốc đã cải thiện đáng kể trong vài năm qua.

“Họ thấy đây là những chiếc xe tốt, công nghệ tiên tiến, lại có giá cả rất cạnh tranh,” bà Bu nói với CNBC. “Na Uy là một thị trường xe điện thực sự cạnh tranh. Trong 6 tháng đầu năm nay, xe điện chiếm gần 94% thị phần ô tô mới.”

Hiện có ít nhất 20 mẫu xe điện Trung Quốc đang được bán tại Na Uy, con số đáng kinh ngạc đối với một quốc gia có dân số chưa đầy 6 triệu người nhưng luôn dẫn đầu toàn cầu về tỷ lệ người sử dụng xe điện.

Tesla vẫn chưa bị soán ngôi, nhưng đã có đối thủ xứng tầm

Dù bị cạnh tranh gay gắt, Tesla vẫn giữ vị trí dẫn đầu tại thị trường Na Uy, đặc biệt nhờ mẫu Model Y mới được cải tiến. Tuy nhiên, các đối thủ Trung Quốc đang từng bước bám sát nhờ chiến lược “giá mềm - công nghệ cao”.

Các chuyên gia cũng cho rằng điều khiến xe điện Trung Quốc ngày càng hấp dẫn không chỉ là công nghệ, mà còn là giá cả phải chăng hơn, đặc biệt trong bối cảnh lạm phát và chi phí sinh hoạt tăng cao tại châu Âu.

Sự tăng trưởng bùng nổ này đặc biệt đáng chú ý khi quốc gia Bắc Âu này quyết định không áp thuế đối với xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc. Ảnh: Getty.

Theo ông Rico Luman, chuyên gia kinh tế cấp cao về vận tải và hậu cần tại ngân hàng ING (Hà Lan), nhiều khảo sát đã cho thấy người tiêu dùng châu Âu không ngần ngại lựa chọn xe điện Trung Quốc.

“Đây là một thách thức thực sự đối với Tesla và các hãng truyền thống, khi những thương hiệu mới đang nhanh chóng xây dựng sự hiện diện tại châu Âu,” Luman chia sẻ trên CNBC.

Trả lời câu hỏi liệu châu Âu có đang thua trong cuộc đua xe điện với Trung Quốc hay không, ông Luman cho rằng: “Châu Âu đang cố gắng bắt kịp, nhưng Trung Quốc vẫn đang dẫn đầu. Mỹ thì còn chậm hơn. EU và châu Âu nói chung hiện đang ở thế trung gian. Chúng ta cần nhiều mẫu xe mới và giá rẻ hơn để thu hút lớp trung lưu, nhưng đến nay vẫn chưa làm được điều đó.”

Sự bùng nổ của các thương hiệu Trung Quốc tại Na Uy không chỉ là thành công thương mại, mà còn là tín hiệu cho thấy thế trận toàn cầu của ngành ô tô đang thay đổi nhanh chóng. Nếu xe điện Trung Quốc có thể chinh phục người tiêu dùng ở một thị trường khó tính và tiên tiến như Na Uy, thì cánh cửa tiến vào phần còn lại của châu Âu sẽ không còn xa.