AI, chuyển đổi số giúp tăng hiệu quả hoạt động của báo chí khu vực ASEAN

Các toà soạn báo tại các nước ASEAN đã nhanh chóng thích ứng với phương thức sản xuất mới, tiếp cận độc giả trong bối cảnh mạng xã hội phát triển.

Hội nghị báo chí của Quỹ báo chí Hàn Quốc (KPF) diễn ra trong 3 ngày từ 13 - 15/11/2024 tại Seoul đã tập trung vào chủ đề "Báo chí và ứng dụng AI".

Các chuyên gia và đại biểu tham dự từ các nước ASEAN, quốc tế đã tập trung bàn thảo việc ứng dụng AI trong báo chí, từ việc nâng cao hiệu quả dịch thuật đến phân phối nội dung được cá nhân hóa.

Hội nghị báo chí của Quỹ báo chí Hàn Quốc 2024. (Ảnh: KPF).

Các chuyên gia đã nhận định công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI) đang định hình lại báo chí khi đề cập những thay đổi sâu sắc trong quá trình sản xuất tin tức, tiêu thụ và đạo đức do những tiến bộ công nghệ mang lại.

Thay đổi phương thức sản xuất đáp ứng bối cảnh số

Tổng biên tập tờ nhật báo Kompas Daily của Indonesia, bà Indriastuti Dewi đã nêu bật cách công nghệ số đã thay đổi đáng kể quy trình làm việc tại toà soạn của bà, khi đây là một tờ báo truyền thống.

Các cuộc họp buổi sáng, trước đây được tổ chức vào lúc 10 giờ sáng, còn nay bắt đầu lúc 7 giờ sáng để phù hợp với luồng tin tức liên tục lan truyền trên mạng xã hội trong 24 giờ trước đó. Cuộc họp sớm này của tờ báo cho phép nhóm thảo luận về các chủ đề nổi bật và xây dựng chiến lược đưa tin cho phù hợp.

"Vào cuối mỗi ngày, trước 5 giờ chiều, chúng tôi tổ chức một cuộc họp khác để quyết định nội dung nào sẽ được đăng trên tờ báo ngày hôm sau. Lúc đầu, việc chuyển sang lịch trình họp này khá khó khăn đối với chúng tôi, đặc biệt là vì các nhà báo thường không được biết đến là người của buổi sáng. Nhưng với mọi thứ thay đổi quá nhanh, chúng tôi phải thích nghi để duy trì sự phù hợp", bà Indriastuti Dewi trao đổi thêm.

Bà Indriastuti Dewi cũng nhấn mạnh một biện pháp tiết kiệm chi phí đáng kể cho tờ báo. Trước đây, Kompas Daily đã dựa vào các biên dịch viên bên thứ ba để biên dịch các bài báo của họ từ tiếng Indonesia sang tiếng Anh với chi phí khoảng 800 triệu rupiah (50.603 USD) mỗi năm.

Tuy nhiên, với sự ra đời của công nghệ AI, Kompas Daily hiện sử dụng Al để dịch thuật, giúp tiết kiệm đáng kể. Điều này là minh chứng cho cách các cơ quan truyền thông toàn cầu đang tận dụng công nghệ để duy trì lợi nhuận trong môi trường kinh tế đầy thách thức.

Đề cập đến sự lan truyền nhanh chóng của thông tin sai lệch, bà Indriastuti Dewi cho biết: Thông tin sai lệch có thể lan truyền rất nhanh. Tại Kompas Daily, chúng tôi sử dụng một phương pháp gọi là “lướt sóng”.

"Khi một sự cố lan truyền trên mạng xã hội xảy ra, mọi người sẽ tìm đến chúng tôi để xác minh tính xác thực của sự cố đó", bà Indriastuti Dewi nhấn mạnh rằng với tư cách là những người làm truyền thông, chúng tôi có trách nhiệm cung cấp cho công chúng thông tin chính xác và tin cậy.

Trong khi đó, Phó chủ biên tờ Khmer Times của Campuchia, Taing Rinith, đã trao đổi về bản chất kép của công nghệ truyền thông. Trong khi thừa nhận rằng công nghệ đã giúp công việc của các nhà báo dễ dàng hơn bằng cách hỗ trợ tiếp cận thông tin và ý tưởng, ông cảnh báo rằng công nghệ cũng cho phép bất kỳ ai cũng có thể nhận vai trò của một nhà báo, làm dấy lên mối lo ngại về tính chính xác và tiêu chuẩn đạo đức của nội dung được chia sẻ.

Tiếp cận độc giả trẻ

Cũng tại hội nghị, ông Wan Muhammad Aslah Wan Razali, một nhà báo đến từ hãng thông tấn Bernama của Malaysia, đã đề cập việc giải quyết thách thức trong việc thu hút độc giả trẻ tuổi, những người chủ yếu sử dụng tin tức thông qua các nền tảng truyền thông xã hội như TikTok.

Ông giải thích cách hãng thông tấn Bernama nhắm mục tiêu đến Gen Z và thế hệ thiên niên kỷ bằng các video ngắn 15 giây được thiết kế riêng cho các nền tảng mà sự chú ý của người xem trung bình chỉ tập trung từ 8 - 15 giây.

Bằng cách thích ứng theo các định dạng số mới này, Bernama hướng đến mục tiêu tiếp cận khán giả ở nơi họ dành phần lớn thời gian, đảm bảo tin tức vẫn dễ tiếp cận và hấp dẫn.

Nhà báo Wan Muhammad Aslah Wan Razali cho rằng việc thu hút độc giả trẻ tuổi trong thời đại tiếp cận thông tin nhanh chóng là một thách thức.

"Đây là một thách thức đối với các tổ chức tin tức để theo kịp, nhưng tại Bernama, chúng tôi đã thích nghi bằng cách nhắm mục tiêu đến thế hệ Z và thế hệ thiên niên kỷ thông qua các nền tảng truyền thông xã hội", ông nói.

Ông nhấn mạnh đến sự cần thiết của nội dung ngắn gọn, lưu ý rằng với khoảng chú ý từ 8 - 15 giây, Bernama tạo ra các video dài 15 giây cho các nền tảng như TikTok để tập trung các chủ đề và vấn đề tin tức.

"Khi ngày càng nhiều người chuyển sang phương tiện truyền thông xã hội để nắm bắt tin tức, phương tiện truyền thông phải thích ứng với nơi khán giả ở. Ngày càng nhiều cá nhân thích tìm kiếm thông tin cập nhật trên phương tiện truyền thông xã hội hơn là truy cập các trang web tin tức truyền thống.

"Bằng cách nắm bắt sự thay đổi này, các tổ chức truyền thông có thể thu hút khán giả hiệu quả hơn, duy trì khả năng cạnh tranh trong bối cảnh số đang phát triển", ông cho biết.

Trong khi đó, biên tập viên tin tức tại SPH Media ở Singapore, ông Ng Soon Kiat, đã giải thích thêm về sự chuyển đổi đáng kể mà tổ chức của ông đã trải qua để phục vụ đối tượng khán giả ưu tiên thiết bị di động.

"Ngày càng nhiều người chuyển sang phương tiện truyền thông xã hội để biết tin tức và thông tin, để đáp lại, SPH Media đã cải tổ hệ thống quản lý nội dung của mình để ưu tiên phân phối trên thiết bị di động trước, với các sản phẩm in là trọng tâm thứ yếu", ông cho biết.

Ông Ng Soon Kiat giải thích rằng, động thái chiến lược này liên quan đến việc xem xét lại toàn bộ quy trình làm việc SPH Media, từ thu thập và biên tập tin tức đến phân phối.

Bằng cách tập trung vào nội dung ưu tiên trên thiết bị di động, SPH Media đặt mục tiêu đảm bảo rằng nội dung của mình có thể truy cập và hấp dẫn đối với người dùng thiết bị di động, theo kịp nhu cầu ngày càng tăng đối với nội dung số.

"Chúng tôi tin tưởng rằng cách tiếp cận này không chỉ nâng cao trải nghiệm của người dùng mà còn định vị chúng tôi để duy trì khả năng cạnh tranh trong bối cảnh số đang phát triển nhanh chóng", ông Ng Soon Kiat nói thêm./.