Các chính sách mới có hiệu lực từ tháng 10/2025

Ưu đãi thuế cho doanh nghiệp vừa và nhỏ; Chính thức xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền vàng...là những chính sách nổi bật có hiệu lực từ tháng 10/2025.

Ưu đãi thuế cho doanh nghiệp vừa và nhỏ

Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) 2025 có hiệu lực từ ngày 1-10 đã quy định mức lãi suất thuế TNDN là 20%. Tuy nhiên đối với những doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ thì có mức ưu đãi như sau:

- Áp dụng thuế suất 15% áp dụng đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm không quá 03 tỉ đồng.

- Áp dụng thuế suất 17% áp dụng đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm từ trên 03 tỉ đồng đến không quá 50 tỉ đồng.

Doanh nghiệp vừa và nhỏ có tổng doanh thu năm không quá 3 tỉ đồng được ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp là 15%.

Tuy nhiên, mức thuế suất 15% và 17% không áp dụng đối với doanh nghiệp là công ty con hoặc công ty có quan hệ liên kết mà doanh nghiệp trong quan hệ liên kết không phải là doanh nghiệp đáp ứng điều kiện áp dụng thuế suất 15% và 17%.

Cạnh đó, khoản 4 Điều 4 Luật này cũng mở rộng đối tượng được miễn thuế TNDN, trong đó có thu nhập từ chuyển nhượng chứng chỉ giảm phát thải, chuyển nhượng tín chỉ các-bon lần đầu sau khi phát hành của doanh nghiệp được cấp chứng chỉ giảm phát thải, tín chỉ các-bon; thu nhập từ tiền lãi trái phiếu xanh; thu nhập từ chuyển nhượng trái phiếu xanh lần đầu sau khi phát hành.

Luật mới cũng bổ sung đối tượng phải nộp thuế bao gồm cả doanh nghiệp nước ngoài kinh doanh thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số có thu nhập phát sinh tại Việt Nam phải nộp thuế.

Chính thức xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền vàng

Nghị định 232/2025 có hiệu lực kể từ ngày 10-10 đã chính thức bãi bỏ cơ chế độc quyền về sản xuất vàng miếng.

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 232/2025/NĐ-CP của Chính phủ: Sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP ngày 3/4/2012 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. Nghị định có hiệu lực từ 10/10/2025. Theo đó, Nghị định chính thức xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng. Nghị định mở rộng phạm vi điều chỉnh, bổ sung định nghĩa vàng miếng và quy định chỉ ngân hàng thương mại, doanh nghiệp đủ điều kiện mới được phép sản xuất.

Nghị định cũng nêu rõ, hoạt động sản xuất vàng miếng là kinh doanh có điều kiện, phải được Ngân hàng Nhà nước cấp phép. Ngoài ra, Nghị định yêu cầu mua bán vàng từ 20 triệu đồng/ngày trở lên phải thanh toán qua tài khoản; đồng thời bổ sung trách nhiệm công bố tiêu chuẩn, bảo hành sản phẩm, lưu trữ và kết nối dữ liệu với Ngân hàng Nhà nước.

Bãi bỏ hình thức kỷ luật đình chỉ học tập đối với học sinh

Thông tư số 19/2025/TT-BGDĐT đã bãi bỏ các hình thức kỷ luật như: Cảnh cáo trước toàn trường; Đuổi học.

Thông tư số 19/2025 của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định về khen thưởng và kỷ luật học sinh có hiệu lực từ ngày 31-10 đã có những thay đổi cơ bản về các hình thức khen thưởng, kỷ luật đối với học sinh.

Theo đó, nguyên tắc chung khi khen thưởng là bảo đảm công khai, khách quan, chính xác, công bằng, kịp thời, đúng đối tượng. Khi kỷ luật phải bảo đảm phù hợp đặc điểm tâm sinh lý, giới tính, thể chất, hoàn cảnh gia đình, đặc điểm văn hóa vùng miền của từng học sinh. Không sử dụng biện pháp kỷ luật mang tính bạo lực, xúc phạm nhân phẩm, danh dự, ảnh hưởng đến thể chất và tinh thần của học sinh.

Về các hình thức khen thưởng, Thông tư số 19 đã bổ sung thêm hình thức khen thưởng mới là "thư khen" áp dụng đối với học sinh có kết quả học tập, rèn luyện tiến bộ, tự vượt lên chính mình hoặc có thành tích đột xuất nổi bật. Giáo viên, hiệu trưởng, cơ quan quản lý tùy theo tính chất, mức độ của thành tích đạt được quyết định việc gửi thư khen cho học sinh..

Về hình thức kỷ luật, Thông tư này đã chính thức bãi bỏ các hình thức kỷ luật được quy định tại Thông tư 08/1988 như: Cảnh cáo trước toàn trường; Đuổi học một tuần lễ; Đuổi học 1 năm (được hiểu là đình chỉ học)...

Trước đó, năm 2020, Bộ GD&ĐT ban hành điều lệ trường học. Các hình thức phê bình trước lớp, trường đã bị bỏ. Mức kỷ luật cao nhất với học sinh là tạm dừng học có thời hạn, thường khoảng 1-4 tuần.

Theo quy định mới, các hình thức kỷ luật được áp dụng kể từ 31-10 đối với học sinh tiểu học là: Nhắc nhở hoặc yêu cầu xin lỗi. Đối với học sinh ngoài đối tượng học sinh tiểu học (THPT, Giáo dục thường xuyên) thì có các hình thức kỷ luật như: Nhắc nhở; phê bình; yêu cầu viết bản tự kiểm điểm.

Quy trình mới về cấp giấy chứng sinh cho trẻ

Thông tư 22/2025 Bộ Y tế có hiệu lực kể từ ngày 1-10 đã quy định chi tiết về quy trình cấp mới và cấp lại giấy chứng sinh cho trẻ bao gồm quy trình cho các trường hợp sinh ra tại cơ sở y tế, sinh ngoài cơ sở y tế có người đỡ đẻ và trường hợp trẻ sinh ra do mang thai hộ.

Cụ thể, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nơi trẻ sinh ra cấp giấy chứng sinh cho trẻ trước khi trẻ ra khỏi cơ sở khám bệnh, chữa bệnh hoặc sớm hơn theo đề nghị của thân nhân của trẻ.

Trường hợp trẻ sinh ra ngoài cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nhưng có người đỡ đẻ thì trong thời hạn 30 ngày kể từ thời điểm trẻ sinh ra sống, thân nhân của trẻ nộp tờ khai đề nghị cấp giấy chứng sinh cho cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nơi quản lý người đỡ đẻ để cơ sở khám bệnh, chữa bệnh kiểm tra, xem xét cấp giấy chứng sinh.

Trường hợp thực hiện kỹ thuật mang thai hộ ngoài cơ sở khám bệnh chữa bệnh thì bên nhờ mang thai hộ hoặc bên mang thai hộ nộp cho cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nơi trẻ sinh ra bản xác nhận về việc thực hiện kỹ thuật mang thai hộ vì mục đích nhân đạo và xuất trình giấy tờ tùy thân hợp lệ có số định danh cá nhân hoặc hộ chiếu của người mẹ sinh ra trẻ để đối chiếu, xem xét.

Quy định mới về quản lý tài khoản thanh toán của Kho bạc Nhà nước

Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư 81/2025/TT-BTC quy định quản lý và sử dụng tài khoản thanh toán của Kho bạc Nhà nước mở tại Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các ngân hàng thương mại. Thông tư có hiệu lực từ 1/10/2025.

Theo đó, Kho bạc Nhà nước (Trung ương và khu vực) được phép mở tài khoản bằng VND và ngoại tệ để thực hiện các giao dịch thu, chi ngân quỹ, điều hành số dư, sử dụng nguồn tạm thời nhàn rỗi và xử lý thiếu hụt. Các ngân hàng thương mại phải đáp ứng yêu cầu thanh toán song phương điện tử, bảo đảm truyền dữ liệu kịp thời, chính xác cho Kho bạc, cơ quan thuế và hải quan. Số dư tài khoản cuối ngày được chuyển về tài khoản của Kho bạc tại Ngân hàng Nhà nước, trừ trường hợp bất khả kháng.

Những trường hợp được miễn phí, lệ phí hàng hóa, phương tiện vận tải quá cảnh

Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư 86/2025/TT-BTC quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý và sử dụng phí hải quan, lệ phí hàng hóa, phương tiện vận tải quá cảnh, có hiệu lực từ 12/10/2025.

Theo Điều 3, các đối tượng được miễn gồm: Hàng viện trợ nhân đạo, viện trợ không hoàn lại; quà tặng cho cơ quan, tổ chức, cá nhân trong định mức miễn thuế; đồ dùng theo diện ngoại giao; hành lý mang theo người; hàng hóa trao đổi của cư dân biên giới; phương tiện cư dân biên giới được quản lý bằng sổ theo dõi; hàng hóa, phương tiện được miễn theo điều ước quốc tế hoặc cam kết của Chính phủ Việt Nam...

Hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư trang thiết bị ứng dụng trí tuệ nhân tạo

Quốc hội vừa ban hành Luật số 93/2025/QH15 Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, có hiệu lực từ ngày 1/10/2025.

Theo đó, Luật khuyến khích việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong nghiên cứu và phát triển, song yêu cầu hoạt động liên quan trực tiếp đến con người như y tế, công nghệ sinh học, trí tuệ nhân tạo phải tuân thủ nghiêm ngặt pháp luật và đặt dưới sự giám sát của con người.

Đặc biệt, Nhà nước hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư trang thiết bị, cho phép chi phí cho nghiên cứu và đổi mới sáng tạo được tính vào chi phí hợp lệ khi xác định thu nhập chịu thuế, nhằm khuyến khích doanh nghiệp đầu tư nhiều hơn cho khoa học công nghệ.

Áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung

Dây chuyền sản xuất hàng may mặc xuất khẩu tại Công ty TNHH Van Laack ASIA, vốn đầu tư của CHLB Đức tại Cụm công nghiệp Ngọc Hồi (Hà Nội). Ảnh: Thời báo tài chính

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 236/2025/NĐ-CP Quy định chi tiết một số điều của Nghị quyết số 107/2023/QH15 ngày 29/11/2023 của Quốc hội về việc áp dụng thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định chống xói mòn cơ sở thuế toàn cầu. Nghị định có hiệu lực từ ngày 15/10/2025.

Theo đó, người nộp thuế là đơn vị hợp thành của tập đoàn đa quốc gia có doanh thu năm trong báo cáo tài chính hợp nhất của công ty mẹ tối cao ít nhất 2 năm trong 4 năm liền kề trước năm tài chính xác định nghĩa vụ thuế tương đương 750 triệu euro trở lên, trừ các trường hợp được loại trừ theo quy định.

Với các tập đoàn mới thành lập, nếu trong thời gian hoạt động dưới 4 năm đã có ít nhất 2 năm đạt ngưỡng doanh thu 750 triệu euro thì các đơn vị hợp thành cũng thuộc diện phải nộp thuế.

Ngân hàng Nhà nước giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc cho một số tổ chức tín dụng

Ngày 12/8, Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư 23/2025/TT-NHNN, sửa đổi Thông tư 30/2019 về quy định dự trữ bắt buộc. Thông tư có hiệu lực từ ngày 1/10/2025.

Điểm đáng chú ý, các tổ chức tín dụng hỗ trợ hoặc nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng thương mại được kiểm soát đặc biệt sẽ được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc theo phương án phục hồi, chuyển giao đã được phê duyệt.

Thông tư cũng bổ sung quy định đối với ngân hàng chính sách, đồng thời thay đổi tên gọi “Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh, thành phố” thành “Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Khu vực”. Ngoài ra, văn bản nêu rõ trách nhiệm của Cục Quản lý, giám sát tổ chức tín dụng và Thanh tra Ngân hàng Nhà nước trong xử lý vi phạm liên quan đến dự trữ bắt buộc.