Cần cơ chế khuyến khích đủ mạnh để doanh nghiệp FDI chuyển giao công nghệ

09:49, 10/10/2025

Thường trực Ủy ban Quốc hội đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ nghiên cứu bổ sung cơ chế khuyến khích đủ mạnh và thực chất để thực hiện hiệu quả chính sách "chú trọng lan tỏa công nghệ từ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sang doanh nghiệp trong nước"...

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng trình bày dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ tại phiên họp thứ 50 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, dưới sự chủ trì của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan.

Ngày 9/10, tại phiên họp thứ 50 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, dưới sự chủ trì của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, các đại biểu đã xem xét Tờ trình và Báo cáo thẩm tra sơ bộ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ.

Trong đó, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, mặc dù Luật Chuyển giao công nghệ 2017 đã tạo hành lang pháp lý cho hoạt động chuyển giao công nghệ, tuy nhiên đến nay, Luật đã bộc lộ nhiều hạn chế, chưa theo kịp tốc độ phát triển nhanh chóng của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thế giới, bối cảnh đất nước đang đứng trước yêu cầu đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Luật sửa đổi, bổ sung Luật Chuyển giao công nghệ tiếp tục kế thừa phạm vi điều chỉnh của Luật hiện hành, nhưng mở rộng một số đối tượng chuyển giao công nghệ phù hợp với xu thế của thế giới, mở rộng hoạt động thẩm định công nghệ không chỉ đối với dự án đầu tư. 

Phạm vi điều chỉnh của Luật Chuyển giao công nghệ theo đó được sửa đổi, bổ sung để bao quát các quy định về hoạt động chuyển giao công nghệ tại Việt Nam, từ nước ngoài vào Việt Nam, từ Việt Nam ra nước ngoài; quyền và nghĩa vụ của tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động chuyển giao công nghệ; thẩm định công nghệ; hợp đồng chuyển giao công nghệ; biện pháp khuyến khích chuyển giao công nghệ, phát triển thị trường khoa học - công nghệ; quản lý nhà nước về chuyển giao công nghệ.

Sau khi sửa đổi, bổ sung, Luật Chuyển giao công nghệ có 6 chương và 60 điều (giữ nguyên số chương, giảm 01 điều so với Luật hiện hành). 

Các nội dung sửa đổi, bổ sung tập trung vào 6 nhóm chính sách. 

Một là, xác định phạm vi công nghệ điều chỉnh trong Luật để bao quát công nghệ mới theo xu thế trên thế giới và yêu cầu thực tiễn.

Hai là, hỗ trợ, thúc đẩy chuyển giao công nghệ nội sinh, bao gồm chuyển giao công nghệ giữa các doanh nghiệp/tổ chức, cá nhân trong nước, thương mại hóa kết quả nghiên cứu và phát triển.

Ba là, phát triển thị trường khoa học và công nghệ hoạt động chuyên nghiệp, minh bạch.

Bốn là, tạo động lực tài chính, thể chế, pháp lý cho hoạt động chuyển giao công nghệ.

Năm là, tăng cường kiểm soát chuyển giao công nghệ xuyên biên giới để vừa kiểm soát an ninh công nghệ, vừa thúc đẩy chuyển giao công nghệ quốc tế hiệu quả. 

Sáu là, tăng cường năng lực quản lý nhà nước, thực hiện giám sát, thống kê, đo lường hiệu quả chuyển giao công nghệ.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn trình bày báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chuyển giao công nghệ - Ảnh: Vũ Hiếu. 

Báo cáo thẩm tra sơ bộ dự án Luật, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn cho biết, Thường trực Ủy ban thống nhất với quan điểm, mục tiêu và phạm vi sửa đổi của dự thảo Luật. Dự thảo phù hợp với chủ trương đổi mới của Đảng, tháo gỡ vướng mắc trong quản lý nhà nước và đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế. 

Ủy ban cơ bản tán thành việc mở rộng phạm vi điều chỉnh, bổ sung các đối tượng chuyển giao như công nghệ xanh, công nghệ sạch, phù hợp xu thế toàn cầu.

Về chính sách của Nhà nước đối với hoạt động chuyển giao công nghệ, Thường trực Ủy ban đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát, nghiên cứu bổ sung cơ chế khuyến khích đủ mạnh và thực chất để thực hiện hiệu quả chính sách "chú trọng lan tỏa công nghệ từ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sang doanh nghiệp trong nước"; đồng thời, nghiên cứu nội dung bổ sung đối tượng doanh nghiệp vừa và nhỏ. 

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu, xem xét, cần có cơ chế kiểm soát việc quy định cho phép tự quyết định giá trị công nghệ góp vốn phù hợp để đảm bảo sự linh hoạt và quyền lợi của bên thứ ba; bổ sung quy định giao Chính phủ quy định cụ thể về "thẩm định giá"; cần cụ thể hóa các biện pháp hỗ trợ "khuyến khích góp vốn bằng công nghệ" và "các biện pháp hỗ trợ thông qua thẩm định giá…" trong các điều luật khác của dự thảo Luật hoặc giao Chính phủ quy định chi tiết để bảo đảm tính khả thi. 

Ngoài ra, báo cáo thẩm tra dự án Luật cũng đưa ra một số nội dung cần điều chỉnh như việc thực hiện thẩm định hoặc lấy ý kiến về công nghệ dự án đầu tư, việc đăng ký chuyển giao công nghệ và cung cấp thông tin chuyển giao công nghệ, cũng như trách nhiệm quản lý nhà nước và phân cấp trong "Đánh giá hiệu quả chuyển giao công nghệ có sử dụng ngân sách nhà nước".