Cần sớm ngăn chặn thuốc lá điện tử

Mới đây, Bộ Y tế phối hợp với Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức Lễ mít tinh hưởng ứng Ngày thế giới không thuốc lá (31/5) và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá (từ ngày 25-31/5) với chủ đề “Thuốc lá - mối đe dọa tới môi trường của chúng ta” do Tổ chức Y tế thế giới (WHO) phát động.

Theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh (Bộ Y tế), Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá cho biết: “So với năm 2015, tỉ lệ nam giới hút thuốc giảm từ 45,3% xuống 42,3%. Đặc biệt tỉ lệ hút thuốc thụ động cũng giảm đáng kể tại các địa điểm như: nơi làm việc, cơ sở y tế, cơ sở giáo dục, trên phương tiện giao thông công cộng và khu vực trong nhà. Riêng đối với tỉ lệ hút thuốc trong học sinh, kết quả khảo sát hành vi sức khỏe học sinh Toàn cầu tại Việt Nam do WHO thực hiện năm 2019 cho thấy tỉ lệ hút thuốc trong học sinh độ tuổi 13-17 giảm từ 5,36% năm 2013 xuống 2,78% năm 2019”.

Tuy nhiên, Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá cũng thẳng thắn nêu rõ công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá cũng gặp nhiều khó khăn và chưa đạt hiệu quả cao, dù tỉ lệ sử dụng thuốc lá ở nước ta tuy đã giảm nhưng vẫn còn rất cao.

Hơn nữa, thuế thuốc lá của Việt Nam còn rất thấp làm giá thuốc lá rẻ, từ đó làm tăng khả năng tiếp cận và mua thuốc lá của thanh, thiếu niên và người nghèo. Ngoài ra, cảnh báo sức khỏe in trên bao bì thuốc lá đã thực hiện 5 năm nhưng chưa thay đổi về hình ảnh và nội dung. Diện tích cảnh báo bằng hình ảnh trên bao bì thuốc lá hiện nay chỉ là 50% còn nhỏ so với các nước như Lào, Brunei và Myanmar là 75%. Khả năng người Việt tiếp cận với các sản phẩm thuốc lá còn rất dễ dàng do thuốc lá bày bán khắp nơi. Chính những nguyên nhân này đã làm giảm hiệu quả của công tác phòng chống tác hại thuốc lá.

Cũng theo đại diện Bộ Y tế, hiện nay trên thị trường lại xuất hiện các sản phẩm như thuốc lá điện tử, thuốc lá không đốt nóng, shisha được mua bán, quảng cáo nhiều trên mạng xã hội, chủ yếu nhằm vào giới trẻ.

“Đây cũng là những sản phẩm gây nghiện và có hại cho sức khỏe. Nếu không kịp thời ngăn chặn thì trong tương lai gần, các tổn thất về sức khỏe và kinh tế do việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá mới gây ra cũng nghiêm trọng không kém các sản phẩm thuốc lá điếu thông thường, nhất là các hậu quả về sức khỏe thế hệ trẻ”, ông Lương Ngọc Khuê cảnh báo.

Thông qua Lễ mít tinh, Bộ Y tế kêu gọi các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố tiếp tục chỉ đạo tăng cường thực thi Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá và tổ chức các hoạt động thiết thực hưởng ứng Ngày thế giới không thuốc lá.

Bộ Y tế muốn gửi đến những người hút thuốc thông điệp: Hãy bỏ thuốc lá ngay hôm nay, ngừng hút thuốc sớm là phương pháp hiệu quả nhất giúp ngăn ngừa và làm chậm sự phát triển của bệnh tật do việc hút thuốc. “Chúng ta hãy cùng chung tay cùng xây dựng môi trường sống và làm việc không khói thuốc để bảo vệ sức khỏe cho chính bản thân mình, cho gia đình và cho cộng đồng”, ông Khuê nêu.

Về phía tổ chức quốc tế, TS. Socorro Escalante, Quyền Trưởng đại diện Văn phòng WHO tại Việt Nam nói rằng, thuốc lá không chỉ gây hại cho sức khỏe của chúng ta mà mỗi sản phẩm thuốc lá được sử dụng đều gây hại cho môi trường. Sử dụng thuốc lá thực sự đốt cháy tài nguyên và môi trường của chúng ta.

Việc trồng trọt và sản xuất thuốc lá cũng đầu độc không khí, nước, đất, các bãi biển và đường phố của chúng ta bằng các chất hóa học, chất thải độc hại, tàn thuốc và vi nhựa. Ngoài ra, trồng thuốc lá góp phần vào nạn phá rừng, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Mỗi năm, khoảng 3,5 triệu ha đất bị phá để trồng thuốc lá và 600 triệu cây bị chặt để lấy gỗ sấy nguyên liệu thuốc. Việc phá rừng dẫn đến suy thoái đất và làm giảm khả năng hỗ trợ các cây trồng khác của đất…

TS. Escalante kêu gọi tất cả những người đang hút thuốc lá cai thuốc lá và những người không hút thuốc, đặc biệt là thanh, thiếu niên không bao giờ bắt đầu hút thuốc. Đối với những ai có người thân hút thuốc, hãy động viên và giúp họ cai thuốc lá.

Nhân dịp này, Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá, Trung ương Đoàn và Tổ chức Vital Strategies đã công bố cuộc thi sáng tác video clip chủ đề “Thanh niên Việt Nam nói không với thuốc lá và thuốc lá điện tử để bảo vệ sức khỏe và môi trường” nhằm giảm việc sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử trong thanh, thiếu niên và hỗ trợ việc sớm ban hành các quy định pháp luật để ngăn chặn việc lưu hành các sản phẩm thuốc lá điện tử tại Việt Nam, bảo vệ thế hệ trẻ.

PV