Chuyển đổi số là cơ hội để kinh tế tư nhân bứt phá

Sau gần 40 năm đổi mới, kinh tế tư nhân Việt Nam đã khẳng định vị thế là một động lực quan trọng của nền kinh tế. Đặc biệt, Nghị quyết 68-NQ/TW mới đây xác định khu vực này là “động lực quan trọng nhất”, mở ra giai đoạn phát triển mới. Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, kinh tế tư nhân vừa đứng trước cơ hội bứt phá, vừa đối mặt không ít thách thức đòi hỏi sự chủ động thích ứng và đổi mới sáng tạo.

Từ “cải tạo” đến “động lực quan trọng nhất” của nền kinh tế

Chuyển đổi số đang tạo ra những cơ hội và thách thức đối với khu vực kinh tế tư nhân, đòi hỏi các doanh nghiệp tư nhân phải nhanh chóng thích ứng và đổi mới để tồn tại và phát triển. Tuy nhiên, hiện nay hành trình số hóa đối với doanh nghiệp tư nhân tại Việt Nam vẫn còn nhiều rào cản, khó khăn về năng lực nội tại và cơ sở hạ tầng kỹ thuật số. Nhận diện rõ những cơ hội và thách thức là cơ sở để đưa ra những giải pháp phù hợp, giúp khu vực kinh tế này tận dụng hiệu quả chuyển đổi số để phát triển bền vững trong thời gian tới.

Tại Hội thảo khoa học quốc gia 2025 diễn ra sáng 14/8, tiến sĩ Nguyễn Thị Hào (Đại học Kinh tế quốc dân) cho biết: Từ sau đổi mới, quan điểm của Đảng về kinh tế tư nhân đã có sự chuyển biến sâu sắc. Đại hội VI lần đầu tiên thừa nhận nền kinh tế nhiều thành phần, xoá bỏ định kiến và thiên lệch, đồng thời sử dụng các thành phần kinh tế khác dưới sự chỉ đạo của kinh tế nhà nước. Tuy vậy, giai đoạn này kinh tế tư nhân vẫn được xem là đối tượng cần “cải tạo”.

Toàn cảnh Hội thảo.

Qua các kỳ đại hội tiếp theo, kinh tế tư nhân dần được khuyến khích phát triển, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất; người dân được tự do kinh doanh theo pháp luật, được bảo hộ quyền sở hữu và thu nhập hợp pháp. Đảng xác định kinh tế tư nhân là một thành phần độc lập, có tiềm năng đóng góp quan trọng cho sự phát triển đất nước, được phép phát triển không hạn chế về quy mô, ngành nghề và địa bàn mà pháp luật không cấm; đồng thời tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, kể cả khuyến khích đầu tư ra nước ngoài.

Tại Đại hội X (2006), kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo, kinh tế tư nhân được coi là một trong những động lực của nền kinh tế; lần đầu tiên cho phép đảng viên làm kinh tế tư nhân. Đại hội XI (2011) tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, khẳng định vai trò “một trong những động lực” của kinh tế tư nhân. Đại hội XII (2016) nâng tầm khẳng định đây là “một động lực quan trọng” của nền kinh tế, mở rộng khuyến khích ở hầu hết ngành, lĩnh vực, kể cả hình thành các tập đoàn tư nhân lớn và tham gia góp vốn vào tập đoàn nhà nước. Đại hội XIII (2021) tiếp tục củng cố nhận định này.

Đặc biệt, Nghị quyết 68-NQ/TW (2025) đánh dấu bước phát triển mới về tư duy khi lần đầu tiên xác định kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia, thể hiện sự thay đổi mạnh mẽ trong nhận thức, coi đây là nguồn lực then chốt để thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững đất nước.

Khai thác cơ hội chuyển đổi số để kinh tế tư nhân bứt phá

Có thể thấy, vai trò của kinh tế tư nhân trong nền kinh tế thị trường đã đóng góp to lớn vào GDP của đất nước, là nguồn tạo việc làm chủ yếu cho xã hội. Đầu tàu trong việc thúc đẩy đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ. Tạo ra môi trường cạnh tranh lành mạnh thúc đẩy nâng cao năng suất lao động và chất lượng sản phẩm. Mở rộng thị trường, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên thị trường quốc tế. Sử dụng các nguồn lực hiệu quả và giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước. Góp phần vào công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Theo tiến sĩ Nguyễn Thị Hào, những cơ hội cho kinh tế tư nhân trong chuyển đổi số chính là mở rộng thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh. Nâng cao hiệu quả hoạt động và tối ưu hóa chi phí. Cải thiện trải nghiệm khách hàng, đổi mới mô hình kinh doanh, có cơ hội tiếp cận các nguồn vốn.

Công nghệ số giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận thị trường rộng lớn hơn. (Ảnh minh hoạ)

Công nghệ số giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận thị trường rộng lớn hơn, không chỉ trong nước mà cả quốc tế, nhờ vào thương mại điện tử, nền tảng số và các kênh tiếp thị trực tuyến. Việc ứng dụng công nghệ cũng nâng cao năng lực cạnh tranh, giúp tối ưu hoá quy trình sản xuất - kinh doanh, giảm chi phí vận hành nhưng vẫn tăng năng suất. Bên cạnh đó, các giải pháp số cho phép doanh nghiệp cải thiện trải nghiệm khách hàng thông qua dịch vụ nhanh chóng, cá nhân hoá và thuận tiện hơn.

Chuyển đổi số còn thúc đẩy đổi mới mô hình kinh doanh, mở ra các ngành nghề mới và phương thức tạo doanh thu đa dạng. Đặc biệt, nhờ công nghệ, doanh nghiệp tư nhân có thêm cơ hội tiếp cận các nguồn vốn từ ngân hàng, quỹ đầu tư và đối tác quốc tế thông qua các nền tảng kết nối và phân tích dữ liệu minh bạch. Đây là thời điểm “vàng” để kinh tế tư nhân bứt phá.

Tiến sĩ cũng đưa ra một số giải pháp nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân trong chuyển đổi số, đó là hoàn thiện thể chế, chính sách và môi trường pháp lý. Hỗ trợ tài chính và tiếp cận nguồn vốn, phát triển hạ tầng số và nền tảng số dùng chung. Nâng cao năng lực và nguồn nhân lực số, thúc đẩy liên kết và hợp tác.

“Chuyển đổi số là cơ hội để khu vực kinh tế tư nhân tại Việt Nam bứt phá, nâng cao năng lực cạnh tranh và thích ứng với bối cảnh kinh tế toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng. Để khu vực kinh tế tư nhân tiếp tục phát triển mạnh mẽ và bền vững trong thời gian tới, cần có các chính sách hỗ trợ phù hợp từ các cấp có thẩm quyền như: Cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, thúc đẩy liên kết giữa doanh nghiệp tư nhân và các khu vực kinh tế khác. Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, kinh tế tư nhân cần chủ động nắm bắt cơ hội, vượt qua thách thức, và không ngừng đổi mới để phát triển bền vững, đóng góp vào sự thịnh vượng chung của đất nước”, tiến sĩ Nguyễn Thị Hào nhấn mạnh.