Đà Nẵng điểm đến khởi nghiệp AI: dữ liệu là 'nguồn sống', phát triển AI có 'trái tim'

“Đà Nẵng tiên phong xây dựng vị thế đô thị công nghệ bản sắc, hội nhập và sáng tạo, kiến tạo giá trị mới từ nội lực và kết nối toàn cầu”, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Kỳ Minh chia sẻ tại Danang AI Day, khẳng định giấc mơ điểm đến khởi nghiệp AI không đi theo lối mòn, thử nghiệm và vươn xa.

Đà Nẵng sẽ là nơi nuôi dưỡng ý tưởng, phát triển tài năng và tạo cơ hội cho doanh nghiệp cùng thế hệ trẻ Việt kiều châu Âu đầu tư, cống hiến, khởi nghiệp và vươn xa. Đồng thời, các vấn đề như bảo mật dữ liệu – tài nguyên quốc gia, phát triển AI có đạo đức, tránh lạm dụng AI, cùng cơ hội phát triển AI được chuyên gia đánh giá là “4000 năm có một” sẽ là nền tảng vững chắc để Đà Nẵng bước vào kỷ nguyên AI.

Cơ hội ngàn năm, dữ liệu “nguồn sống” của AI

“Chúng ta đang đứng trước cơ hội 4000 năm mới có một lần,” Christopher Cường Nguyễn, CEO và đồng sáng lập Aitomatic, phát biểu qua màn hình trực tuyến từ Thung lũng Silicon. Với kinh nghiệm dày dặn từ việc xây dựng bóng bán dẫn bộ nhớ Flash tại Intel, phát triển Google Apps, và lãnh đạo các dự án AI công nghiệp tại Panasonic, ông Nguyễn nhìn thấy tiềm năng nổi bật ở Việt Nam, đặc biệt là Đà Nẵng.

“Đây không phải cơ hội 50 năm, mà là 4000 năm mới có một lần. Việt Nam đang có 100 triệu dân, chính sách ưu đãi, và một thế hệ trẻ năng động, sẵn sàng hội nhập toàn cầu. Ở Việt Nam, gần đây kết nối tỉ lệ đầu người tăng gấp ba lần so với Ấn Độ, Trung Quốc và Indonesia; Việt Nam có kết nối rất lớn với bên ngoài chỉ sau Nhật Bản và Hoa Kỳ,” ông Christopher Cường Nguyễn cho biết.

Tọa đàm Đà Nẵng - Điểm đến tiềm năng cho doanh nghiệp khởi nghiệp AI

Ông cũng ấn tượng với văn hóa và năng lực của người Việt. “Tôi đến TP HCM, đi giữa đường hầu như mọi người đều có thể nói tiếng Anh, có sự hiểu biết về văn hóa toàn cầu. Đó là một chỉ số tuyệt vời để phát triển,” ông chia sẻ.

Với tầm nhìn đưa Đà Nẵng thành trung tâm AI chuyên sâu, ông Nguyễn đề xuất tập trung vào S-AI – loại AI kết nối thế giới thực và thế giới ảo. “Việt Nam đang thuận lợi hơn Thung lũng Silicon bởi họ chỉ tập trung phần mềm. Và đây là hướng đi sẽ phù hợp với Việt Nam 20 – 25 năm tới,” ông nhấn mạnh.

Một trung tâm AI chuyên sâu, chuyên biệt thu hút những công ty tối tân nhất, hiện đại nhất đến thử nghiệm sản phẩm. Chính sách là yếu tố quan trọng để có được sự phát triển vượt bậc trong thử nghiệm, đổi mới sáng tạo.

Ông Vũ Anh Tú, Giám đốc Công nghệ Tập đoàn FPT, trình bày về “Tương lai cho AI Việt Nam” và đề xuất các bước đi cụ thể cho Đà Nẵng. “Nhìn lại 20 năm trước tôi đã đồng hành với TP Đà Nẵng để phát triển công nghệ thông tin. Hôm nay sẽ là mốc mới để FPT được mãi đồng hành với Đà Nẵng để tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên của vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo.

"Tôi mong rằng có thể kiến tạo đường băng để các doanh nghiệp cất cánh đi đến kỷ nguyên AI” ông Vũ Anh Tú Giám đốc Công nghệ Tập đoàn FPT nói. 

Ông Vũ Anh Tú xác định ba yếu tố cốt yếu để phát triển AI: dữ liệu, cơ sở vật chất, và công nghệ, trong đó “tất cả nguồn sống của AI là dữ liệu.”

Ông Tú nhấn mạnh lợi thế độc đáo của Việt Nam: “Những công ty AI của thế giới không thể tiếp cận được vào nguồn dữ liệu đặc trưng ứng dụng ở Việt Nam. Đó là nguồn tài nguyên, thế mạnh riêng biệt, là mấu chốt của Việt Nam có mà các đối thủ cạnh tranh ở các nước khác không có được.” Ông kêu gọi chính quyền “tạo môi trường, cơ chế để làm sao thúc đẩy việc tổng hợp và xây dựng nguồn dữ liệu quốc gia liên quan đến các ngành nghề,” ví dụ như dữ liệu về bệnh trong sản xuất nông nghiệp nhiệt đới hoặc y tế.

Phát triển AI có “trái tim”, có đạo đức và bảo vệ tài nguyên trí tuệ

Dù lạc quan, các diễn giả không né tránh những nguy cơ. Một giám đốc bệnh viện tại Đà Nẵng, phát biểu, cảnh báo về việc sử dụng các mô hình AI như OpenAI, DeepSeek, Amazon, hay Alibaba mà không kiểm soát được dữ liệu huấn luyện. “Việc ứng dụng AI hiện đang mang đến nhiều nguy cơ tiềm ẩn như ‘Không kiểm soát được thông tin, đạo đức, định hướng phát triển quốc gia sẽ mất tài nguyên và bí mật quốc gia,’” ông nói.

 Tiến sĩ Huỳnh Công Pháp, Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ Thông tin và Truyền thông Việt – Hàn (VKU)

Việc lệ thuộc vào các AI có sẵn trên Internet không kiểm soát có thể dẫn đến “đồng hóa” và mất an ninh dữ liệu, “nộp” trí tuệ dân tộc cho “kẻ cắp trí tuệ khổng lồ”. Các chuyên gia khác cũng cảnh báo về hậu quả của việc sử dụng AI thiếu hiểu biết sẽ dẫn tới “Đồng hóa dân tộc, xóa bỏ lịch sử và mất hết tài nguyên Quốc gia” là những rủi ro nếu AI được dùng tràn lan mà không có nền tảng khoa học và hành lang pháp lý rõ ràng.

Trở về từ Berlin (Đức), là thành viên của Hội doanh nghiệp trẻ Việt Nam tại châu Âu, chị Nguyễn Hiền bày tỏ sự ngạc nhiên: “Có khi Việt Nam còn đi trước cả Đức về sử dụng AI. Bởi vì ở Đức người ta vẫn sử dụng trí tuệ con người là chủ yếu chứ không thấy nhiều người dùng AI, ChatGPT”.

Cùng với tiến bộ vượt bậc của nhân loại, những ưu việt do AI mang lại tiện lợi cho người sử dụng, các chuyên gia đề xuất cơ quan quản lý nhà nước cần nhanh chóng hình thành hành lang pháp lý cho sử dụng AI, bảo vệ tài nguyên Quốc gia và an ninh.

Đà Nẵng đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho nhân tài công nghệ, cả trong nước và từ nước ngoài. Tiến sĩ Huỳnh Công Pháp, Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ Thông tin và Truyền thông Việt – Hàn (VKU), chia sẻ: “Chúng tôi đào tạo kỹ sư không chỉ giỏi về chuyên môn mà còn có tinh thần phụng sự, có đạo đức nghề nghiệp, có tư duy của con người để tạo ra AI có đạo đức, AI có trái tim.”

Trung tâm AI chuyên sâu, nhân tài và thế hệ trẻ Việt Nam tại châu Âu trở về

Ông Huỳnh Công Pháp cho biết mỗi năm, VKU đào tạo 7.000 sinh viên công nghệ số, với mạng lưới kỹ sư AI được tuyển sinh từ sinh viên xuất sắc. Toàn thành phố có khoảng 200.000 nhân lực công nghệ thông tin, chưa kể nguồn nhân lực từ Huế, Quảng Nam, và các tỉnh lân cận.

Sự trở về của các doanh nhân trẻ Việt Nam từ châu Âu là một động lực lớn. Anh Nguyễn Thế Lộc, Phó Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Trẻ Việt Nam tại Châu Âu (VYBE), tham dự Danang AI Day. “Như TS Christopher Cường Nguyễn nói ‘4000 năm mới có một cơ hội’ như vậy, nắm bắt được cơ hội cùng anh chị em ở TP Đà Nẵng giúp đỡ khá nhiều tôi hi vọng sẽ đạt được sự hợp tác như mong muốn,” anh nói.

Các đại diện Hội Doanh nghiệp trẻ Việt Nam tại Châu Âu tham dự Danang AI Day.

Với kinh nghiệm tư vấn chiến lược cho các tập đoàn như BMW và Adidas, anh Lộc dự định làm cầu nối đưa công nghệ châu Âu đến Đà Nẵng và hỗ trợ doanh nghiệp địa phương mở rộng ra thị trường quốc tế.

Theo Phó Chủ tịch VYBE, VYBE hiện có 20 thành viên chủ yếu là các nước châu Âu, là cầu nối với TP Đà Nẵng nói riêng, Việt Nam nói chung. Thời gian tới, VYBE sẽ tiếp tục kết nối chặt chẽ hơn với các trường Đại học miền Trung hoặc các trường Đại học Đà Nẵng.

Anh Nguyễn Thế Lộc cho biết, gia đình ông đã đến Đức từ năm 1990. Văn hóa Việt đã có từ trong gia đình. Năm 2017, khi có cơ hội làm việc với một trường đại học tại Việt Nam lúc đó anh đã “bén” cảm giác thích thú với thị trường Việt Nam. Song vì tuổi trẻ còn chưa nhiều kinh nghiệm, ông đã quay trở lại châu Âu để lập nghiệp.

Anh Nguyễn Thế Lộc, Phó Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Trẻ Việt Nam tại Châu Âu (VYBE).

Giờ đây với sự kết nối với nhiều anh chị em doanh nghiệp, trí thức trẻ ở châu Âu, có kinh nghiệm nên tôi sẵn sàng để trở về. Để các doanh nhân trẻ Việt Nam tại châu Âu trở về, theo anh Nguyễn Thế Lộc cần có sự trao đổi cởi mở về nền văn hóa và tư duy làm việc để tạo nên cách làm việc chung hiệu quả nhất.

Anh Lộc cũng đánh giá cao việc các trường Đại học tại TP Đà Nẵng có vườn ươm khởi nghiệp, giúp sinh viên sau khi tốt nghiệp được giữ lại làm những nghiên cứu, lập dự án đầu tiên mà nhận được sự giúp đỡ của thành phố và nhà trường để giảm thiểu rủi ro. “Dù mới thành lập chính thức vài tháng, nhưng VYBE đang kết nối nhiều doanh nghiệp với nhau. Chúng tôi hướng tới làm thế nào để triển khai các dự án mới”, anh Lộc cho biết.

Hệ sinh thái mở và tầm nhìn xa

Hội thảo không chỉ dừng ở các bài phát biểu. Các phiên thảo luận chuyên đề, như “Thành phố Đà Nẵng: Trung tâm khởi nghiệp tiếp theo cho các doanh nhân công nghệ” nhấn mạnh vai trò của chính sách, hạ tầng, và đầu tư trong việc xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp AI. Các startup tham dự bày tỏ mong muốn tận dụng cơ hội “4000 năm” để phát triển AI trong các lĩnh vực thiết yếu của đời sống như y tế, giáo dục, du lịch, logistics, và hành chính công.

Ký kết chương trình hợp tác giữa Sở Khoa học và Công nghệ TP Đà Nẵng với Tập đoàn Vingroup.

Khu triển lãm công nghệ bên lề hội thảo, với các cụm nội dung về cơ sở đào tạo, doanh nghiệp AI, startup, và hạ tầng, minh họa một hệ sinh thái AI đang hình thành. Các tham luận từ NVIDIA, Google Cloud, Viettel, và Alibaba Cloud mở ra bức tranh về hạ tầng trung tâm dữ liệu, điện toán hiệu năng cao, và kết nối toàn cầu qua cáp quang biển và Internet vệ tinh.

Các nhà đầu tư, đại biểu tham quan triển lãm giới thiệu sản phẩm công nghệ AI, hệ sinh thái AI và các chính sách khuyến khích phát triển AI của TP Đà Nẵng.

Lãnh đạo thành phố đã đưa ra các chỉ đạo cụ thể. Ông Hồ Kỳ Minh yêu cầu Sở Khoa học và Công nghệ xây dựng cơ chế điều phối hệ sinh thái AI liên ngành, với lộ trình đến năm 2030. Ban Quản lý Khu Công nghệ Cao và các khu công nghiệp được giao rà soát hạ tầng để đón các dự án trung tâm dữ liệu và siêu máy tính. Trung tâm DSAC sẽ đóng vai trò kết nối giữa nhà nước, trường học, doanh nghiệp, và nhà đầu tư, đồng thời triển khai các phòng thí nghiệm mở về AI.

“Thành phố cam kết tạo điều kiện thuận lợi nhất về chính sách, hạ tầng và môi trường thử nghiệm để mọi ý tưởng đổi mới đều có cơ hội được ươm tạo, phát triển và lan tỏa,” ông Minh khẳng định.

Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Hồ Kỳ Minh.

Đà Nẵng, với khát vọng và sự năng động đang đứng trước ngã rẽ lịch sử. Liệu thành phố này có thể tận dụng “cơ hội 4000 năm” để trở thành trung tâm AI chuyên sâu, sánh vai với các đô thị công nghệ hàng đầu thế giới? Câu trả lời phụ thuộc vào cách thành phố vượt qua các thách thức về dữ liệu, đạo đức AI và xây dựng hệ sinh thái bền vững.