Đưa khoa học công nghệ trở thành động lực phát triển nông nghiệp

Từ thực tiễn triển khai, Thứ trưởng Bùi Thế Duy cho biết hiện nay Bộ Khoa học và Công nghệ đang tập trung thúc đẩy hai mô hình liên kết hiệu quả. Thứ nhất là mô hình liên kết giữa doanh nghiệp với hợp tác xã kiểu mới và nông dân. Thứ hai là mô hình các câu lạc bộ đổi mới sáng tạo, gắn kết trực tiếp nhà khoa học với nông dân.

Khẳng định việc kết nối giữa kết quả nghiên cứu khoa học với thực tiễn sản xuất kinh doanh vẫn là một trong những "điểm nghẽn" lớn của ngành khoa học và công nghệ, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy cho rằng đây là vấn đề tồn tại kéo dài trong nhiều năm qua. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ sự phối hợp còn chậm, thiếu đồng bộ giữa ngành khoa học và công nghệ với các tổ chức đại diện cho khu vực sản xuất như Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Hội Nông dân, cũng như với các bộ, ngành liên quan.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy. Ảnh: VGP/ Đỗ Cường.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy cho biết:

Mặc dù nhiều năm qua, chúng ta đã thống kê là khoa học công nghệ đóng góp khoảng hơn 30% cho sự phát triển của ngành nông nghiệp nhưng nếu so sánh giá trị sản xuất nông nghiệp giữa Việt Nam và các quốc gia phát triển, ví dụ Hàn Quốc, thì còn khoảng cách khá xa. Theo thống kê những năm trước đây, giá trị sản xuất nông nghiệp trên một nông dân ở Việt Nam khoảng dưới 1.000 USD, trong khi của Hàn Quốc khoảng 24.000 USD.

Từ sự chênh lệch này, việc triển khai Nghị quyết 57 trong năm 2025 được thực hiện với tinh thần quyết liệt, đồng bộ trên cả phương diện thể chế và nguồn lực. Trong năm 2025, Bộ Khoa học và Công nghệ đã chủ trì, phối hợp sửa đổi 10 luật quan trọng. Tinh thần xuyên suốt của các chính sách sửa đổi trong năm 2025 là chuyển mạnh từ cách tiếp cận "xuất phát từ nghiên cứu" sang "xuất phát từ yêu cầu thực tiễn và phục vụ phát triển kinh tế-xã hội".

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy khẳng định: 

Lần đầu tiên trong Luật Khoa học và Công nghệ, đổi mới sáng tạo được đưa ra là một trụ cột tương ứng với cả khoa học công nghệ. Đổi mới sáng tạo nhấn mạnh xoay quanh lấy sản xuất kinh doanh làm trung tâm và đưa tri thức, đổi mới công nghệ, chuyển giao công nghệ trực tiếp đến sản xuất. Khơi dậy kết nối mọi nguồn lực xã hội cho đổi mới sáng tạo, xây dựng văn hóa đổi mới sáng tạo trong toàn xã hội. Tức là đổi mới sáng tạo chúng ta đi từ mọi cá nhân, từ người nông dân cho đến hợp tác xã, cho đến doanh nghiệp.

Cùng với đó, các quy định mới cho phép quỹ khoa học công nghệ mở rộng nội dung chi, hỗ trợ sáng kiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất; hỗ trợ đăng ký, khai thác nhãn hiệu và chỉ dẫn địa lý cho hợp tác xã; hỗ trợ vốn vay đổi mới công nghệ; cấp voucher tài chính để thử nghiệm công nghệ, giải pháp kỹ thuật và chuyển đổi số; cũng như đẩy mạnh các chương trình phổ biến tri thức, nhân rộng mô hình hiệu quả.

Việc lấy doanh nghiệp, hợp tác xã và người nông dân làm trung tâm của quá trình đổi mới sáng tạo không chỉ góp phần thu hẹp khoảng cách giữa phòng thí nghiệm và đồng ruộng, mà còn kỳ vọng mở ra cơ hội gia tăng giá trị cho nông nghiệp Việt Nam.