Eye-tracking cách tương tác mới
17:00, 16/06/2013
Bước vào một cửa hiệu đồ chơi. Ngay sau đó SideWays, một thiết bị theo dõi chuyển động mắt (eye-tracking), sẽ nhận ra bạn và tự động quét các hình ảnh mà bạn đang lia mắt xem hoặc tìm kiếm. Chủ tiệm đồ chơi sẽ căn cứ trên những vật dụng mà bạn đang quan sát và cho hiển thị những sản phẩm quan tâm trên màn hình video. Đó chính là kịch bản công nghệ đang diễn ra hiện nay và sẽ sớm được thương mại hóa trong thời gian ngắn sắp tới.
Eye-tracking là gì?
Công nghệ tích hợp trên phần cứng giúp máy tính xác định hướng mắt của người dùng đang nhìn vào đâu trên màn hình, từ đó giúp thực hiện các lệnh điều khiển tương ứng trong ngữ cảnh sẵn có. Công nghệ này giúp người dùng không phải thao tác trực tiếp với màn hình cảm ứng hiển thị, mà chỉ cần liếc nhìn và chuyển động mắt là điều khiển được. Các công nghệ eye-tracking hiện nay chủ yếu áp dụng phương pháp phản xạ giác mạc (corneal reflection) và sử dụng camera gắn trên máy tính để theo dõi góc nhìn và chuyển động của mắt để từ đó xác định ra hướng nhìn. Ngoài ra, sánh sáng phản xạ từ giác mạc (khi nó được chiếu đèn LED) cũng đóng vai trò bổ trợ thông tin cho phân tích trên máy tính.
Vấn đề gặp phải của các công nghệ Eye-tracking hiện nay là độ trễ tín hiệu và độ nhạy phản xạ của thiết bị. Về cơ bản việc sử dụng các camera và đèn LED chất lượng trung bình, giá thành thấp vẫn có thể quan sát được chuyển động của mắt, nhưng kém nhạy và thường không được chính xác. Còn nếu muốn chính xác hơn thì không có cách nào khác phải có camera đắt tiền và đèn LED mạnh hơn. Khi đó giá thành sản phẩm sẽ bị đội lên và kích thước cũng bị tăng đáng kể. Đó là rào cản chủ yếu của công nghệ này trước khi nó được thương mại hóa ở mức rộng hơn.
Có mặt khắp nơi
Andreas Bulling của Viện Công nghệ Thông tin Max Planck tại Saarbrücken, Đức, và Yanxia Zhang và Hans Gellersen tại Đại học Lancaster, Anh Quốc vừa tạo ra một mẫu thử nghiệm eye-tracking có tên là SideWays. Thiết bị này sử dụng một máy quay video truyền thống và một chương trình quan sát máy tính do nhóm thiết lập để nhận diện các góc chuyển động của mắt. Tín hiệu truyền đến hệ thống xử lý chỉ trễ một chút so với chuyển động thực của mắt và nhóm của Andreas Bulling đang khắc phục điều này.
Eye-tracking không phải là công nghệ mới nhưng hầu hết thiết bị hiện nay vẫn chưa đạt độ chuẩn cần thiết và nó chỉ có thể theo dõi cử chỉ mắt của một người, và khả năng này không phù hợp so với nhu cầu thực tế. Mẫu thử nghiệp của SideWays có thể theo dõi mắt của 14 người với nhiều chiều cao, góc quan sát và màu mắt khác nhau. Mẫu thử nghiệm SideWaystừ được giới thiệu tại Hội nghị máy tính tổ chức tại Paris, Pháp hồi trung tuần tháng 5/2013. Theo Andreas Bulling, hiện tại hệ thống này chủ yếu được sử dụng để tương tác với ánh mắt nhằm phục vụ cho mục đích hiển thị quảng cáo sản phẩm ưu tiên trong cửa hàng.
Trên thực tế, công nghệ Eye-tracking sẽ không thay thế màn hình cảm ứng, mà thay vào đó nó cho phép người dùng tương tác với màn hình cảm ứng ở khoảng cách xa. Trong khi đó, các đơn vị quảng cáo có thể sử dụng hệ thống này để xác định xem những vật dụng nào mà người dùng quan sát nhiều nhất để có được biện pháp giới thiệu thích ứng.
Nhóm của Andreas Bulling đang tìm cách hoàn thiện SideWays hơn nữa để nó có thể theo dõi được nhiều người cùng lúc, và khả năng này có thể giúp hiển thị quảng cáo phức tạp hơn hay thậm chí là giúp ích rất nhiều cho các game điều khiển bằng mắt. Tuy nhiên, thử thách lớn nhất của SideWays hiện nay là quan sát cử chỉ mắt của người đeo kính. Ngoài ra, hệ thống mới chỉ nhận dạng chuyển động mắt theo chiều ngang bởi chuyển động theo chiều dọc khá phức tạp và camera hệ thống sẽ cần phải có độ phân giải cao hơn mới nhận dạng được chúng.
Hiện công nghệ Eye-tracking đang được khá nhiều hãng khai thác và triển khai trên sản phẩm, nhất là đối với thiết bị cầm tay và smartphone, điển hình trong số này có NTTDocomo, LG, và Samsung . Chiếc máy tính bảng iBeam của NTT Docomo ứng dụng Eye-tracking được giới thiệu tại triển lãm CEATEC 2012 tuy rằng ở thời điểm đó công nghệ này vẫn chưa hoàn thiện (còn chậm và chưa đủ nhạy). LG cũng không tỏ ra kém cạnh khi tích hợp công nghệ điều khiển bằng mắt trên chiếc điện thoại Optmus G Pro. Còn Samsung thì tích hợp cho chiếc smartphone Galaxy S4. LG từng có ý định kiện “đồng hương” Samsung vì cho rằng đã vi phạm bằng sáng chế về công nghệ Eye-tracking của hãng. Cũng liên quan tới việc phát triển công nghệ này. Fujitsutạo ra được phần cứng eye-tracking đủ nhỏ và giá thành hợp lý để tích hợp vào máy tính.
Văn Hân
