Google Search, Facebook và iPhone trước nguy cơ bị "xoá sổ" mãi mãi

Mọi người không còn kết bạn với nhau nhiều trên Facebook như trước. iPhone có thể không còn cần thiết trong một thập kỷ nữa. Và lượng tìm kiếm trên Google từ smartphone đang giảm dần.

Những nguy cơ rõ ràng

Trên đây là một số thừa nhận từ hai phiên tòa chống độc quyền riêng biệt chống lại Meta và Google. Đây cũng là một lời thừa nhận hiếm hoi từ các nhà lãnh đạo công nghệ rằng các sản phẩm cốt lõi của công ty từ khi thành lập có thể mất đi vào một ngày nào đó.

Thung lũng Silicon tự hào về sự đổi mới, thay đổi và không ngừng tìm kiếm "điều lớn lao tiếp theo". Đây là một cuộc đua liên tục.

Tuy nhiên, những lời thừa nhận trên cho thấy áp lực ngày càng tăng mà các gã khổng lồ công nghệ phải đối mặt trong bối cảnh các mối đe dọa mới từ trí tuệ nhân tạo (AI) và các ứng dụng truyền thông xã hội mới - và bất kỳ sản phẩm nào cũng có thể bị bỏ lại phía sau nhanh như thế nào.

Hiện Apple chưa trả lời yêu cầu bình luận của CNN. Trong khi đó, về phía Google, một phát ngôn viên đã chỉ ra các tuyên bố công khai của công ty. Còn một phát ngôn viên của Meta đã hướng CNN đến các phản hồi cụ thể từ lời khai tại tòa án của CEO Mark Zuckerberg.

Ba gã khổng lồ công nghệ đã góp phần định hình nên web hiện đại trong hai thập kỷ qua. Công cụ tìm kiếm của Google đã thành công vào cuối những năm 1990 và đầu những năm 2000 nhờ hệ thống xếp hạng kết quả theo mức độ liên quan và tầm quan trọng thay vì sắp xếp theo chủ đề.

Và Meta, công ty mẹ của Facebook, chịu trách nhiệm chính trong việc biến các nền tảng xã hội thành một nguồn cấp dữ liệu gây nghiện về lượt thích (like), bình luận (comment) và các tương tác khác.

Thúc đẩy cả hai xu hướng này là điện thoại thông minh (smartphone) mà Apple đã tạo tiền đề với chiếc iPhone đầu tiên vào năm 2007.

Sự thành công của những sản phẩm đó đã đưa Apple, Google và Meta lên mức định giá khổng lồ. Nhưng trong lời khai tại tòa, các giám đốc điều hành (CEO) đã chỉ ra rằng người tiêu dùng đang mất hứng thú với một số sản phẩm mà Facebook và Google phát triển ngay từ ban đầu.

Eddy Cue, Phó chủ tịch cấp cao phụ trách dịch vụ của Apple, đã tiết lộ vào tuần trước rằng các truy vấn tìm kiếm của Google trên các thiết bị của công ty đã giảm lần đầu tiên vào tháng trước, theo Bloomberg. Những bình luận này được đưa ra trong phát biểu của ông tại phiên tòa xét xử chống độc quyền của Bộ Tư pháp chống lại Google (Google trả tiền cho Apple để trở thành công cụ tìm kiếm mặc định trong trình duyệt Safari của nhà sản xuất iPhone).

Đây là một dấu hiệu khác cho thấy người tiêu dùng có thể đang chuyển dịch sang chatbot AI để thực hiện một số nhiệm vụ của công cụ tìm kiếm truyền thống. Công ty nghiên cứu thị trường Gartner ước tính năm 2024, khối lượng công cụ tìm kiếm sẽ giảm 25% vào năm 2026 khi người tiêu dùng chuyển sang các công cụ AI.

Google cho biết trong một tuyên bố vào ngày 7/5 là công ty tiếp tục "thấy sự tăng trưởng truy vấn chung trong tìm kiếm" và điều đó bao gồm "sự gia tăng tổng số truy vấn đến từ các thiết bị và nền tảng của Apple".

Meta cũng đang chứng kiến ​​người tiêu dùng chuyển hướng khỏi mục tiêu sử dụng ban đầu của mình: thêm bạn bè và chia sẻ nội dung.

"Lượng người chia sẻ với bạn bè trên Facebook đã giảm mạnh”, CEO Mark Zuckerberg cho biết trong phiên tòa xét xử vụ kiện chống độc quyền do Ủy ban Thương mại Liên bang tiến hành vào tháng 4.

"Ngay cả lượng bạn bè mới mà mọi người thêm vào ... Tôi nghĩ là cũng đã giảm. Nhưng tôi không biết con số chính xác". Thay vào đó, Zuckerberg cho biết công ty đã chứng kiến ​​sự gia tăng lớn trong tin nhắn trực tiếp.

Bình luận của Zuckerberg được đưa ra khi nghiên cứu cho thấy Facebook đang tụt hậu so với các nền tảng trực tuyến khác với nhóm đối tượng trẻ hơn. Một báo cáo của Trung tâm nghiên cứu Pew từ tháng 12/2024 cho thấy việc sử dụng Facebook đã giảm trong 10 năm qua, với chỉ 32% thanh thiếu niên cho biết họ sử dụng mạng xã hội trước đây mang tên Meta. Con số này so với 71% vào năm 2014 và 2015, mặc dù thanh thiếu niên vẫn thường xuyên sử dụng Instagram.

Nỗ lực bắt kịp xu hướng mới

Meta đã tích cực định hình các ứng dụng của mình để bắt kịp các xu hướng mới. Năm 2013, Facebook đã không mua được Snapchat, nhưng khoảng 3 năm sau, công ty đã giới thiệu giải pháp thay thế của riêng mình trong Instagram Stories.

Nguồn cấp dữ liệu video dạng ngắn của Instagram, được gọi là Reels, đã ra mắt để cạnh tranh với TikTok vào năm 2020 và Zuckerberg đã tiết lộ nội dung video là nơi mọi người dành phần lớn thời gian của họ trên Facebook hiện nay.

Ngay cả iPhone cũng có nguy cơ mất đi sự ưa chuộng trong thập kỷ tới, một giám đốc điều hành của Apple cho biết. “Bạn có thể không cần iPhone sau 10 năm nữa, nghe có vẻ điên rồ”, Phó Chủ tịch Cue của Apple đã phát biểu trong phiên tòa kiện Google, theo Bloomberg.

Với 19% lượng smartphone được xuất xưởng trên toàn cầu trong quý đầu tiên của năm 2025, theo Tập đoàn Dữ liệu Quốc tế (IDC), iPhone của Apple là thương hiệu smartphone phổ biến thứ hai thế giới.

Nhưng Apple, cùng với các công ty công nghệ khổng lồ khác đang quyết tâm tìm ra điều gì sẽ xảy ra tiếp theo.

Và câu trả lời có thể là kính thông minh sử dụng AI để phân tích thế giới xung quanh để thực hiện các tác vụ mà không cần cầm điện thoại - một tầm nhìn mà Meta, Samsung và Google đã đặt cược vào.

Kính thông minh Meta Ray-Ban (Ảnh: Getty Images).

Zuckerberg trong một bài phát biểu bày tỏ tin tưởng người tiêu dùng cuối cùng sẽ tương tác với nội dung thông qua "kính thông minh và ảnh ba chiều". Giám đốc thiết bị và dịch vụ của Amazon, Panos Panay cũng không loại trừ khả năng kính Alexa được trang bị camera tương tự.

Apple cũng tin rằng bước tiếp theo trong điện toán sẽ liên quan đến các thiết bị đeo trên khuôn mặt, như bằng chứng là Vision Pro giá 3.500 USD. Thiết bị đó, mặc dù là sản phẩm thích hợp, nhưng có thể là tiền thân của các loại kính thông minh mà các đối thủ của Apple đang nghiên cứu hoặc đang bán.

Một khách hàng đang thử Vision Pro (Ảnh: Getty Images).

Cùng với đó là việc người tiêu dùng không nâng cấp điện thoại thường xuyên như hiện nay vì các thiết bị di động không còn thay đổi đáng kể mỗi năm nữa.

Hiện tại thì người tiêu dùng sẽ tiếp tục cuộn qua Instagram và nhập các truy vấn tìm kiếm của Google trên iPhone. Và thay đổi là điều tốt cho các công ty khổng lồ như thế này. Điều này thuyết phục các nhà đầu tư phố Wall là các công ty công nghệ này vẫn còn không gian phát triển. Tuy nhiên, các công ty công nghệ thống trị đầu những năm 2000 và 2010 phải đấu tranh nhiều hơn để đi trước một bước./.