Hà Nội chuyển mình mạnh mẽ trong hành trình du lịch số

Hà Nội đang bước vào giai đoạn tăng tốc chuyển đổi số trong du lịch, với mục tiêu xây dựng hệ sinh thái thông minh, xanh và bền vững. Từ chính quyền đến doanh nghiệp, từ điểm đến di sản đến khu nghỉ dưỡng hiện đại, mọi "mảnh ghép số" đang được kết nối để đưa Thủ đô trở thành trung tâm du lịch sáng tạo của châu Á.

Du lịch số gắn với phát triển xanh và bền vững

Chuyển đổi số đang trở thành động lực giúp Hà Nội hiện thực hóa mục tiêu phát triển du lịch xanh, bền vững và sáng tạo, đưa Thủ đô không chỉ là điểm đến mà còn là một "trải nghiệm số hóa toàn diện". Thành phố hiện có hơn 130 điểm du lịch, trong đó nhiều địa danh nổi tiếng như Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Hoàng thành Thăng Long, Nhà tù Hỏa Lò, Chùa Hương hay Ao Vua đã áp dụng vé điện tử, thuyết minh tự động và công nghệ thực tế ảo (VR/AR), mang lại diện mạo vừa hiện đại, vừa đậm đà bản sắc.

Robot Misa lễ tân được nhiều nhà hàng, khách sạn tại Hà Nội đưa vào phục vụ khách hàng.Ảnh: VGP/ Minh Anh.

Nhờ nền tảng ứng dụng và mã QR Code, du khách dễ dàng tiếp cận kho dữ liệu khổng lồ về điểm đến, dịch vụ, lịch sử và văn hóa Hà Nội. Đây là bước tiến giúp thay đổi căn bản phương thức quảng bá và trải nghiệm du lịch, hướng tới tính cá nhân hóa và tương tác cao hơn.

Trong đó, quận Hoàn Kiếm là địa phương tiên phong khi ra mắt "App du lịch Hoàn Kiếm" và sách điện tử "Cẩm nang du lịch quận Hoàn Kiếm". Chỉ qua một thao tác quét mã QR, du khách có thể tự do khám phá hệ thống di tích, phố nghề, không gian ẩm thực của khu phố cổ Hà Nội. Hình ảnh Hoàn Kiếm vì thế hiện lên vừa cổ kính, vừa hiện đại, thể hiện rõ tinh thần "số hóa gắn với bảo tồn".

Song song với đó, "App ẩm thực Hà Nội" ra mắt từ tháng 8/2024 giúp người dùng tra cứu địa điểm, thực đơn, giá cả và gợi ý trải nghiệm ẩm thực đặc trưng của Thủ đô. Đây là công cụ kết nối trực tiếp giữa người bán và du khách, góp phần lan tỏa giá trị văn hóa ẩm thực Hà Nội trên môi trường số.

Tại quận Ba Đình, nơi tập trung nhiều di sản như Hoàng thành Thăng Long, chùa Một Cột, Phủ Chủ tịch hay đền Quán Thánh,… chính quyền địa phương đã phát triển website visitbadinh.com cùng các kênh YouTube, TikTok, fanpage để quảng bá hình ảnh du lịch, tạo không gian kết nối giữa di sản, văn hóa và con người trên nền tảng số.

Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã triển khai bán vé điện tử bằng mã QR cho khách đoàn từ năm 2023, giúp giảm ùn tắc, tiết kiệm thời gian và tạo ấn tượng hiện đại. Sau hai năm, hệ thống giúp minh bạch tài chính, tăng doanh thu, mở rộng sản phẩm du lịch số như tour đêm, thuyết minh tự động, dù vẫn còn khó khăn về hạ tầng mạng.

Trên phạm vi toàn thành phố, Hà Nội đã triển khai nền tảng "Công dân Thủ đô số" (iHanoi) với chuyên mục "Du lịch" cung cấp thông tin về danh lam thắng cảnh, ẩm thực, công viên, lễ hội và các loại hình du lịch đặc trưng. Dù mới ra mắt, ứng dụng này cho thấy khả năng tích hợp mạnh mẽ, góp phần định hình hệ sinh thái du lịch số toàn diện cho Thủ đô. Cùng với đó, hệ thống bản đồ số du lịch Hà Nội và ứng dụng "Hanoi Tourism" đang được hoàn thiện, hướng tới quản lý thống nhất dữ liệu điểm đến, phục vụ dự báo dòng khách, điều phối hạ tầng và hoạch định chính sách.

Theo ông Hà Văn Siêu - Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia, Hà Nội đang có đầy đủ điều kiện để trở thành trung tâm du lịch thông minh hàng đầu khu vực, nơi hội tụ di sản, văn hóa, công nghệ và tinh thần đổi mới sáng tạo. Yếu tố then chốt là kết nối được ba trụ cột: Công nghệ, con người và thể chế.

Thống kê cho thấy, trong 9 tháng đầu năm 2025, Hà Nội đón hơn 26 triệu lượt khách, doanh thu gần 100.000 tỷ đồng, tăng 24% so với cùng kỳ năm trước, minh chứng cho sức bật mạnh mẽ của ngành du lịch Thủ đô. Bên cạnh chuyển đổi số, thành phố còn phát triển du lịch theo cụm, tuyến, vùng, gắn với tiêu chí xanh và bản sắc địa phương. Những sản phẩm mới như tàu du lịch đêm "Năm cửa ô", tour "Con đường di sản Nam Thăng Long", city tour xe đạp hay du lịch cộng đồng nông nghiệp đang góp phần tạo nên hình ảnh một Hà Nội năng động, sáng tạo và hấp dẫn.

Du khách trải nghiệm vẽ thư pháp bằng công nghệ thực tế ảo tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám.Ảnh: VGP/ Minh Anh.

Bứt phá bằng tư duy số, kết nối hệ sinh thái thông minh

Phát triển du lịch thông minh đang là bước đi chiến lược trong tiến trình chuyển đổi số toàn ngành du lịch Thủ đô. Ông Nguyễn Hữu Việt - Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin và Xúc tiến Du lịch (Sở Du lịch Hà Nội) nhấn mạnh rằng, mỗi cú chạm trên điện thoại có thể mở ra một hành trình mới, mỗi ứng dụng công nghệ có thể làm phong phú thêm trải nghiệm của du khách. Du lịch thông minh không chỉ là xu thế tất yếu, mà là chìa khóa nâng cao năng lực cạnh tranh và khẳng định hình ảnh Hà Nội - một thành phố ngàn năm văn hiến đang chuyển mình trong kỷ nguyên số.

Theo ông Việt, Hà Nội đã sớm ứng dụng công nghệ trong quản lý, quảng bá và kết nối sản phẩm du lịch, song để hình thành hệ sinh thái thông minh toàn diện, thành phố cần sự chung tay từ chính quyền, doanh nghiệp, đối tác công nghệ và cộng đồng. Mới đây, trong hai ngày 19-20/8, Sở Du lịch Hà Nội tổ chức chuỗi hội thảo với ba chuyên đề về lữ hành, lưu trú và điểm đến được tổ chức nhằm trang bị cho doanh nghiệp các giải pháp tối ưu hóa quản trị và kinh doanh. Cách làm này được đánh giá là nỗ lực kết nối ba bên chính quyền, doanh nghiệp và đơn vị công nghệ, để hình thành nền tảng chung cho hệ sinh thái du lịch thông minh Hà Nội.

Ông Hà Văn Siêu - Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam đánh giá cao hướng đi của Thủ đô khi lấy chuyển đổi số làm đột phá, coi đó là cách cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Theo ông Siêu, để quá trình này thực sự hiệu quả, ngành du lịch cần phát triển đồng bộ trên ba trụ cột: Công nghệ, con người và thể chế.

Công nghệ là nền tảng, với việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và số hóa toàn diện tài nguyên, điểm đến, sản phẩm du lịch. Con người là trung tâm, khi đội ngũ làm du lịch cần được đào tạo để vận hành và khai thác môi trường số. Và thể chế là khung xương bảo đảm hành lang pháp lý, minh bạch dữ liệu, ngăn chặn thông tin giả, bảo vệ môi trường kinh doanh lành mạnh. "Thành công của chuyển đổi số không chỉ đến từ công nghệ, mà còn từ năng lực tư duy số của người làm du lịch, từ lãnh đạo đến nhân viên tuyến đầu", ông Siêu nhấn mạnh.

Theo ông Nguyễn Hữu Việt, với sự đồng hành của doanh nghiệp và hỗ trợ từ Nhà nước, Hà Nội không chỉ là "Thành phố Sáng tạo" của UNESCO mà còn hướng tới trở thành điểm đến thông minh, thân thiện và hàng đầu châu Á. Chuyển đổi số trong du lịch không đơn thuần là ứng dụng công nghệ, mà là hành trình tái định nghĩa cách làm du lịch hiện đại hơn, kết nối hơn và bền vững hơn, để Thủ đô vừa giữ hồn di sản, vừa sải cánh trên bầu trời công nghệ của thời đại mới.