Hàng Châu: Từ danh lam thắng cảnh đến "kỳ quan công nghệ" của Trung Quốc

Hàng Châu gần đây được truyền thông Trung Quốc ca ngợi là “kỳ quan công nghệ” sau khi có tới “Sáu con rồng nhỏ” đang làm mưa làm gió thị trường công nghệ nước này…

"Sáu con rồng nhỏ" là cách gọi dành cho sáu doanh nghiệp công nghệ của Hàng Châu, đang tạo nên những đột phá lớn trong nhiều lĩnh vực.

Hàng Châu (Trung Quốc) đang ở một vị thế mới.

Trong đó có DeepSeek – công ty AI đang gây tiếng vang toàn cầu, Game Science – nhà phát triển tựa game Black Myth: Wukong đình đám, BrainCo – chuyên nghiên cứu công nghệ kết nối não bộ với máy tính, Manycore – đơn vị tiên phong trong lĩnh vực trí tuệ không gian, cùng hai công ty robot hàng đầu khác của Trung Quốc hiện nay là Unitree Robotics và DEEP Robotics.

Sáu con rồng nhỏ của Hàng Châu. Ảnh minh hoạ.  

Số liệu chính thức cho thấy tính đến tháng 12 năm ngoái, Hàng Châu là nơi đặt trụ sở của hơn 200 công ty trong lĩnh vực robot, với tổng giá trị sản xuất của ngành này đạt 15 tỷ nhân dân tệ (tương đương 2,07 tỷ USD) trong năm 2023.

Trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), Hàng Châu tiếp tục khẳng định vị thế khi đứng thứ hai trong bảng xếp hạng các thành phố AI của Trung Quốc, chỉ sau Bắc Kinh, và duy trì lợi thế trước Thâm Quyến trong suốt bốn năm liên tiếp.

Các chuyên gia và học giả đều đồng thuận rằng sự trỗi dậy của Hàng Châu không phải là một điều ngẫu nhiên. Đó là kết quả tất yếu sau nhiều năm chuẩn bị, được thúc đẩy bởi nguồn nhân lực chất lượng cao, hệ sinh thái công nghiệp hình thành từ thời kỳ bùng nổ Internet, cùng với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ các chính sách và môi trường kinh doanh thân thiện.

Theo Shan Wei, nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Đông Á (EAI) thuộc Đại học Quốc gia Singapore (NUS), sự phát triển mạnh mẽ của chuỗi cung ứng thượng nguồn và hạ nguồn chính là nền tảng giúp các startup công nghệ tại Hàng Châu bứt phá.

Có thể ví dụ như Alibaba Cloud, nền tảng điện toán đám mây lớn nhất Trung Quốc, đóng vai trò là nhà cung cấp thượng nguồn, mang đến sức mạnh tính toán khổng lồ cho các startup AI. Trong khi đó, các công ty Internet hạ nguồn thử nghiệm và triển khai các mô hình AI.

Ông Shan Wei, nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Đông Á (EAI) thuộc Đại học Quốc gia Singapore (NUS), cho rằng "Sáu con rồng nhỏ" mà công chúng biết đến thực chất chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Đằng sau những thành công ấy là một hệ sinh thái doanh nghiệp tư nhân vững chắc, đóng vai trò bệ phóng cho sự đổi mới và phát triển.

Văn hoá kinh doanh được định hình từ chính chính quyền địa phương

Ngay từ những ngày đầu cải cách kinh tế, Chiết Giang đã tiên phong với "mô hình Ôn Châu", khuyến khích đổi mới và tạo điều kiện để các doanh nghiệp tư nhân phát triển. 

Theo đó, Alibaba ra đời vào cuối những năm 1990 và vấp phải nhiều hoài nghi, chính quyền Hàng Châu không cản trở mà ngược lại, hỗ trợ một cách thận trọng nhưng vững chắc.

Fu Pengyu, nhà sáng lập startup robot TruthEye, chia sẻ: "Khi doanh nghiệp gặp khó khăn, chúng tôi không cần tìm đến chính phủ – họ chủ động tìm đến chúng tôi". 

Suốt hơn 20 năm qua, chính quyền Hàng Châu không ngừng hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân thông qua hàng loạt sáng kiến. Một trong những bước tiến đáng chú ý là cải cách "nhiều nhất một lần ghé thăm", được triển khai từ năm 2016 nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính, giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và công sức. 

Thậm chí, chính quyền Hàng Châu còn có một triết lý "mười năm im lặng cho một khoảnh khắc rực rỡ".

Vì sao chọn Hàng Châu để khởi nghiệp, Fu Pengyu, nhà sáng lập công ty robot TruthEye, chia sẻ: "Nếu bạn từng lập công ty ở Hàng Châu, bạn sẽ hiểu thành phố này quan tâm đến doanh nghiệp như thế nào".

Theo Cheng Yuhang, một điểm đặc biệt khiến Hàng Châu khác với những thành phố khác là nhiều quan chức thực sự có kiến thức chuyên môn trong lĩnh vực khoa học và công nghệ, giúp họ nắm bắt tốt xu hướng và thách thức của ngành.

"Họ biết khi nào cần thúc đẩy chúng tôi tiến lên, và khi nào nên để chúng tôi có thêm thời gian để phát triển”, Fu Pengyu, nhà sáng lập công ty robot TruthEye nói. 

Không chỉ ưu đãi, Hàng Châu thậm chí đã không ngại tài trợ cho các startup công nghệ. Xiang Jianping cho biết khi thành lập ArteryFlow vào năm 2017, công ty của ông đã nhận được hàng chục triệu nhân dân tệ từ quỹ hỗ trợ. Mới đây, Hàng Châu tiếp tục công bố gói tài chính mới, cam kết chi 50,2 tỷ nhân dân tệ trong năm nay để thúc đẩy các ngành công nghiệp mũi nhọn của tương lai.

Trợ cấp nhà và sinh hoạt để thu hút nhân tài 

Để chiêu mộ nhân tài, một chính sách thú vị đã được Hàng Châu áp dụng là sinh viên mới tốt nghiệp đến Hàng Châu có thể lưu trú miễn phí tại Qinghe Yizhan trong tối đa bảy ngày, dù tìm được việc hay không. Qinghe Yizhan là mô hình lưu trú do chính quyền Hàng Châu triển khai nhằm hỗ trợ những người trẻ đến lập nghiệp. Kể từ khi ra mắt vào năm 2023, nơi đây đã chào đón hơn 150.000 người. 

Trong khi đó, những cá nhân được xếp vào nhóm "nhân tài cấp cao" tại Hàng Châu không chỉ được cấp hộ khẩu mà còn nhận trợ cấp từ hàng chục nghìn đến hàng trăm nghìn nhân dân tệ cho nhà ở, tiền thuê nhà và chi phí sinh hoạt.

Anh Li, một nhân viên tại tập đoàn công nghệ tại Hàng Châu, chia sẻ với Think China rằng sau khi tốt nghiệp và chuyển đến Hàng Châu, đã nhận được khoản trợ cấp một lần trị giá 100.000 nhân dân tệ, cùng với trợ cấp thuê nhà 2.500 nhân dân tệ mỗi tháng. Nếu không mua nhà, anh có thể nhận trợ cấp tiền thuê nhà trong tối đa năm năm, còn nếu mua thì sẽ được hỗ trợ thêm một khoản mới.

Trong khi đó, môi trường sống cũng là yếu tố hấp dẫn để Hàng Châu thu hút nhân tài công nghệ. Anh Chen, một kỹ sư thuộc thế hệ 9x chuyển đến Hàng Châu sau khi tốt nghiệp và nhận trợ cấp nhân tài, chia sẻ rằng điều thu hút anh không chỉ là cơ hội làm việc mà còn là nhịp sống thú vị của thành phố. Ở đây, anh có thể hòa mình vào môi trường làm việc năng động, nhưng vẫn có những khoảng lặng để tận hưởng vẻ đẹp thơ mộng của Hàng Châu.

Với các doanh nghiệp, sự kết hợp giữa nhịp sống nhanh nhưng cũng thư giãn tại Hàng Châu tạo nên một môi trường lý tưởng cho các công ty tập trung vào nghiên cứu và phát triển.

Theo dữ liệu từ Cục Thống kê tỉnh Chiết Giang, tính đến năm 2023, dân số Hàng Châu đã tăng trưởng hai con số liên tiếp trong chín năm. Theo bảng xếp hạng thu hút nhân tài của Zhaopin.com và Zeping Macro, Hàng Châu xếp thứ năm vào năm 2023, chỉ sau Bắc Kinh, Thượng Hải, Thâm Quyến và Quảng Châu.

Cơn sốt công nghệ tại Hàng Châu có thể nhân rộng?

Sự trỗi dậy nhanh chóng của Sáu Con Rồng Nhỏ tại Hàng Châu đã mang đến cú hích quan trọng cho nền kinh tế Trung Quốc. Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng vẫn còn quá sớm để khẳng định liệu cơn sốt công nghệ này có thể kéo dài và lan tỏa sang các thành phố khác hay không.

Sau khi DeepSeek tạo tiếng vang, giá cổ phiếu của các công ty liên quan đến startup này cũng tăng vọt. Chẳng hạn, công ty lưu trữ năng lượng Wolong Electric đã chứng kiến cổ phiếu tăng hơn 40% chỉ trong một tháng sau khi ký thỏa thuận hợp tác chiến lược với DEEP Robotics.

Manycore, một trong Sáu Con Rồng Nhỏ cũng đã chính thức nộp đơn IPO lên Sở Giao dịch Chứng khoán Hồng Kông vào giữa tháng Hai. Trước đó, vào năm 2021, công ty từng có ý định niêm yết trên Nasdaq (Mỹ) nhưng đã phải dừng lại sau hai năm, do trước đó công ty này chưa đựợc đánh giá cao.

Sáu Con Rồng Nhỏ không chỉ là hiệu ứng thổi phồng, mà thực sự đã đạt được những tiến bộ công nghệ đáng kể. Chẳng hạn, DeepSeek đã rút ngắn khoảng cách giữa các mô hình AI của Trung Quốc và Mỹ. Dù vậy, với sự cạnh tranh gay gắt từ OpenAI hay các dự án AI của Elon Musk, cuộc đua vẫn chưa thể ngã ngũ.

Về việc liệu những đột phá gần đây có báo hiệu một sự thay đổi cơ bản trong bối cảnh công nghệ của Trung Quốc hay không, còn quá sớm để nói. 

Thành công của Sáu Con Rồng Nhỏ tại Hàng Châu đã khơi dậy nhiều cuộc thảo luận tại Quảng Đông, Giang Tô, Sơn Đông, An Huy và các tỉnh khác. Nhiều quan chức và lãnh đạo doanh nghiệp đang trăn trở: Vì sao thành phố của họ chưa thể tạo ra những “con rồng nhỏ” của riêng mình?

Theo Shan Wei, vẫn cần thời gian để xác định liệu mô hình của Hàng Châu có thể áp dụng cho các địa phương khác hay không. Ông cho rằng những doanh nghiệp sáng tạo không phải cứ có chính sách hỗ trợ hay xây dựng các khu công nghệ cao là sẽ xuất hiện.