Khắc phục các bệnh Windows XP

XHTTOnline: Hệ thống điều hành Windows XP có những trục trặc kỹ thuật rất khó chữa . Sau đây là ba bệnh chính của XP và cách chữa trị: 1. Máy tự động tắt-mở (reboot) liên tiếp. Đây là lỗi nhiều người sử dụng phàn nàn nhất. XP tự động reboot bất cứ lúc nào (đang lên mạng lưới nhện, đang đánh bài trong Microsoft Office, đang sao chép dữ liệu, đang in ...). Khi XP gặp lỗi gọi là Stop Error hoặc fatal system error (những hệ thống Windows cũ có cái tương đương gọi là "thanh từ - màu xanh sự chết" (blue screen of death)), XP sẽ tự động reboot mà không cần báo trước. Có 2 cách chữa: Ngưng phần chức nặng tự động reboot của XP (tạm thời) và Tìm bệnh chữa tận gốc. 1.1 Ngưng phần chức nặng tự động reboot của XP. Bấm Start > Control Panel > Settings > System (nếu bạn để XP ở dạng Classic-style Start menu, Control Panel nằm ở phần Settings). Bấm chuột vào phần Advanced > System And Recovery > Settings. Trong phần System Failure section, tắt đi phần Automatically Restart, xong rồi bấm OK. Bạn muốn tắt luôn phần "XP report every error to Microsoft"? Bấm vào phần Error Reporting và bấm vào Disable Error Reporting. Bạn nên giữ lại phần "But notify me when critical errors occur." Bấm OK. Từ đây về sau, khi XP gặp phải lỗi Stop Error hoặc fatal system error, XP chỉ hiển thị lên màn hình một khung báo lỗi mà không còn tự tung tự tác reboot nữa. 1.2 Tìm bệnh chữa tận gốc. Phần này rất khó chữa. Thường thì bạn cần để ý đến những điều chính sau đây: Device drivers Những chương trình nhỏ này điều khiển những thiết bị gắn trong máy bạn (video card, modem, sound card..) hoặc gắn ngoài máy bạn (digital camera, printer, joystick...). Bạn sẽ gặp đủ thứ trục trặc nếu các Device drivers không hoạt động với XP. Hãy đến trang web của các hãng chế tạo những thiết bị, tìm kiếm, download và cài Device drivers mới nhất dành riêng cho XP. Những thiết bị hoặc chương trình vốn dĩ không thể chạy trên XP sẽ tạo ra lỗi nặng làm máy bị trục trặc không ngừng. Nếu không có driver cập nhật hoá dành cho XP, bạn có thể dùng Program Compatibility Wizard, nằm trong "Help and support center" của XP để học các kỹ thuật giúp khắc phục nó. BIOS lỗi thời (Out-of-date BIOS chip) Con chip này nằm trên bo mạch chủ(mainboard) - nếu nó lỗi thời, nó cũng gây lỗi critical errors. Đến website của công ty chế tạo mainboard và cập nhật hoá BIOS mới nhất. 2. Máy cài hệ thống XP không chạy được startup. Một khi Windows XP không chịu chạy, khó mà có cách chữa bệnh. Không như các hệ thống điều hành cũ của Microsoft, bạn không thể dùng các dĩa boot up của 95/98/Me để boot XP vì XP dựa trên Windows 2000. Có 2 cách để boot XP: dùng đĩa CD Setup XP và dùng đĩa boot XP. 2.1Dùng dĩa CD Setup XP: Bỏ CD XP vào CD Drive, mở máy. Khi bạn thấy màn hình hiện ra phần Welcome To Setup, bấm R để chạy Recovery Console. Recovery Console (RC) nhìn giống như phần DOS cũ, nhưng thật sự nó là hoàn toàn XP. Bạn cũng có thể chạy phần Recovery Console bằng lệnh: G:\i386\winnt32.exe /cmdcons, (“G:” là drive letter của CD drive). Khi đã bỏ dĩa CD XP vào CD Drive 2.2 Dùng đĩa boot XP: Trước hết, format 1 đĩa mềm đang hoạt động tốt, xong copy (từ folder I386) hai lệnh ntldr and ntdetect.com vào đĩa. Copy thêm file dữ liệu boot.ini (từ root của C drive). Boot.ini là một dữ liệu được giấu kín, bạn cần làm những điều sau để tìm và chép boot.ini: Bấm vào Control Panel > Folder Options > View, xong chọn khung "Show hidden files and folders". Sau đó đừng check "Hide protected operating system files". Bấm OK. 3. Chữa bệnh cho các dữ liệu và tài nguyên không thích hợp với hệ thống điều hành XP. Bạn nâng cấp chạy máy với hệ điều hành XP xong mới khám phá ra là những tài nguyên(dữ liệu và phần cứng) bạn đang có hầu như không có cái nào hoạt động nữa! Điều này cũng dễ hiểu thôi: Windows XP có nguồn gốc từ Windows NT, một hệ điều hành 32 bit trong khi các hệ điều hành trước NT như Windows 95, 98, ME - và các thảo trình viết cho các hệ điều hành này vẫn còn dựa trên DOS. Hệ điều hành mới 32 bit và các hệ điều hành cũ có rất nhiều khác biệt cho nên mới dẫn đến việc tài nguyên bị nhiều vấn đề. Nếu bạn chưa cài hệ điều hành XP: Trước hết, bạn cần xem lại danh sách tài nguyên có thể chạy trên XP: có 2 danh sách khác nhau, 1 cho XP và 1 cho XP Professional tại Microsoft's Upgrade Centers. Sau đó bạn cần chuyển về chương trình Upgrade Advisor (50 Meg), chương trình này sẽ chạy trên máy bạn và sẽ báo trước cho bạn những trỡ ngại bạn phải đương đầu. Nếu bạn đã cài hệ điều hành XP: Bắt đầu bằng Windows Update, Windows Update sẽ báo cho bạn biết tài nguyên nào cần nâng cấp để có thể chạy với XP. Nhưng nhiều lúc Windows Update hướng dẫn bạn chuyển về chương trình nâng cấp đã quá cũ, hoặc khuyên bạn nên thay đổi drivers của những thiết bị cho phù hợp. Nên dựa vào trang web chính thức của các hãng chế tạo cho chắc ăn hơn hoặc đến những trang nhà chuyên thu thập và lưu trữ drivers như Download.com's Drivers, Drivers Planet và WinDrivers. Nhiều thiết bị ngoại vi (nhất là máy quét (scanner) và máy in cũ) ngay cả các tay chuyên môn cũng bảo bạn rằng nên mua đồ mới vì không thể nào chạy được với XP. Không phải là bạn đã hết đường đâu, còn một giải pháp nữa: đi tìm những drivers cho hệ thống Windows 2000 và cài thừ trên XP. Windows 2000 là "bà con" của XP, có thể thiết bị của bạn sẽ chạy. Về phần dữ liệu, chương trình có vấn đề với XP: Hai loại chương trình cần để ý nhất là antivirus và system maintenance (như Norton SystemWorks), hai loại này sẽ không có cách nào làm chúng chạy trên XP. Phải mua phiên bản dành riêng cho XP. Với những chương trình khác, thí dụ tên là PleaseWork.exe, highlight PleaseWork.exe, bấm chuột nút bên phải, chọn Properties xong bấm Compatibility tab, bấm vào khung "Run this program in compatibility mode for:" và chọn hệ thống điều hành tương xứng. Nhiều khi chỉ cần điều chỉnh phần Display Settings cũng có thể làm chúng hoạt động; (nhiều trò chơi cho trẻ chỉ thích chạy với 256 màu mà thôi). Cuối cùng, bấm OK. Hà Minh