Miễn viện phí cơ bản đến 2030: Quyết tâm xây dựng nền y tế công bằng, vì dân

Bộ Chính trị vừa ban hành Nghị quyết 72-NQ/TW, đặt mục tiêu đến năm 2030 mọi người dân được miễn viện phí cơ bản. Đây là bước tiến lịch sử, khẳng định sự ưu tiên hàng đầu của Đảng với sức khỏe nhân dân, đồng thời mở ra tầm nhìn xây dựng nền y tế công bằng, hiệu quả, hội nhập quốc tế.

Ngày 11/9, Tổng Bí thư Tô Lâm thay mặt Bộ Chính trị ký ban hành Nghị quyết số 72-NQ/TW về “Tiếp tục xây dựng và phát triển y tế Việt Nam trong tình hình mới”. Đây được xem là một cột mốc chính trị - xã hội quan trọng, khẳng định quyết tâm của Đảng trong việc bảo đảm công bằng, nhân văn và bền vững cho hệ thống y tế, với mục tiêu nổi bật: đến năm 2030, người dân được miễn viện phí cơ bản.

Ảnh minh hoạ

Sức khỏe là vốn quý nhất của mỗi người dân, là nền tảng của mọi sự phát triển. Thực tế nhiều năm qua, hệ thống y tế Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận: tuổi thọ trung bình tăng, mạng lưới y tế cơ sở được củng cố, nhiều kỹ thuật hiện đại ngang tầm khu vực. Tuy nhiên, vẫn còn những “điểm nghẽn” lớn: chênh lệch tiếp cận dịch vụ giữa nông thôn - thành thị, gánh nặng chi phí y tế trực tiếp đè nặng lên hộ gia đình, và tình trạng quá tải bệnh viện trung ương.

Trong bối cảnh đó, việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 72-NQ/TW với cam kết miễn viện phí cơ bản cho toàn dân không chỉ mang ý nghĩa giảm gánh nặng tài chính, mà còn thể hiện khát vọng bình đẳng trong tiếp cận y tế, một nguyên tắc được Hiến pháp khẳng định nhưng nay được cụ thể hóa bằng chính sách thực tiễn.

Nội dung cốt lõi của Nghị quyết 72

Nghị quyết nêu rõ quan điểm: chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu của hệ thống chính trị; y tế là lĩnh vực đặc biệt, gắn liền với an sinh và hạnh phúc của nhân dân.

Người dân được miễn viện phí cơ bản, bảo đảm ai cũng có thể tiếp cận dịch vụ y tế thiết yếu mà không lo gánh nặng chi trả.

Hình thành hệ thống y tế công bằng, hiệu quả, chất lượng cao, hội nhập quốc tế.

Đến 2045, Việt Nam trở thành quốc gia có nền y tế phát triển tiên tiến trong khu vực, tiệm cận trình độ thế giới.

Ảnh minh họa

Nghị quyết cũng đưa ra 5 nhóm giải pháp lớn: hoàn thiện thể chế, đổi mới cơ chế tài chính y tế, phát triển nhân lực chất lượng cao, hiện đại hóa cơ sở vật chất, và đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ.

Đặt trong bối cảnh nhiều nước vẫn đang vật lộn với mô hình chi trả y tế, chính sách miễn viện phí cơ bản ở Việt Nam được kỳ vọng sẽ tạo “lá chắn an sinh” vững chắc. Người dân nghèo, người lao động phi chính thức, những nhóm dễ bị tổn thương, vốn là đối tượng dễ rơi vào “bẫy nghèo y tế” sẽ được bảo vệ tốt hơn.

Đồng thời, khi gánh nặng chi phí được giảm bớt, niềm tin vào hệ thống y tế công lập sẽ tăng lên, hạn chế tình trạng “dịch chuyển” sang khu vực tư nhân thiếu kiểm soát. Đây cũng là động lực để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh tại tuyến cơ sở, giảm áp lực cho bệnh viện tuyến trên.

Tuy nhiên, để biến cam kết thành hiện thực, cần giải quyết hàng loạt thách thức:

Nguồn lực tài chính: miễn viện phí cơ bản đồng nghĩa ngân sách và quỹ bảo hiểm y tế sẽ phải gánh vác nhiều hơn. Bài toán cân đối thu - chi, cùng cơ chế huy động xã hội hóa minh bạch là điều bắt buộc.

Chất lượng dịch vụ: khi nhu cầu tăng mạnh, nếu không kịp thời nâng cấp cơ sở vật chất và đào tạo nhân lực, nguy cơ quá tải sẽ tái diễn.

Quản lý và giám sát: miễn phí cơ bản nhưng vẫn phải ngăn chặn lạm dụng dịch vụ, trục lợi bảo hiểm, thất thoát nguồn lực.

Nghị quyết 72 không né tránh những vấn đề này, mà đặt ra yêu cầu cải cách đồng bộ cả về cơ chế quản lý lẫn tư duy điều hành, coi y tế không chỉ là lĩnh vực tiêu tốn ngân sách mà còn là đầu tư cho phát triển.

Việc xác định tầm nhìn đến năm 2045 cho thấy Đảng đặt y tế trong chiến lược phát triển quốc gia bền vững. Một dân tộc khỏe mạnh mới có thể đảm đương khát vọng công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập sâu rộng.

Ở góc độ chính sách, miễn viện phí cơ bản không chỉ là “giải pháp nhân đạo”, mà còn là đòn bẩy kinh tế: giảm chi phí ngoài y tế cho hộ gia đình, tăng năng suất lao động, thúc đẩy ổn định xã hội. Đây chính là tư duy “đầu tư cho sức khỏe là đầu tư cho tương lai” cách tiếp cận mà nhiều quốc gia phát triển đã đi trước.

Một điểm quan trọng trong Nghị quyết là sự nhấn mạnh vai trò của chính quyền các cấp trong quá trình triển khai. Lãnh đạo địa phương phải thường xuyên kiểm tra, lắng nghe ý kiến nhân dân, kịp thời tháo gỡ khó khăn, ngăn ngừa tình trạng quan liêu hay lãng phí trong thực thi.

Điều này cho thấy quyết tâm biến chủ trương thành hành động cụ thể, tránh tình trạng “Nghị quyết nằm trên giấy”. Sự vào cuộc của toàn bộ hệ thống chính trị, sự đồng thuận và giám sát của nhân dân chính là yếu tố quyết định để mục tiêu miễn viện phí cơ bản trở thành hiện thực.

Nghị quyết 72-NQ/TW là minh chứng cho sự kiên định của Đảng trong xây dựng một nền y tế công bằng, hiệu quả, hướng tới nhân dân. Cam kết miễn viện phí cơ bản đến năm 2030 vừa mang tính nhân văn, vừa có ý nghĩa chiến lược lâu dài.

Con đường phía trước chắc chắn không dễ dàng, nhưng với tầm nhìn xa, quyết tâm chính trị và sự chung tay của toàn xã hội, Việt Nam hoàn toàn có thể hiện thực hóa mục tiêu: mọi người dân đều được chăm sóc sức khỏe, không ai bị bỏ lại phía sau vì lý do tài chính.