OpenAI công bố GPT-OSS: Trí tuệ nhân tạo miễn phí, chạy được trên máy tính cá nhân
OpenAI – công ty phát triển các công cụ trí tuệ nhân tạo nổi tiếng như ChatGPT vừa chính thức giới thiệu một bước đi quan trọng: GPT-OSS, mô hình AI đầu tiên được phát hành miễn phí và mã nguồn mở sau nhiều năm tập trung vào các sản phẩm thương mại. Động thái này được đánh giá là nỗ lực nhằm đem lại sự công bằng hơn trong việc tiếp cận công nghệ AI trên toàn thế giới.
GPT-OSS được OpenAI phát hành dưới dạng hai phiên bản. Bản nhỏ hơn, với dung lượng nhẹ, có thể chạy được trên máy tính cá nhân phổ thông (khoảng 16GB RAM). Bản lớn hơn, mạnh mẽ hơn, có thể hoạt động hiệu quả nếu có card đồ họa rời, một thiết bị không còn quá xa lạ với giới lập trình và thiết kế.
Đặc biệt, người dùng không cần trả tiền bản quyền khi sử dụng GPT-OSS. Mô hình này được phát hành theo giấy phép Apache 2.0, cho phép mọi người sử dụng, chỉnh sửa và tích hợp vào các sản phẩm kinh doanh một cách hợp pháp và linh hoạt. Người dùng có thể tải GPT-OSS thông qua các nền tảng như Hugging Face, Databricks, hoặc hệ thống đám mây như AWS và Azure.
Ảnh minh họa.
Trong thời gian qua, làn sóng phát triển AI mã nguồn mở đang gia tăng nhanh chóng. Các công ty như Meta (Facebook) với LLaMA, Google với Gemma, hay nhiều nhóm nghiên cứu độc lập đã đưa ra hàng loạt mô hình AI miễn phí, có thể tùy biến dễ dàng. Điều này tạo sức ép lên các công ty như OpenAI vốn nổi tiếng với các mô hình mạnh nhưng đóng, chỉ cho phép sử dụng qua giao diện có kiểm soát.
Theo đại diện OpenAI, phần lớn người dùng hiện nay đang tìm đến các mô hình mở vì chúng dễ tiếp cận, linh hoạt và có thể tự kiểm soát dữ liệu. Chính vì thế, việc phát hành GPT-OSS cũng là một phần trong chiến lược thích nghi của OpenAI với xu hướng hiện tại.
Dù là mô hình mở, GPT-OSS vẫn được đánh giá có năng lực xử lý rất tốt. Trong các thử nghiệm, nó cho thấy khả năng thực hiện nhiều tác vụ phổ biến như viết văn bản, trả lời câu hỏi, viết mã lập trình hoặc tìm kiếm thông tin với độ chính xác cao, gần tiệm cận với các mô hình thương mại của chính OpenAI.
Mô hình này sử dụng kỹ thuật “suy luận nhiều bước”, tức là thay vì đưa ra câu trả lời ngay lập tức, GPT-OSS sẽ thực hiện từng bước phân tích, giúp kết quả chính xác và hợp lý hơn. Đây là một bước tiến quan trọng, giúp mô hình AI trở nên thông minh và đáng tin cậy hơn trong mắt người dùng.
Tuy vậy, GPT-OSS vẫn có một số điểm hạn chế. Trong các bài kiểm tra đánh giá về kiến thức chuyên sâu, nó vẫn còn tỷ lệ trả lời sai tương đối cao so với các phiên bản thương mại như ChatGPT-4 hoặc GPT-4o. Ngoài ra, GPT-OSS hiện chỉ hỗ trợ văn bản, chưa thể xử lý hình ảnh, âm thanh hay video.
OpenAI cam kết đảm bảo GPT-OSS đạt các tiêu chuẩn an toàn và minh bạch. Trước khi phát hành, mô hình đã được thử nghiệm kỹ lưỡng để giảm nguy cơ bị lợi dụng trong các lĩnh vực nhạy cảm như an ninh mạng, lừa đảo hay công nghệ sinh học.
Mặc dù công ty không công bố bộ dữ liệu đã dùng để huấn luyện GPT-OSS (vì lý do pháp lý), nhưng toàn bộ mã vận hành và các hướng dẫn sử dụng đều được công bố rộng rãi, cho phép người dùng và nhà phát triển kiểm tra, giám sát và cải tiến. Việc phát hành GPT-OSS cũng giúp các doanh nghiệp nhỏ và cộng đồng nghiên cứu dễ dàng tự triển khai AI mà không phụ thuộc vào các nền tảng lớn, qua đó giảm thiểu rủi ro về bảo mật và chi phí sử dụng lâu dài.
Thông qua GPT-OSS, OpenAI đang mở rộng cánh cửa tiếp cận AI đến mọi đối tượng – từ lập trình viên, nhà nghiên cứu, doanh nghiệp nhỏ cho đến các tổ chức giáo dục và học sinh, sinh viên. Đây là bước đi hướng đến một tương lai nơi công nghệ AI không còn là đặc quyền của các tập đoàn lớn.
Giám đốc điều hành OpenAI chia sẻ: “Chúng tôi muốn xây dựng một thế giới AI mà ở đó, ai cũng có thể đóng góp, sử dụng và phát triển theo cách riêng của mình, vì lợi ích của tất cả mọi người”.
GPT-OSS không chỉ là một mô hình AI mạnh mẽ, mà còn là biểu tượng cho tinh thần cởi mở, minh bạch và dân chủ hóa công nghệ trí tuệ nhân tạo trong thời đại mới.
