Thu hút trí thức trẻ: Động lực đổi mới khoa học và công nghệ Việt Nam

Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã tổ chức hội thảo "Công tác đoàn kết thu hút, tập hợp đội ngũ trí thức trẻ trong hoạt động của Liên hiệp hội" nhằm đánh giá thực trạng, đề xuất các giải pháp hiệu quả để phát huy vai trò của trí thức trẻ trong công cuộc đổi mới KHCN.

Tổng Thư ký Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam (Liên hiệp hội), ông Nguyễn Quyết Chiến, nhấn mạnh rằng trí thức trẻ là "lực lượng quan trọng, giàu nhiệt huyết, có khả năng thích ứng nhanh với yêu cầu của hội nhập và chuyển đổi số". Ông khẳng định đây chính là nguồn lực nòng cốt để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, góp phần vào sự phát triển nhanh và bền vững của Việt Nam.

Hội thảo được tổ chức trong bối cảnh Liên hiệp hội đang tích cực triển khai Nghị quyết 45-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, về việc tiếp tục xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ trí thức. Điều này thể hiện rõ quyết tâm chính trị và sự chủ động của Liên hiệp hội trong việc khai thác tiềm năng to lớn từ đội ngũ trí thức, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Mặc dù có vai trò chiến lược, việc thu hút và tập hợp trí thức trẻ vào các hoạt động của Liên hiệp hội vẫn đối mặt với nhiều khó khăn. Theo TS. Lê Công Lương, Phó Tổng Thư ký Liên hiệp hội, những vướng mắc này tồn tại từ cơ chế, chính sách, môi trường hoạt động cho đến phương thức tiếp cận. Tỷ lệ trí thức trẻ trong các hội thành viên và tổ chức trực thuộc còn thấp, đồng thời nội dung và hình thức hoạt động hiện tại chưa đủ sức hấp dẫn.

TS. Lê Công Lương phân tích, trong bối cảnh đất nước đang có những chuyển biến mạnh mẽ về tổ chức bộ máy và định hướng chiến lược đến năm 2045, vai trò của trí thức trẻ - lực lượng được đào tạo bài bản, tiếp cận nhanh với tri thức mới, có tiềm năng sáng tạo lớn và khả năng thích ứng cao - ngày càng trở nên quan trọng.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy tốc độ tăng trưởng của đội ngũ nghiên cứu, phát triển vẫn còn thấp, chưa tương xứng với yêu cầu phát triển khoa học và công nghệ, mặc dù số lượng người học đại học và tiến sỹ đã tăng nhanh trong những năm qua. Một thách thức lớn là chất lượng đào tạo chưa đồng đều, khiến nhiều sinh viên tốt nghiệp còn thiếu kỹ năng thực tiễn và cần được đào tạo lại tại doanh nghiệp.

Để phát huy tối đa vai trò của trí thức trẻ, các đại biểu và chuyên gia tại hội thảo đã đưa ra nhiều giải pháp quan trọng. Bà Hà Hoàng Yến, Phó Giám đốc Quỹ Hỗ trợ sáng tạo kỹ thuật Việt Nam, nhấn mạnh sự cấp thiết của việc đổi mới nội dung và phương thức hoạt động để tạo môi trường sáng tạo, hấp dẫn đối với trí thức trẻ. Bà đề xuất cần có thêm nhiều giải pháp cụ thể để gia tăng sự tham gia thực chất của đội ngũ này, bao gồm việc thiết kế các hoạt động phù hợp với nhu cầu, thế mạnh và xu hướng đổi mới sáng tạo của giới trẻ, đồng thời tăng cường truyền thông và kết nối với doanh nghiệp, cơ sở đào tạo.

Các đề xuất cụ thể tại hội thảo bao gồm:

Đổi mới nội dung và phương thức hoạt động: Tạo môi trường thuận lợi, hấp dẫn trí thức trẻ tham gia sâu vào các phong trào sáng tạo khoa học - công nghệ, khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo

.Xây dựng cơ chế phối hợp: Thiết lập cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các hội thành viên, đơn vị trực thuộc và tổ chức ngoài công lập để mở rộng không gian hoạt động cho trí thức trẻ.

Tăng cường các sân chơi học thuật: Tổ chức nhiều diễn đàn, giải thưởng, câu lạc bộ trí thức trẻ.

Kết nối đa chiều: Đẩy mạnh kết nối trí thức với doanh nhân và tăng cường công tác thanh niên trong hệ thống Liên hiệp hội nhằm tạo lực hút bền vững đối với lớp trí thức kế cận.

Hội thảo lần này là một bước đi quan trọng để Liên hiệp hội cùng các bên liên quan đánh giá thực trạng, chia sẻ những mô hình hay và đề xuất các giải pháp cụ thể, sáng tạo, từ đó xây dựng một môi trường thuận lợi và không gian kết nối hiệu quả, nhằm phát huy mạnh mẽ vai trò của đội ngũ trí thức trẻ trong tiến trình phát triển đất nước.