Trí tuệ nhân tạo: Giải pháp mới cho khí hậu toàn cầu

09:08, 01/12/2025

Một nghiên cứu mới của Trường Kinh tế London (LSE) và tổ chức Systemiq cho thấy trí tuệ nhân tạo (AI) có thể trở thành nhân tố quan trọng trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Theo báo cáo, việc ứng dụng AI đúng cách có thể giúp cắt giảm từ 3,2 đến 5,4 tỷ tấn khí thải nhà kính mỗi năm vào năm 2035.

Báo cáo “Xanh - thông minh: Vai trò của AI trong chuyển đổi khí hậu” cho rằng AI không chỉ hỗ trợ tối ưu hóa mà còn có khả năng tái cấu trúc các hệ thống kinh tế theo hướng bền vững và toàn diện. Nhóm nghiên cứu nhấn mạnh rằng việc chuyển đổi sang nền kinh tế phát thải ròng bằng 0 nên được xem là cơ hội đổi mới, thay vì coi đó là gánh nặng.

Nghiên cứu tập trung vào ba lĩnh vực phát thải cao nhất gồm phát điện, sản xuất thịt - sữa và giao thông vận tải. Riêng ba ngành này chiếm gần một nửa tổng lượng khí thải toàn cầu. Nếu áp dụng AI đúng cách, mức cắt giảm khí thải từ những lĩnh vực này đủ để bù đắp lượng khí thải ước tính từ 0,4 đến 1,6 tỷ tấn mỗi năm từ hoạt động của toàn bộ các hệ thống AI trên thế giới.

Ảnh minh họa

Một trong những đóng góp rõ rệt nhất của AI là khả năng vận hành các hệ thống năng lượng, hạ tầng đô thị và giao thông một cách thông minh hơn. AI có thể dự đoán biến động của năng lượng tái tạo và cân bằng theo nhu cầu sử dụng theo thời gian thực, giúp giảm sự phụ thuộc vào các nguồn điện dự phòng. Thử nghiệm của DeepMind đã chứng minh rằng AI của họ có thể tăng đến 20% giá trị kinh tế của điện gió nhờ khả năng dự báo chính xác.

AI cũng đang rút ngắn đáng kể quá trình nghiên cứu công nghệ mới. Công cụ GNOME của Google DeepMind đã khám phá được hơn 2 triệu cấu trúc tinh thể mới, mở ra cơ hội phát triển vật liệu cho pin, năng lượng tái tạo và nhiều lĩnh vực khác. Trong khi đó, Amazon cũng ứng dụng AI để tối ưu đóng gói, tiết kiệm hơn 3 triệu tấn vật liệu kể từ năm 2015.

Ở góc độ hành vi người dùng, AI có thể trở thành “trợ lý môi trường cá nhân” giúp đưa ra lựa chọn bền vững mà không quá phức tạp. Các tính năng quen thuộc như chỉ đường tiết kiệm nhiên liệu trên Google Maps hay hệ thống điều chỉnh nhiệt độ thông minh của Nest đã chứng minh hiệu quả giảm đáng kể lượng khí thải trong đời sống hàng ngày.

Ngoài ra, AI còn góp phần nâng cao chất lượng dự báo khí hậu và hiệu quả của chính sách. Các mô hình AI như IceNet đã cải thiện đáng kể khả năng dự đoán băng biển, giúp các quốc gia hoạch định kế hoạch ứng phó kịp thời. Các chính sách sử dụng dữ liệu toàn cầu cũng giúp chính phủ đánh giá thực tiễn tác động của từng biện pháp.

Trong bối cảnh thiên tai ngày càng cực đoan, AI trở thành công cụ cảnh báo sớm quan trọng. Google Flood Hub sử dụng công nghệ để dự báo lũ trước năm ngày tại hơn 80 quốc gia, giúp cho hàng triệu người dân có thời gian để chuẩn bị ứng phó với bão lũ.

Nhìn tổng thể, nghiên cứu ước tính AI có thể giúp ngành điện giảm khoảng 1,8 tỷ tấn khí thải mỗi năm vào năm 2035 chỉ bằng cách tối ưu hóa năng lượng tái tạo; ngành thực phẩm có thể giảm 0,9 đến 3 tỷ tấn nhờ cải thiện protein thực vật; còn giao thông vận tải có thể giảm tới 0,6 tỷ tấn mỗi năm thông qua tối ưu hóa phương tiện dùng chung và công nghệ pin.

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng không thể để thị trường quyết định cách AI phát triển. Báo cáo nhấn mạnh, nếu được định hướng đúng đắn, AI có thể trở thành một trong những công cụ mạnh nhất giúp nhân loại cắt giảm khí thải, ứng phó biến đổi khí hậu và xây dựng một tương lai xanh và bền vững.

(Theo AI News)