Việt Nam tăng tốc đón đầu đón đầu cơ hội vàng bán dẫn

Trong bối cảnh thị trường bán dẫn toàn cầu được dự báo đạt 600 tỷ USD vào năm 2025, Việt Nam đang quyết tâm đẩy mạnh ứng dụng AI, tự động hóa và đầu tư mạnh mẽ vào lĩnh vực chiến lược này, hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm bán dẫn hàng đầu khu vực và trên thế giới.

Ngành công nghiệp bán dẫn, được xem là "trụ cột" then chốt trong chuỗi giá trị điện tử toàn cầu, đang đối mặt với những thách thức lớn từ sự bùng nổ của Trí tuệ Nhân tạo (AI). TS. Steven Woo, chuyên gia từ Rambus, nhận định nhu cầu tăng vọt về số lượng và chất lượng sản phẩm đang đặt áp lực phải rút ngắn chu kỳ phát triển chip, vốn có thể kéo dài nhiều năm đối với các dòng chip tiên tiến.

Để giải quyết bài toán thời gian và chất lượng, việc nâng cao năng suất, rút ngắn thời gian phát triển sản phẩm và đảm bảo chất lượng trở thành yêu cầu sống còn. Đây là lý do khiến tự động hóa và ứng dụng AI trở thành chiến lược quan trọng, giúp các doanh nghiệp tối ưu chi phí, giảm rủi ro và tăng tốc độ sản xuất. Các thuật toán học máy giờ đây có thể phân tích dữ liệu khổng lồ từ quy trình sản xuất, giúp phát hiện bất thường và điều chỉnh hoạt động ngay lập tức, tiết kiệm vật liệu và nâng cao hiệu năng.

Việt Nam hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm bán dẫn hàng đầu khu vực và trên thế giới.

Trước cơ hội vàng này, Chính phủ Việt Nam đã ban hành Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn đến năm 2030 và tầm nhìn 2050, cùng với nhiều chính sách ưu đãi nhằm khuyến khích đầu tư. Mục tiêu đầy tham vọng được đặt ra: kinh tế số chiếm 20% GDP vào năm 2025 và đạt 30% GDP vào năm 2030, đồng thời lọt vào Top 40 Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII).

Chủ trương này không chỉ tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong nước mà còn mở ra cơ hội hợp tác quốc tế. Việt Nam hiện đã thu hút khoảng 170 dự án đầu tư nước ngoài trong ngành bán dẫn với tổng vốn đăng ký gần 11,6 tỷ USD, tập trung chủ yếu vào hai công đoạn là thiết kế chip; và đóng gói, kiểm thử chip.Với dân số trẻ năng động và nguồn nhân lực dồi dào, Việt Nam đang sở hữu hơn 1,9 triệu nhân lực trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Trong đó, cộng đồng thiết kế chip bán dẫn đã hình thành mạnh mẽ với khoảng 60 doanh nghiệp và 7.000 kỹ sư thiết kế, cho thấy nhiều yếu tố thuận lợi để gia tăng giá trị trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Trong cuộc đua công nghệ khốc liệt này, các "ông lớn" công nghệ Việt Nam đang chủ động đầu tư mạnh vào Nghiên cứu và Phát triển (R&D). Viettel và FPT là hai đơn vị tiêu biểu, với FPT ra mắt sản phẩm IoT y tế và Viettel sản xuất chip cho thiết bị 5G, đều đang hướng tới mục tiêu tự chủ trong sản xuất và đóng gói. Đặc biệt, CT Semiconductor (thuộc CT Group) đang xây dựng nhà máy bán dẫn tại Bình Dương, dự kiến đi vào vận hành ngay trong quý 4/2025 và đạt công suất 100 triệu chip/năm vào 2027. Công ty dành hơn 10% ngân sách cho R&D các dòng chip tiên tiến như GaN, photonic, AI và 6G. Tương tự, Nanochap Electronics cũng đang được hỗ trợ để phát triển vi mạch và microchip y tế, tận dụng lực lượng kỹ sư trẻ để nâng cao vị thế của Việt Nam.

Những nỗ lực này chứng minh rằng, việc đầu tư vào R&D, tự động hóa, AI và chuyển giao công nghệ không chỉ giúp doanh nghiệp tăng năng suất và tối ưu hóa chi phí mà còn góp phần xây dựng ngành bán dẫn Việt Nam phát triển bền vững.

Dù đứng trước thách thức về nguồn nhân lực lành nghề và áp lực thời gian từ thị trường, việc áp dụng tự động hóa và AI được xem là giải pháp then chốt giúp ngành bán dẫn Việt Nam rút ngắn thời gian phát triển sản phẩm, giảm sai sót và nâng cao hiệu suất.

Với chiến lược dài hạn, sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ và những bước đi táo bạo của doanh nghiệp, ngành bán dẫn Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng để phát triển bền vững, nâng cao năng suất, chất lượng và tạo nền tảng vững chắc để doanh nghiệp Việt khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu.