VX - chất độc giết người đàn ông Triều Tiên nguy hiểm thế nào?

Malaysia nói loại hóa chất được sử dụng để giết chết người được cho là Kim Jong-nam là VX - một loại chất độc thần kinh bị cấm trên thế giới.

Người được cho là Kim Jong-nam, người anh cùng cha khác mẹ với nhà lãnh đạo Triều Tiên bị giết chết tại sân bay Kuala Lumpur của Malaysia hôm 13/2/2017.

Theo BBC, việc sử dụng loại hóa chất trên, nếu được xác nhận, sẽ giúp khoanh vùng được các nghi phạm ở những đối tượng có khả năng có được một lượng nhỏ chất VX.

Tuy không khó chế tạo, nhưng đây là loại hóa chất được kiểm soát chặt chẽ.

VX là gì?

Đây là loại chất lỏng dạng dầu, có màu hổ phách trong, không mùi, không vị, cho nên rất khó phát hiện. Nó là chất có độc tính cao nhất trong các loại hóa chất dùng làm vũ khí hóa học, mạnh gấp khoảng 100 lần so với sarin.

Một giọt VX dính vào da đã đủ làm một người tử vong trong vòng ít phút.

VX có tên hóa học chính thức là S-2 Diisoprophylaminoethyl methylphosphonothiolate.

Chất này bị cấm sử dụng theo Công ước về Vũ khí Hóa học 1993 (CWS), và điều đó có nghĩa là các quốc gia không được phép sản xuất, đồng thời phải tiêu hủy toàn bộ lượng VX mà mình có.

VX hoạt động như thế nào?

VX có thể được hấp thụ vào cơ thể thông qua việc hít thở, nuốt phải, qua tiếp xúc với da, hoặc với mắt. Chất này thâm nhập qua da và làm gián đoạn việc dẫn truyền xung thần kinh.

Hóa chất này chỉ có thể dùng duy nhất cho mục đích vũ khí hóa học. Nó có thể được phát tán ở dạng bình xịt hoặc phun hơi, hoặc gây nhiễm độc nguồn nước, thực phẩm, và các sản phẩm nông nghiệp.

Nếu bị phơi nhiễm thì sao?

Người bị nhiễm VX sẽ ngay lập tức có các triệu chứng tương tự như ngộ độc thuốc trừ sâu, như ho, tức ngực, thở khò khè hoặc thở dốc, sau đó sẽ thấy mờ mắt, mệt mỏi, đau đầu.

Có các triệu chứng khác nữa, như chảy nước mắt, nước mũi, đau bụng hoặc đi ngoài, buồn nôn, nôn ói, co cơ hoặc lên cơn co giật.

Liều lượng đủ cao sẽ gây chết người do nó chặn toàn bộ hệ thống thần kinh, gây co giật.Quần áo có thể làm phát tán VX trong khoảng 30 phút sau khi tiếp xúc với hơi VX, gây lây nhiễm cho người xung quanh.

Chất VX trong vụ người được cho là Kim Jong-nam?

Cảnh sát Malaysia nói hai nữ nghi phạm người Việt và người Indonesia đã tấn công người được cho là Kim Jong-nam bằng cách bôi chất gì đó lên mặt ông.

Giới chức Malaysia tuyên bố chất VX đã được dùng để sát hại người được cho là Kim Jong-nam, nhưng trang New Scientist tỏ ra thận trọng trước kết luận này. Camera an ninh tại sân bay cho thấy có một nghi phạm làm việc đó, và kẻ tấn công có vẻ như không dùng biện pháp bảo hộ nào. Được biết sau đó nghi phạm đã vào nhà vệ sinh rửa tay, và một trong hai người đã nôn ói. Tuy nhiên, giới chức Malaysia không nói là họ có các triệu chứng gì khác.

Các nghi phạm tấn công có thể đã được cho dùng biện pháp phòng ngừa trước đó với chất atropine, New Scientist nêu giả thuyết, là chất ngăn chặn được tác động của VX.

Tuy nhiên, nếu quả vậy thì các nhân viên y tế tại sân bay, những người đã hỗ trợ ông Kim sau vụ tấn công, hẳn không thể được cho áp dụng biện pháp phòng ngừa đó.

Kể cả khi hóa chất VX được cất trong hộp kín và chỉ được phát tán sau khi bôi lên mặt ông Kim thì các nhân viên y tế sân bay cũng vẫn bị ảnh hưởng.

Và như vậy, nếu quả là chất VX được sử dụng, thì những nhân viên y tế này cũng phải bị nhiễm độc do tiếp xúc với ông Kim, New Scientist nói, thế nhưng đến nay chưa có tường thuật nào nói họ có các triệu chứng nhiễm độc VX.

Chất VX đã từng được sử dụng bao giờ chưa?

Mới chỉ có Nga và Mỹ thừa nhận sở hữu chất VX, nhưng các nước khác được cho là cũng có chất này.

Cindy Vestergaard, chuyên gia vũ khí hóa học và là nhân viên cao cấp tại Trung tâm Stimson, nói rằng Iraq "chắc chắn đã sản xuất VX" trong thời thập niên 1980, nhưng không có bằng chứng cho thấy nước này đã từng sử dụng.

Hồi 1969, có 23 quân nhân và một dân thường phải nhập viện sau khi chất độc thần kinh VX cất trữ tại căn cứ quân sự của Mỹ tại Okinawa, Nhật, bị rò rỉ.

Vụ việc đã gây ra "sự giận dữ khủng khiếp tại Nhật", bà Vestergaard nói với BBC, khiến Mỹ phải "tuyên bố công khai rằng họ có các kho hóa chất ở nước ngoài".

Bà nói nếu vụ việc người được cho là Kim Jong-nam được xác nhận thì đây sẽ là lần đầu tiên chất VX được sử dụng trong một vụ ám sát.

Tuy nhiên, trang New Scientist nói chất VX đã từng được sử dụng để ám sát, mà đáng chú ý là vụ nhóm khủng bố Nhật Bản, Aum Shinrikyo, đã sản xuất lượng nhỏ chất này rồi dùng xi-lanh tiêm vào da nạn nhân.

Triều Tiên có sản xuất chất VX không?

Triều Tiên, bên cạnh các nước Ai Cập và Nam Sudan, chưa ký kết cũng chưa phê chuẩn CWC.

Phân tích gia chuyên về quốc phòng Lee II-woo từ Mạng lưới Quốc phòng Triều Tiên nói với AFP rằng "nước này được cho là có lượng lớn chất VX, vốn có thể được sản xuất một cách dễ dàng, giá rẻ".

Bộ Quốc phòng Hàn Quốc nói trong Sách Trắng Quốc Phòng hồi 2014 rằng Triều Tiên đã bắt đầu sản xuất vũ khí hóa học từ hồi thập niên 1980, và ước tính nước này nay có từ 2.500 đến 5.000 tấn trong kho.

Triều Tiên có các cơ sở sản xuất vũ khí hóa học tại tám địa điểm khác nhau, trong đó có cảng Chongjin ở đông bắc và thành phố Sinuiju ở tây bắc, Hàn Quốc nói trong Sách Trắng Quốc Phòng 2012.

telecomit.vn theo BBC