‘Xanh hóa’ ngành điện tử để thoát khỏi nguy cơ bị loại khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu

Tọa đàm "Điện tử chuyển mình dưới áp lực địa chính trị: Phát triển Chuỗi cung ứng xanh và bền vững" do Hiệp hội Doanh nghiệp Điện tử Việt Nam (VEIA) phối hợp cùng Vinexad và Green In tổ chức, vào chiều 31/10, trong khuôn khổ Triển lãm Quốc tế Điện tử và Thiết bị thông minh Việt Nam 2025 (IEAE 2025), đã diễn ra thành công, đem đến góc nhìn nhiều chiều cho doanh nghiệp điện tử Việt Nam trong hành trình hội nhập.

Tọa đàm mở ra nhiều góc nhìn cho doanh nghiệp điện tử trong hành trình "xanh hóa" để hội nhập

Doanh nghiệp Việt không thể đứng ngoài hành trình “xanh hóa”

Phát biểu khai mạc, bà Đỗ Thị Thúy Hương, Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp Điện tử Việt Nam cho biết, chuỗi cung ứng toàn cầu đang bị gián đoạn nghiêm trọng. Việt Nam, với vị thế là một trung tâm sản xuất điện tử quan trọng trong khu vực châu Á, không nằm ngoài vòng xoáy này.

Song song với đó, các nghiên cứu và yêu cầu từ các thị trường xuất khẩu lớn như EU, Mỹ, Nhật Bản ngày càng khắt khe về tiêu chuẩn xanh, từ cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) của EU đến các cam kết Net Zero của các tập đoàn lớn như Apple, Samsung hay Intel,… đang đòi hỏi các doanh nghiệp phải thích ứng.

Những áp lực này không chỉ là thách thức mà còn là yêu cầu bắt buộc. Nếu không chuyển đổi xanh, doanh nghiệp Việt Nam có nguy cơ bị loại khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu.

Bà Đỗ Thị Thúy Hương, Ủy viên Ban Chấp hành Hiệp hội Doanh nghiệp Điện tử Việt Nam

"Chúng ta phải hành động ngay để chuyển đổi mô hình sản xuất, từ việc áp dụng công nghệ tiết kiệm năng lượng đến xây dựng hệ thống quản trị ESG (môi trường, xã hội, quản trị) minh bạch, nhằm đảm bảo tính cạnh tranh và bền vững lâu dài", bà Hương nhấn mạnh.

Còn theo bà Ngụy Thị Giang, Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Green In, quốc tế đã đưa ra một số chính sách như nhãn sinh thái EPEAT thuộc sở hữu và được điều hành bởi Hội đồng Điện tử toàn cầu. EPEAT được áp dụng cho nhiều nhóm sản phẩm điện tử như máy tính, màn hình, ti vi, điện thoại di động,… nhằm thúc đẩy các nhà sản xuất giảm thiểu khí nhà kính trong quá trình sản xuất, thiết kế, kéo dài vòng đời của sản phẩm…

Bà Giang cho rằng, thực hành ESG sẽ mang đến cơ hội thiết thực cho doanh nghiệp. Cụ thể, có tới 90% quyết định của các nhà đầu tư đến từ các tài sản vô hình như ESG. Trong khi, 20% doanh nghiệp thực hành ESG tốt được thị trường định giá cao hơn 20% so với các doanh nghiệp không thực hành ESG.

Tại Việt Nam, danh mục 2.166 doanh nghiệp phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính; nhà sản xuất, nhập khẩu sản phẩm điện tử phải thực hiện tái chế sản phẩm điện tử,… Chính vì vậy, doanh nghiệp phải chủ động, minh bạch trong vấn đề cam kết giảm khí thải nhà kính. “Doanh nghiệp Việt đừng chờ lớn mới xanh mà hãy xanh để lớn”, bà Giang nhấn mạnh.

Chính sách đã linh hoạt, thuận lợi cho doanh nghiệp, nhưng doanh nghiệp cần hỗ trợ vốn để thực hiện chuyển đổi xanh

Theo TS. Bùi Thanh Minh, Phó Giám đốc Văn phòng Ban Nghiên cứu Phát triển Kinh tế Tư nhân, trong thế giới biến động, điều quan trọng là doanh nghiệp phải chuyển đổi bản thân, tranh thủ trợ lực từ chính sách nhà nước, áp lực thị trường để chuyển đổi nhằm nâng cao năng lực nội tại.

Ông Minh cho rằng, các chính sách của Việt Nam đang ngày càng linh hoạt, hướng tới lợi ích lâu dài cho doanh nghiệp. “Bộ tứ nghị quyết” của Bộ Chính trị nhận mạnh phát triển sức mạnh toàn diện của doanh nghiệp tư nhân, hướng tới chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, nâng cao nội lực của doanh nghiệp để phát triển và hội nhập.

Lãnh đạo các đơn vị, chuyên gia và chủ doanh nghiệp tham gia thảo luận các vấn đề về "xanh hóa" doanh nghiệp điện tử

Còn theo ông Lại Hoàng Dương, Giám đốc công ty CP Truyền thông và Máy tính Thánh Gióng, đã đến lúc doanh nghiệp Việt không thể thờ ơ với ECG. Bởi, nếu không cam kết về ESG, thiệt hại trước mắt là doanh nghiệp có thể bị cắt đơn hàng. Nếu doanh nghiệp không tiếp tục theo đuổi ESG có thể phải đóng cửa bởi yêu cầu với nhà cung cấp là cung cấp chứng chỉ ESG.

Theo ông Dương, doanh nghiệp có thể bắt đầu ESG bằng cách chuyển ngay khâu vận chuyển sang xe điện, đồng thời tái cấu trúc hệ thống doanh nghiệp bằng chuyển đổi số, chuyển đổi xanh.

Để khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi xanh, Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã mở đường cho doanh nghiệp đầu tư mạnh vào nghiên cứu và phát triển, nhằm xây dựng nền tảng cho chuyển đổi xanh.

Cùng với đó, Nghị quyết 59-NQ/TW của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới cũng xác định chuyển đổi xanh là cấp thiết. Doanh nghiệp Việt cần thích ứng trong thương mại toàn cầu.

Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân của Bộ Chính trị cũng yêu cầu, phát triển kinh tế phải gắn chặt với chiến lược phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn, tiết kiệm tài nguyên và giảm phát thải, bảo vệ môi trường.

Trong phiên thảo luận, các chuyên gia đều nhận định, chuyển đổi xanh mang lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp, nhưng thách thức đối với doanh nghiệp trong chuyển đổi xanh hiện còn nhiều, cụ thể, doanh nghiệp đang khó khăn về nguồn vốn. Vì vậy, ngoài những chính sách linh hoạt mang tính định hướng, Nhà nước cần có những giải pháp thiết thực, cụ thể nhằm hỗ trợ doanh nghiệp trong tiến trình chuyển đổi xanh.