TỔNG THUẬT: Sự kiện Chuyển đổi số ngành ngân hàng

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Chuyển đổi số là xu thế tất yếu, khách quan trong quá trình phát triển, là yêu cầu bắt buộc, cấp thiết, tác động tới tất cả mọi người dân, mọi hoạt động của nền kinh tế - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Phát biểu chỉ đạo, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh đây là sự kiện quan trọng, khẳng định nỗ lực lớn, quyết tâm cao của NHNN Việt Nam, của ngành ngân hàng trong tiến trình đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia hướng đến Chính phủ số, nền kinh tế số và xã hội số.

Dành nhiều thời gian phân tích các yếu tố nền tảng để xây dựng và phát triển đất nước, Thủ tướng nêu rõ, Việt Nam quyết tâm xây dựng nền kinh tế  độc lập, tự chủ ngày càng cao, đủ sức chống chịu với những biến động bên ngoài, gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả; lấy nội lực là cơ bản, chiến lược, quyết định, lâu dài, ngoại lực là quan trọng, đột phá; tập trung thực hiện 3 đột phá chiến lược về thể chế, nhân lực và hạ tầng.

Nội lực gồm con người, thiên nhiên và truyền thống văn hóa – lịch sử, trong đó, yếu tố quyết định là con người. Còn ngoại lực đến từ nghiên cứu, tham khảo, tiếp nhận hỗ trợ về thể chế, quản trị, khoa học công nghệ, nguồn vốn, đào tạo nhân lực từ bạn bè, đối tác quốc tế.

"Lấy nguồn lực bên ngoài bổ sung cho bên trong và nguồn lực bên trong phát triển được thì sẽ thu hút được nguồn lực bên ngoài. Với những kết quả đã đạt được sau 35 năm đổi mới, chúng ta thích ứng và tham gia vào các xu thế của thời đại với tinh thần tích cực, chủ động, tự tin, bản lĩnh vững vàng", Thủ tướng chia sẻ.

Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh: Chuyển đổi số là xu thế tất yếu, khách quan trong quá trình phát triển, là yêu cầu bắt buộc, cấp thiết, tác động tới tất cả mọi người dân, mọi hoạt động của nền kinh tế. Do đó, chúng ta phải có cách tiếp cận toàn dân, người dân là trung tâm thì mọi hoạt động chuyển đổi số phải hướng tới người dân, người dân là chủ thể thì mọi người dân phải được tham gia và hưởng lợi; chỉ có như vậy thì chuyển đổi số mới thành công.

Theo Thủ tướng, ngành ngân hàng hội tụ đủ những yếu tố để tiên phong trong tiến trình chuyển đổi số - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thủ tướng khẳng định Đảng, Nhà nước ta rất coi trọng và xem đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, ưu tiên hàng đầu. Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đề cập sâu sắc về chuyển đổi số trong các mục tiêu, quan điểm phát triển và đột phá chiến lược. Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 52-NQ/TW về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, trong đó nhấn mạnh yêu cầu cấp bách để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số. Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030.

Tinh thần là chuyển đổi số một cách toàn diện, mạnh mẽ với sự tham gia của người dân, doanh nghiệp và Nhà nước nhưng phải có trọng tâm, trọng điểm, dễ làm trước, khó làm sau, đi từ thấp đến cao, từ nhỏ đến lớn, từ đơn giản đến phức tạp. Theo Thủ tướng, ngành ngân hàng hội tụ đủ những yếu tố để tiên phong trong tiến trình đó. Nhìn rộng hơn, những ngành có nhiều quan hệ với người dân và doanh nghiệp phải đóng vai trò tiên phong.

Thủ tướng đánh giá lãnh đạo NHNN và toàn ngành ngân hàng đã nhận thức rõ và chỉ đạo, triển khai quyết liệt trong vấn đề này nhằm chuyển đổi nhiều hoạt động quản lý nhà nước, dịch vụ sang môi trường số, đạt nhiều kết quả bước đầu rất đáng trân trọng, đưa ra nhiều sản phẩm, dịch vụ thiết thực phục vụ kịp thời, hiệu quả người dân, doanh nghiệp, góp phần quan trọng vào công cuộc chuyển đổi số quốc gia.

NHNN cũng đã tích cực phối hợp với Bộ Công an triển khai Đề án 06 về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030.

Bên cạnh những kết quả tích cực, Thủ tướng nêu rõ, quá trình chuyển đổi số quốc gia và chuyển đổi số ngân hàng vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Cơ chế, chính sách còn nhiều bất cập, vướng mắc, nhất là về định danh, xác thực điện tử…; kết cấu hạ tầng công nghệ thông tin còn bất cập, kết nối, khai thác dữ liệu dân cư, bảo hiểm, thuế… còn ở phạm vi hẹp; sự tham gia phối hợp các doanh nghiệp công nghệ tài chính còn hạn chế; tội phạm công nghệ cao với hình thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi hơn; các nguồn lực, nhất là nhân lực trình độ cao cho chuyển đổi số còn thiếu hụt, trong đó có nhân lực công nghệ thông tin.

Thời gian tới, tình hình thế giới và khu vực sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, tác động sâu rộng tới các quốc gia. Nêu rõ cần xác định khó khăn, thách thức nhiều hơn cơ hội và thuận lợi, Thủ tướng nhấn mạnh một số yêu cầu đặt ra như thúc đẩy thay đổi tư duy, phương pháp luận, phương thức làm việc của ngành ngân hàng theo hướng hiện đại; thúc đẩy phát triển thương mại điện tử, phát triển xã hội số, kinh tế số, tiết giảm chi phí, bảo đảm an toàn, đổi mới, phát triển; đẩy mạnh tích hợp, kết nối, chia sẻ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, các cơ sở dữ liệu chuyên ngành để từng bước xây dựng hệ sinh thái công dân số.

Thủ tướng yêu cầu NHNN và ngành ngân hàng cần quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả hơn nữa trong chuyển đổi số; đánh giá kỹ tình hình, kết quả, nguyên nhân, hạn chế, bất cập, các bài học kinh nghiệm trong nước và quốc tế; phân tích, dự báo tình hình sắp tới, xác định mục tiêu ngắn hạn, trung hạn, dài hạn; xây dựng chương trình chuyển đổi số toàn ngành với lộ trình, giải pháp và nguồn lực phù hợp, cụ thể.

Thủ tướng Phạm Minh Chính, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái tham quan gian hàng của Ngân hàng TMCP Kiên Long (KienlongBank), nghe giới thiệu những sản phẩm mới của doanh nghiệp - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Về nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, Thủ tướng yêu cầu, trước hết, cần tiếp tục chủ động nắm bắt nhu cầu thực tiễn của người dân, doanh nghiệp và các tổ chức tín dụng để rà soát, ban hành, sửa đổi, hoàn thiện các văn bản pháp lý phù hợp với thực tiễn và bối cảnh chuyển đổi số, tạo thuận lợi cho ứng dụng công nghệ số vào hoạt động kinh doanh, cung ứng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng để nâng cao hiệu quả hoạt động và tạo sự hài lòng, gắn bó của khách hàng.

Trong đó, tập trung rà soát, xây dựng, sửa đổi các văn bản luật của ngành: Luật NHNN, Luật các tổ chức tín dụng, Luật Phòng chống rửa tiền, Luật Bảo hiểm tiền gửi… NHNN tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành khẩn trương hoàn thiện trình Chính phủ Nghị định thanh toán không dùng tiền mặt. Mặt khác, cần xây dựng, thử nghiệm và áp dụng khung pháp lý mới đối với phát triển công nghệ tài chính.

Hai là, chuyển đổi số triển khai một cách tổng thể đảm bảo hiệu quả, không được lãng phí nguồn lực; có trọng tâm, trọng điểm; tránh tình trạng "trăm hoa đua nở"; phân định rõ ứng dụng công nghệ và trung gian tài chính, tránh tình trạng doanh nghiệp công nghệ lấn sân sang hoạt động trung gian tài chính. NHNN cần tiếp tục đẩy mạnh đầu tư, phát triển các hạ tầng dùng chung của ngành như hạ tầng thanh toán, hạ tầng thông tin tín dụng để làm hạt nhân và theo kịp được nhu cầu phát triển của các tổ chức tín dụng, trung gian thanh toán. Đẩy mạnh kết nối, liên kết giữa ngân hàng, tổ chức tín dụng với các ngành, lĩnh vực khác nhằm mang lợi ích tổng thể cho người dân, doanh nghiệp.

Về thúc đẩy triển khai Đề án 06, Thủ tướng yêu cầu Bộ Công an, tiếp tục phối hợp chặt chẽ với NHNN và các bộ, ngành liên quan để tích hợp, kết nối, chia sẻ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, các cơ sở dữ liệu chuyên ngành để từng bước xây dựng hệ sinh thái công dân số mang lại giá trị mới và lợi ích mới thiết thực cho người dân, doanh nghiệp. Cùng với Đề án 06, NHNN cần đẩy mạnh các dịch vụ công trực tuyến ngành Ngân hàng trên Cổng dịch vụ công quốc gia.

Ba là, chú trọng bảo đảm an ninh, an toàn, bao gồm an ninh, an toàn hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin, bảo mật thông tin khách hàng, dữ liệu cá nhân; cơ sở dữ liệu, thông tin dữ liệu, kết nối theo chuẩn; tăng cường kiểm tra, giám sát; phân tích dữ liệu để bảo đảm an ninh, an toàn cho toàn bộ hệ thống, cũng như phòng chống tội phạm, rửa tiền do hiện nay xu hướng gia tăng tội phạm công nghệ cao với nhiều thủ đoạn mới và ngày càng tinh vi.

Bốn là, tăng cường công tác tuyên truyền về lợi ích của chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng đến người dân, doanh nghiệp, giúp người dân, doanh nghiệp hiểu rõ về lợi ích và hiệu quả. Chuyển đổi số chỉ thực sự thành công khi mỗi một người dân, doanh nghiệp hiểu, tích cực tham gia và thụ hưởng các lợi ích mà chuyển đổi số mang lại.

Năm là, quan tâm hơn nữa công tác đào đạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là về nhân lực công nghệ; tăng cường kỷ cương, kỷ luật và đạo đức nghề nghiệp để phát huy cao nhất năng lực, trí tuệ của người lao động ngành Ngân hàng nhằm phục vụ tốt hơn nữa người dân và doanh nghiệp.

Sáu là, đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong lĩnh vực chuyển đổi số để phát triển, tiếp nhận các công nghệ mới vào các hoạt động ngân hàng như công nghệ giao tiếp tầm ngắn (NFC), công nghệ thẻ thanh toán không tiếp xúc…

Thủ tướng tin tưởng NHNN và ngành ngân hàng sẽ phát huy hơn nữa các kết quả đạt được, vượt qua các khó khăn, thách thức, giữ vững ngọn cờ  tiên phong trong chuyển đổi số, nỗ lực triển khai vượt tiến độ tiến trình chuyển đổi số ngành ngân hàng, góp phần đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia hướng đến Chính phủ số, nền kinh tế số và xã hội số.  

Ông Nguyễn Hưng, Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Tiên Phong: Các hệ thống số mang lại kết quả rất tích cực, lượng khách hàng tăng lên nhiều, các giao dịch tăng theo cấp số nhân, dịch vụ được mở rộng không ngừng - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Ông Nguyễn Hưng, Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank): Việc chuyển đổi số của ngân hàng đang tiến hành mạnh mẽ và người dân được hưởng lợi. Tuy nhiên, các ngân hàng cũng đứng trước thách thức phải mở rộng hệ sinh thái, áp lực chuyển đối, kết nối nhiều hơn.

TPBank có nhiều sản phẩm dành cho khách hàng cá nhân và khách hàng doanh nghiệp, bảo đảm các phương thức thanh toán, dịch vụ. Ngoài ra, tất cả các điểm siêu thị,… đều kết nối được với ngân hàng. Chúng tôi sử dụng open banking, ứng dụng công nghệ tối tân như AI, Big Data, AIP…

Chúng tôi cũng xây dựng hệ sinh thái thanh toán cung cấp hơn 2.000 sản phẩm và dịch, bởi 50 đối tác. Số lượng giao dịch thanh toán vào tháng 6/2022 tăng gấp 7 lần so với cùng kỳ năm ngoái, đạt gần 600.000 giao dịch/tháng.

Các hệ thống số mang lại kết quả rất tích cực, lượng khách hàng tăng lên nhiều, các giao dịch tăng theo cấp số nhân, dịch vụ được mở rộng không ngừng.

TPBank hầu như vượt các chỉ tiêu về chuyển đổi số mà NHNN đề ra nhưng chúng tôi vẫn quyết tâm sẽ tiếp triển khai chuyển đổi số toàn diện hơn nữa vì nhờ chuyển đổi số, chi phí được tiết giảm và cũng làm cho hoạt động của ngân hàng đạt hiệu quả cao hơn.

Qua đối chiếu, chúng tôi nhận thấy đang đi đúng hướng. Trên cơ sở quyết tâm của lãnh đạo cao nhất của ngân hàng về ứng dụng công nghệ thông tin, đổi mới số, chuyển đổi số kết hợp với số hoá toàn diện, xây dựng dữ liệu, đổi mới sáng tạo, chúng tôi đã từng bước triển khai và "nhúng" công nghệ mới vào các sản phẩm phẩm của ngân hàng, đem lại lợi ích tốt nhất cho người dân, doanh nghiệp và phục vụ xã hội.

TPBank có một số kiến nghị về liên thông dữ liệu công tư, cho vay trên nền tảng số, cơ chế thực hiện có kiểm soát đồng bộ,... và mong muốn những những vấn này sẽ sớm được triển khai, để đẩy nhanh chuyển đổi số của ngân hàng.  

Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến  Dũng: Kim chỉ nam của công tác chuyển đổi số ngành ngân hàng là: Bám sát chủ trương, định hướng của Đảng, Chính phủ; cải cách, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý là nhân tố quan trọng; đổi mới sáng tạo, gia tăng trải nghiệm, đáp ứng nhu cầu khách hàng là thước đo hiệu quả chuyển đổi số. Chuyển đổi số đi liền với công tác đảm bảo an ninh, an toàn/bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp khách hành, sự phát triển bền vững của hệ thống ngân hàng. Nghiên cứu, khai thác thông tin dân cư tại Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, căn cước công dân gắn chip, tài khoản định danh và xác thực điện tử (VNeID) trong các nghiệp vụ.

Ngành ngân hàng là ngành đầu tiên ban hành Kế hoạch chuyển đổi số, với mục tiêu rõ ràng: Nghiệp vụ ngân hàng cho phép khách hàng thực hiện hoàn toàn trên kênh số; có doanh thu từ kênh số đạt trên 30%; số lượng giao dịch của khách hàng được thực hiện thông qua các kênh số... Đặc biệt, các dịch vụ thanh toán số hóa 100%, còn về giải ngân cho vay của các ông ty tài chính với các khoản cho vay nhỏ lẻ lên tới 70%.

Về khuôn khổ pháp lý, NHNN đã ban hành Thông tư hướng dẫn mở tài khoản thanh toán, phát hành thẻ bằng phương thức điện tử (eKYC); hoàn thiện Nghị định về thanh toán không dùng tiền mặt; hoàn thiện Nghị định về Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát hoạt động công nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hàng (Sandbox); ban hành, thực hiện các tiêu chuẩn chung (QR Code, tiêu chuẩn thẻ Chip); ban hành các quy định về an toàn, bảo mật thông tin trong hoạt động Ngân hàng...

Về hạ tầng cho chuyển đổi số, cách đây 5 năm, một ngày có 50.000 giao dịch ngân hàng, hiện nay con số đã lên tới 8 triệu giao dịch /ngày. Giá trị giao dịch lên tới 900.000 tỷ đồng/1 ngày, tương đương với hơn 40 tỷ USD giao dịch qua ngân hàng. Các ngân hàng, trung gian thanh toán được kết nối liên thông, với thời gian giao dịch tính bằng giây. Đã có sự kết nối liền mạch, khách hàng qua các ứng dụng mobile banking có thể xem mình dùng bao nhiêu số điện, thanh toán tiền, ngay lập tức kho dữ liệu gạch hóa đơn và hạch toán ngay.

Ngành ngân hàng đặt mục tiêu xây dựng hệ sinh thái tích hợp toàn bộ hệ thống, hướng tới kết nối liên thông toàn bộ các bộ, ngành.

Về tài khoản, nhờ định hướng đúng của Chính phủ, cùng các quy định hiệu quả, tính đến tháng 6/2022, có tới 68% người trưởng thành mở tới tài khoản với hơn 114 triệu tài khoản ở các ngân hàng khác nhau. Trong đó, khách hàng trong tuổi 25-34 tuổi chiếm tỉ trọng lớn... Các giao dịch mobile payment, mobile banking phát triển mạnh mẽ, phát huy tính hữu dụng đặc biệt trong giai đoạn dịch COVID-19. Trong bối cảnh dịch diễn ra căng thẳng, hạn chế tiếp xúc, thì các giao dịch điện tử không tiếp xúc đã phát huy tác dụng.

Về ứng dụng công nghệ, ngành ngân hàng đang triển khai các ứng dụng Bigdata, AI, Cloud Computing... Đến nay, NH đang hướng vào triển khai công nghệ API, OPENbanking kết nối mở rộng hệ sinh thái cung ứng dịch vụ. Đáng chú ý, nhờ chuyển đổi số, chỉ số chi phí/doanh thu giảm 30-40%, giúp các ngân hàng tiết giảm chi phí, từ đó không thu phí chuyển tiền...

Về an ninh, các đơn vị nghiệp vụ Bộ Công an thường xuyên phối hợp kiểm tra rà soát các lỗ hổng bảo mật. Thủ tướng Chính phủ luôn quan tâm đến chú ý vấn đề này trong chuyển đổi số. Do đó, đề nghị các ngân hàng quan tâm đầu tư hơn nữa an ninh an toàn.

Về định hướng thời gian tới, NHNN sẽ triển khai hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp tại: Chiến lược chuyển đổi số quốc gia (QĐ 749/QĐ-TTg), Đề án phát triển TTKDTM (QĐ 1813/QĐ-TTg), Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư (Quyết định 06/QĐ-TTg).

Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách, khung khổ pháp lý như: Luật Các tổ chức tín dụng, Luật NHNN, Nghị định về TTKDTM, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát hoạt động công nghệ tài chính trong lĩnh vực ngân hàng (Sandbox), các quy định tạo thuận lợi cho ứng dụng công nghệ số…; phối hợp các bộ, ngành khác trong xây dựng Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi), nghị định định danh và xác thực điện tử, nghị định bảo vệ dữ liệu cá nhân…

Thứ hai, chú trọng triển khai Đề án 06: Tập trung vào kết nối cơ sở dữ liệu công dân, hệ thống định danh và xác thực điện tử phục vụ công tác quản lý Nhà nước và cung ứng dịch vụ trên môi trường điện tử.

Thứ ba, tiếp tục hoàn thiện hạ tầng công nghệ phục vụ chuyển đổi số, tăng cường kết nối, hợp tác với các ngành, lĩnh vực khác (kết nối với CSDLQGDC, cơ sở dữ liệu căn cước công dân, các cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác).

Thứ tư, ứng dụng công nghệ để phát triển sản phẩm, dịch vụ ngân hàng số phục vụ người dân đi đôi với đảm bảo an ninh, an toàn hoạt động ngân hàng, các giao dịch ngân hàng số, thanh toán số.

Thứ năm, tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục tài chính cho người dân: Vụ Truyền thông NHNN vẫn đang phối hợp với xây dựng các chương trình phổ cập tài chính cho người dân.

NHNN khẳng định sẵn sàng cung cấp dịch vụ tài chính ngân hàng với chi phí hợp lý tin cậy cho cả các đối tượng yếu thế trong xã hội. Hiện nay NHNN xin ý kiến sửa Thông tư 39, trong đó cho vay trên nền tảng số. Mong các đơn vị góp ý triển khai. Sự có mặt của lãnh đạo Chính phủ là niềm động viên tạo cảm hứng lớn cho những người làm CNTT ngân hàng tiếp tục hướng tới các thành tựu mới.

Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Duy Ngọc: Bộ Công an sẵn sàng tiếp tục phối hợp với ngân hàng để tạo những bước đi thiết thực, đem lại lợi ích cho người dân, cho xã hội hiệu quả hơn - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Duy Ngọc: Khi hoàn thành dự án thu thập dữ liệu dân cư quốc gia và cấp, gắn chip định danh điện tử, chúng ta có một kho tài nguyên thông tin. Trong 6 tháng qua, trên kết quả của 2 dự án đó, đã cấp cho công dân nước ta mỗi người một mã định danh. Nỗ lực của lớn của Chính phủ, bộ ngành liên quan và các địa phương tạo ra kết quả ấn tượng của 2 dự án nêu trên. Cơ quan thường trực sẽ sơ kết và thông tin cụ thể để xã hội nắm được sự phát triển này. Việc cung cấp thông tin về dịch vụ công trực tuyến của xã hội trong thời gian vừa qua, chúng ta đã triển khai được nhiều việc tích cực. Ví dụ như nộp hồ sơ thi đại học online, thay vì nộp ảnh hồ sơ. Việc này tiết kiệm khoảng 50 tỷ trong mùa thi năm nay và hạn chế tai nạn giao thông khi đi lại để nộp hồ sơ thi.

Thực tế, nếu chúng ta không thực hiện chuyển đổi số ngân hàng, thì các đối tượng tiếp tục lợi dụng 5 nhóm hành vi phạm tội trong lĩnh vực ngân hàng, bao gồm giả mạo giấy tờ, xâm nhập hệ thống, lừa đảo khách hàng… Số lượng tiền đã được thống kê lên tới nhiều nghìn tỷ.

Trong thời gian tới, việc đặt người dân làm trung tâm để phục vụ là rất trúng và đúng. Với nhiệm vụ được Thủ tướng giao tại Đề án 06, Bộ Công an sẵn sàng tiếp tục phối hợp với ngân hàng để làm sao tạo những bước đi thiết thực, đem lại lợi ích cho người dân, cho xã hội hiệu quả hơn.

Thứ nhất, chúng tôi sẽ cùng với ngân hàng xác thực làm sạch kho dữ liệu của ngân hàng có từ trước tới nay. Việc này chúng tôi đã làm thành công khi phối hợp với Bảo hiểm Xã hội dưới sự cho phép của Thủ tướng.

Thứ hai, chúng ta có thể xác thực sinh trắc học vân tay, mẫu mắt để đảm bảo độ tin cậy cao đối với khách hàng trong giao dịch.  

Thứ ba, dùng tài khoản định danh điện tử để thay thế cho tài khoản tạo lập của khách hàng, giúp giảm tình trạng giả mạo.

Một vấn đề chúng tôi rất trăn trở là hoạt động của tín dụng đen. Hành vi phạm tội này đang gây ra nhiều bức xúc trong xã hội, thậm chí đã xảy ra những vụ án thương tâm. Thời gian qua, ngân hàng đã đồng hành với Bộ Công an để kiểm soát, không cho tội phạm tín dụng đen hoành hành. Từ giờ đến hết tháng 8, Thủ tướng phê duyệt xong 2 nghị định về xác thực định danh và bảo vệ dữ liệu, chúng ta có thể kết nối và vấn đề tín dụng cũng như thế chấp tài sản được quản lý tốt hơn, từ đó hạn chế hoạt động của tội phạm tín dụng đen.

Ngành ngân hàng cần tập trung phối hợp với Bộ Công an dựa trên nguyên tắc: Bảo đảm các văn bản pháp luật, đơn giản thủ tục; độ tin cậy, giải pháp bảo mật cao nhất; tạo niềm tin cho xã hội, doanh nghiệp và người dân khi ứng dụng tiện ích, hạn chế tối đa rủi ro trên môi trường điện tử.

Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ về những thay đổi giữa CNTT và chuyển đổi số - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng: Ngành ngân hàng đang đi đầu về ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT), sự đi đầu này vừa có nguyên nhân khách quan là áp lực của hội nhập quốc tế vừa có nguyên nhân chủ quan là sự vào cuộc mạnh mẽ của lãnh đạo ngành ngân hàng.

Ngành ngân hàng là ngành đầu tiên có Ngày Chuyển đổi số của ngành, một lần nữa ngành ngân hàng lại đi tiên phong trong việc áp dụng công nghệ mới để đổi mới ngành. Người đi đầu là người đi vào vùng 5%, khi mới có 5% người dùng đầu tiên chúng ta đã mạnh mẽ bước vào. Đó là người bản lĩnh, dấn thân.

Ngành ngân hàng là huyết mạch của nền kinh tế. Ngành ngân hàng chuyển đổi số nhanh sẽ thúc đẩy cả nước chuyển đổi số nhanh. Chuyển đổi hướng dùng CNTT sang chuyển đổi số là sự chuyển đổi mang tính cách mạng. Tìm hiểu sự khác biệt này sẽ giúp chúng ta làm chuyển đổi số tốt hơn.

Chuyển trọng tâm từ chính quyền sang người dân, từ tổ chức sang nhân viên, từ doanh nghiệp sang khách hàng. CNTT chỉ tập trung vào mang lại giá trị cho nhà quản lý nhiều hơn, phục vụ cho nhà quản lý. Chuyển đổi số tập trung mang lại giá trị cho người dùng, cho khách hàng, cho người dân; lấy người dân làm trung tâm; lấy người dùng, người sử dụng làm trung tâm.

CNTT nói đến chi phí là bao nhiêu, nói đến đầu tư là bao nhiêu. Chuyển đổi số chú trọng đánh giá hiệu quả, giá trị tạo ra trừ đi chi phí, giống như một dự án đầu tư. Chuyển từ phần mềm riêng lẻ sang nền tảng số dùng chung. CNTT nói đến phần mềm, phần mềm giúp cho một phòng ban, một tổ chức, một xã, một huyện, một tỉnh.  Chuyển đổi số xuất hiện khái niệm nền tảng số, nền tảng số là một phần cứng, một phần mềm nhiều người dùng chung trong phạm vi toàn tỉnh, toàn quốc và toàn cầu. Chuyển đổi ứng dụng công nghệ sang chuyển đổi cách làm việc.

CNTT nói đến ứng dụng CNTT, giống như một công cụ. CNTT cung cấp công cụ để tự động hóa một việc cũ, một cách làm cũ, công trình cũ. Chuyển đổi số chuyển đổi cách làm là chính, là mục đích, công nghệ số chỉ là phương tiện thực hiện.

Chuyển đổi số ngành ngân hàng là thay đổi cách làm ngân hàng. Chuyển đổi số là ngân hàng số, kỹ thuật số, là di dộng.Nngành ngân hàng rất nên đi đầu thử nghiệm các mô hình mới, chuyển đổi cách làm toàn phần. Chuyển cách làm từng phần sang cách làm toàn diện.

CNTT chỗ làm chỗ không, cái làm cái không, phòng kế toán có thể làm nhưng phòng tổ chức cán bộ có thể chưa làm. Như vậy trong một tổ chức tồn tại cái trên máy tính, cái trên giấy và có cái trong đầu người, không có cái nào phản ánh toàn diện và cuối cùng bàn giấy quyết định, làm cho CNTT trở thành gánh nặng tăng thêm. Chuyển đổi số là toàn diện, mọi nơi, mọi chỗ, không còn cái gọi là nửa này nửa kia. Chỉ có một môi trường số, mọi việc diễn ra trong môi trường số, công việc của mỗi người mà rời khỏi máy tính thì không thực hiện được, chỉ khi ấy công nghệ số mới phát huy hiệu quả.

Chuyển trọng tâm từ Giám đốc CNTT sang người đứng đầu. CNTT thì công nghệ là nhiều, dựa vào cái cũ, không phải thay đổi nhiều về cách làm, cách làm từ trước nên vai trò quyết định là Giám đốc CNTT. Chuyển đổi số phải chuyển đổi cách làm, thay đổi các loại hình tổ chức là chính nên người đứng đầu nắm vai trò quyết định. Phá bỏ cái cũ, đưa vào cách làm mới thì chỉ một người làm được, đó là người đứng đầu. Người đứng đầu nếu không muốn thay đổi cách làm sẽ không có chuyển đổi số. Người đứng đầu muốn thay đổi cách làm mà ủy quyền cho các phó thì cũng sẽ không có chuyển đổi số.

Chuyển từ sản phẩm sang dịch vụ, CNTT chỉ là mua phần cứng, phần mềm tức là mua sản phầm. Một sản phầm mua về dùng có thể dùng không hết công suất nên rất lãng phí. Thống kê cho thấy các máy tính mua về ít khi dùng hết 20% công suất. Mua sản phẩm về phải bỏ tiền, bỏ công để nuôi sống sản phẩm. Chuyển đổi số không mua sản phẩm mà mua dịch vụ, trả tiền theo tháng, theo năm là phí thường xuyên… Dịch vụ dùng bao nhiêu thì trả tiền bấy nhiêu.

Chuyển đổi số chú trọng vào làm như thế nào và làm cái gì. CNTT thì chú trọng vào làm như thế nào. Vì vậy nhà lãnh đạo thường khó tham gia. "Giám đốc CNTT nói không làm được thì nhà lãnh đạo cũng đành chịu". Vì vậy, nhà lãnh đạo thường đứng ngoài cuộc.

CNTT thế hệ mới hay còn gọi là công nghệ số có đủ sức mạnh để làm hầu hết các yêu cầu của nhà lãnh đạo. Vì thế nhà lãnh đạo thường đặt vào vị trí trung tâm. Chuyển trọng tâm sang người sử dụng. CNTT tập trung vào người viết phần mềm, tập trung vào đi tìm người giỏi phần mềm. Chuyển đổi số tập trung vào người dùng, vào việc ra bài toán và việc sử dụng nhanh từ giai đoạn phát triển ban đầu và đóng góp cho phần mềm thông minh gần đây. Phần mềm thông minh là mục tiêu cuối cùng và để làm được việc này thì việc đóng góp tri thức của người dùng có ý nghĩa quyết định. Người dùng xuất sắc thì làm nên phần mềm xuất sắc, người đứng đầu là người hiểu nhất hoạt động của tổ chức nên phải là người dùng xuất sắc nhất, phải tham gia từ đầu vào quá trình.

Chuyển từ hệ thống CNTT sang môi trường số, hệ thống CNTT là hệ thống kỹ thuật. CNTT là xây dựng hệ thống kỹ thuật. Môi trường số là môi trường sống và làm việc, chuyển đổi số là xây dựng môi trường sống và làm việc môi trường phải rộng hơn rất nhiều so với trước đó.

Chuyển từ động hóa sang thông minh hóa, CNTT chú trọng tự động hóa công việc, thay lao động chân tay, thay con người. Chuyển đổi số chú trọng hỗ trợ giúp con người thông minh hơn, giúp con người ra quyết định dựa trên số liệu nhiều hơn, thông minh hơn.

Chuyển đổi từ dữ liệu có cấu trúc sang dữ liệu phi cấu trúc. CNTT chỉ thu thập và xử lý dữ liệu có cấu trúc, là tri thức cũ.

Chuyển đối số thu thập dữ liệu và xử lý dữ liệu phi cấu trúc, phân tích những dữ liệu mới này. Chuyển đổi số tập trung vào tri thức mới và tạo ra nhiều giá trị mới. Nói tóm lại chuyển đổi số là CNTT+số hóa dữ liệu+đổi mới sáng tạo+công nghệ số… Bộ TT&TT sẽ đồng hành cùng ngành ngân hàng trong hành hành trình chuyển đổi số.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng phát biểu tại sự kiện - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng: Chuyển đổi số đã trở thành xu thế tất yếu, nằm trong ưu tiên phát triển của hầu hết các quốc gia trên thế giới. Tại Việt Nam, chuyển đổi số được đề cập như là một trong những trụ cột chính trong Chiến lược phát triển kinh tế-xã hội 10 năm 2021-2030 của Đại hội XIII. Chiến lược chuyển đổi số quốc gia định hướng đến năm 2030, Việt Nam trở thành quốc gia số, đạt được sự đổi mới căn bản, toàn diện cả ở hoạt động quản lý của cơ quan nhà nước, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và phương thức sống, làm việc của người dân. Nghị quyết 52-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và Chiến lược chuyển đổi số quốc gia xác định Ngân hàng là một trong số các ngành, lĩnh vực có mức độ sẵn sàng cao, có ảnh hưởng hàng ngày tới người dân, cần ưu tiên chuyển đổi số trước. Điều này thể hiện sự tin tưởng và cũng là trọng trách lớn lao mà Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã giao cho ngành ngân hàng.

Đặc biệt Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính rất quan tâm đến công tác chuyển đổi số, trong đó có chuyển đổi số ngành ngân hàng. Tại Diễn đàn Chuyển đổi số, Thủ tướng cũng nhấn mạnh, chuyển đổi số hướng đến người dân, doanh nghiệp, đặt người dân, doanh nghiệp ở vị trí trung tâm, là mục tiêu, động lực của chuyển đổi số. Chuyển đổi số hiệu quả để người dân, doanh nghiệp được hưởng lợi.

Để triển khai định hướng, chỉ đạo và nhiệm vụ được giao một cách thống nhất, xuyên suốt, NHNN đã thành lập Ban chỉ đạo chuyển đổi số ngành ngân hàng do Thống đốc là Trưởng ban chỉ đạo, thành viên là thủ trưởng các đơn vị Vụ/Cục chức năng NHNN và Chủ tịch/Tổng Giám đốc một số Tổ chức tín dụng, trung gian thanh toán.

Ngày 11/5/2021, NHNN đã ban hành Quyết định số 810/QĐ-NHNN phê duyệt Kế hoạch chuyển đổi số ngành ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Việc ban hành Quyết định 810 có thể xem là dấu mốc có ý nghĩa rất quan trọng, thể hiện sự chủ động, sáng tạo, bám sát chủ trương, định hướng của Đảng, Chính phủ và thống nhất ý chí, hành động toàn ngành để tạo sức mạnh cộng hưởng to lớn giúp ngành ngân hàng phát triển bền vững trong kỷ nguyên số, tiếp tục tiên phong trong triển khai Chương trình chuyển đổi số quốc gia và đóng góp tích cực cho sự phát triển nền kinh tế số Việt Nam. Thời điểm tháng 5 cũng diễn ra 02 sự kiện lớn có ý nghĩa quan trọng trong sự phát triển của ngành ngân hàng là: kỷ niệm Ngày thành lập ngành 06/5 và Ngày Khoa học công nghệ 18/5. Bởi vậy, để ghi dấu ấn cho hoạt động chuyển đổi số của ngành, góp phần tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực trong chương trình chuyển đổi số quốc gia, Ngày 11/5 được chọn là Ngày Chuyển đổi số ngành ngân hàng.

Thời gian qua, bám sát các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, nhờ sự phối hợp, hỗ trợ từ các bộ, ban ngành liên quan cùng với sự chủ động tích cực của toàn ngành với tinh thần lấy người dân làm trung tâm và tiện ích, thuận tiện cho người sử dụng dịch vụ là thước đo hiệu quả, ngành ngân hàng đã đạt được những thành quả đáng khích lệ trong công cuộc chuyển đổi số trên các mặt: kiến tạo thể chế, xây dựng hạ tầng công nghệ, phát triển dịch vụ và đảm bảo an ninh an toàn; Công tác truyền thông, giáo dục tài chính được đẩy mạnh.

Những thành quả này phần nào được minh chứng qua những trải nghiệm tốt đẹp tại các gian hàng lúc đầu Sự kiện hôm nay cũng như thông qua những thông tin của các NHTM…

Để triển khai thực hiện các Chương trình, Đề án của Chính phủ, Kế hoạch chuyển đổi số ngành ngân hàng đã đặt ra các mục tiêu rất cụ thể đến năm 2025 như: 50% các nghiệp vụ ngân hàng được số hóa; 70% giao dịch khách hàng thực hiện trên kênh số; 50% khoản vay nhỏ lẻ, vay tiêu dùng khách hàng cá nhân được số hóa, tự động;..

Tại Sự kiện "Ngày chuyển đổi số" ngành ngân hàng hôm nay, kính mời Thủ tướng, Phó Thủ tướng và các quý vị cùng lắng nghe những phát biểu chia sẻ từ Lãnh đạo bộ, ngành và các báo cáo ngắn về tình hình ngành ngân hàng triển khai chuyển đổi số, triển khai chiến lược chuyển đổi số tại ngân hàng thương mại, triển khai Quyết định số 06/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, tạo lập hệ sinh thái số để phát triển dịch vụ ngân hàng bán lẻ và chuyển đổi số ngân hàng để thực hiện mục tiêu tài chính toàn diện.

Sau khi kết thúc phần trình bày của các đơn vị, Ban lãnh đạo NHNN và tập thể, cán bộ ngành ngân hàng rất vinh dự nhận được những định hướng, chỉ đạo của Thủ tướng đối với công tác chuyển đổi số ngành ngân hàng,. Với sự quan tâm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự phối hợp của các Bộ ngành, sự quyết tâm của toàn Ngành, quá trình chuyển đổi số ngành ngân hàng sẽ ngày càng hoàn thiện, đóng góp tích cực và ý nghĩa hơn nữa vào công cuộc chuyển đổi số quốc gia, đem lại tiện ích cho người dân, doanh nghiệp...