Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành khung nội dung thí điểm dạy trí tuệ nhân tạo từ tiểu học

Mới đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Quyết định số 3439/QĐ-BGDĐT về Khung nội dung thí điểm giáo dục trí tuệ nhân tạo (AI) cho học sinh phổ thông, tạo cơ sở để các địa phương, nhà trường tổ chức dạy học phù hợp điều kiện thực tiễn.

Theo khung nội dung thí điểm, giáo dục AI được xây dựng dựa trên 4 mạch kiến thức - 4 miền năng lực có quan hệ gắn bó, hỗ trợ lẫn nhau: Tư duy lấy con người làm trung tâm; đạo đức AI; các kỹ thuật và ứng dụng AI; thiết kế hệ thống AI.

Cách tiếp cận này thể hiện tinh thần “học để làm người”, đặt yếu tố nhân văn, trách nhiệm xã hội và an toàn lên hàng đầu, đồng thời vẫn bảo đảm nền tảng kỹ thuật để học sinh có thể vận dụng hiệu quả trong học tập và đời sống.

Ở cấp tiểu học, học sinh chủ yếu trải nghiệm các ứng dụng AI đơn giản, trực quan để hình thành khái niệm ban đầu và nhận biết vai trò của Al trong cuộc sống. Nguồn: Báo Chính phủ.

Khung nội dung được thiết kế tương ứng hai giai đoạn giáo dục của Chương trình giáo dục phổ thông: Giai đoạn giáo dục cơ bản (tiểu học, trung học cơ sở) và giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp (trung học phổ thông).

Ở cấp tiểu học, học sinh chủ yếu làm quen, trải nghiệm các ứng dụng AI đơn giản, trực quan để hình thành khái niệm ban đầu và nhận biết vai trò của AI trong cuộc sống.

Ở cấp trung học cơ sở, học sinh từng bước sử dụng công cụ AI để tạo sản phẩm số, hỗ trợ giải quyết nhiệm vụ học tập; qua đó rèn năng lực tự học và hợp tác.

Lên trung học phổ thông, học sinh được khuyến khích khám phá, thiết kế, cải tiến các công cụ AI đơn giản thông qua dự án khoa học, tăng cường tư duy hệ thống và năng lực giải quyết vấn đề.

Một điểm nhấn của khung nội dung là tính mở và linh hoạt. Bên cạnh phần nội dung cốt lõi, học sinh có thể lựa chọn các chuyên đề tự chọn nhằm tăng cường thực hành, tìm hiểu sâu về lĩnh vực ứng dụng AI hoặc kỹ thuật lập trình, phát triển hệ thống.

Việc tổ chức dạy học được định hướng theo các phương pháp tích cực, coi trọng trải nghiệm, thực hành và dự án; khuyến khích dạy học theo dự án để bồi dưỡng năng lực sáng tạo, tự học, giao tiếp và hợp tác.

Đáng chú ý, khung nội dung cũng nhấn mạnh yêu cầu an toàn, hiệu quả, phù hợp điều kiện cơ sở vật chất. Một số chủ đề như đạo đức AI, nhận diện rủi ro, phân tích chính sách có thể tổ chức theo thảo luận, tranh biện, nghiên cứu tình huống mà không nhất thiết phụ thuộc máy tính; qua đó giúp học sinh biết cân nhắc hệ quả, tôn trọng dữ liệu, quyền riêng tư và các chuẩn mực ứng xử trong môi trường số.

Về đánh giá, khung đặt ra yêu cầu đánh giá thường xuyên và định kỳ bám sát các thành phần năng lực AI, đồng thời liên hệ với hệ phẩm chất chủ yếu và năng lực chung của Chương trình giáo dục phổ thông.

Với chủ đề thiên về ứng dụng, coi trọng khả năng tạo sản phẩm hữu ích; với chủ đề về nguyên lý và mô hình, chú trọng tư duy logic - sáng tạo; với mạch đạo đức, dữ liệu và pháp luật, cần kết hợp xử lý tình huống với quan sát thái độ, trách nhiệm của học sinh. Giáo viên xây dựng hồ sơ học tập, tạo cơ hội cho thuyết trình, phản biện, triển lãm sản phẩm để học sinh học cách lắng nghe, tự điều chỉnh và tiến bộ.

Trong bối cảnh quốc tế, UNESCO cũng đã công bố khung năng lực AI cho học sinh nhằm hỗ trợ tích hợp mục tiêu học tập AI vào chương trình chính khóa, hướng tới công dân số trách nhiệm và sáng tạo.

Nhiều đối tác phát triển, trong đó có UNICEF, đã phối hợp, đồng hành cùng Bộ Giáo dục và Đào tạo trong các diễn đàn và hoạt động thúc đẩy xây dựng khung năng lực số và AI, góp phần bảo đảm tính bao trùm và nhân văn của chuyển đổi số giáo dục.

Việc ban hành khung nội dung thí điểm giáo dục AI là bước đi kịp thời, thể hiện quyết tâm đổi mới, đưa công nghệ phục vụ mục tiêu phát triển con người toàn diện; đồng thời đặt nền tảng để nhà trường, gia đình và xã hội cùng chung tay hình thành thế hệ học sinh biết sử dụng AI đúng cách, an toàn, sáng tạo và có trách nhiệm với cộng đồng./.