Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ cắt giảm 30% thủ tục kiểm định đo lường

Bộ Khoa học và Công nghệ đang xin ý kiến về Dự thảo Nghị định mới nhằm cắt giảm 30% điều kiện đầu tư kinh doanh và thời gian xử lý thủ tục hành chính trong lĩnh vực kiểm định, hiệu chuẩn phương tiện đo lường, đồng thời chuyển toàn bộ thẩm quyền về địa phương.

Theo Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 105/2016/NĐ-CP và Nghị định 154/2018/NĐ-CP, hiện tại Việt Nam có 583 tổ chức hoạt động kiểm định, hiệu chuẩn và thử nghiệm phương tiện đo được cấp phép. Trong đó, 399 tổ chức nhận chỉ định phục vụ quản lý nhà nước. Các tổ chức này xử lý hàng năm khoảng 18,7 triệu phương tiện đo nhóm 1 và gần 6,4 triệu phương tiện đo nhóm 2, tạo doanh thu ước tính 5.000 tỷ đồng.

Ảnh minh họa

Hoạt động kiểm định đo lường đã góp phần quan trọng bảo đảm độ chính xác trong các lĩnh vực y tế, xây dựng, giao thông và nghiên cứu khoa học. Từ đó bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, nâng cao uy tín doanh nghiệp và giảm chi phí do sai sót kỹ thuật.

Nhiều quy định chồng chéo cần sửa

Tuy nhiên, sau gần 9 năm thực hiện Nghị định 105/2016/NĐ-CP về điều kiện hoạt động của tổ chức kiểm định đo lường, nhiều bất cập xuất hiện. Một số quy định về điều kiện hoạt động chưa rõ ràng, khó định lượng, dẫn đến tình trạng doanh nghiệp lúng túng hoặc thực hiện mang tính đối phó.

Các điều kiện có sự chồng lấn và trùng lặp về nội dung gây phát sinh thêm thành phần hồ sơ hoặc thủ tục hành chính. Việc này tốn kém thời gian, chi phí cho tổ chức và làm tăng khối lượng công việc cho cơ quan tiếp nhận.

Bên cạnh đó, toàn bộ thông tin về đăng ký kinh doanh, mã số doanh nghiệp đã được công khai qua các cơ sở dữ liệu trực tuyến. Cơ quan quản lý hoàn toàn tra cứu, xác minh thông tin pháp nhân mà không cần yêu cầu nộp bản giấy.

Dự thảo nghị định mới sẽ cắt giảm 1/6 điều kiện của tổ chức cung cấp dịch vụ kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm và 1/3 điều kiện của tổ chức được chỉ định. Đồng thời đơn giản hóa 34% điều kiện và minh bạch hóa 50% điều kiện hoạt động.

Về thủ tục hành chính, dự thảo cắt giảm 40% thành phần hồ sơ phải nộp khi đăng ký hoạt động. Thời gian xử lý giảm từ 7 ngày xuống 5 ngày và từ 5 ngày xuống 3 ngày, tương ứng mức giảm 29% và 40%.

Dự thảo cũng bãi bỏ 4 trường hợp xử lý hồ sơ, bao gồm việc đánh giá tại cơ sở khi cấp giấy chứng nhận, cấp lại giấy chứng nhận bị mất hoặc hư hỏng, và các trường hợp chấm dứt hiệu lực giấy chứng nhận.

Chuyển toàn bộ thẩm quyền về địa phương

Điểm đáng chú ý nhất của dự thảo là phân cấp 100% thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đăng ký cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh. Trước đây, Bộ Khoa học và Công nghệ thực hiện nhiệm vụ này ở cấp trung ương.

Việc phân cấp này nhằm đáp ứng chủ trương của Chính phủ về "cấp nào sát cơ sở, sát nhân dân nhất thì giao cấp đó giải quyết". Điều này giúp rút ngắn thời gian, giảm chi phí đi lại cho doanh nghiệp và tăng hiệu quả quản lý.

Thay vì tập trung vào tiền kiểm, dự thảo tăng cường hậu kiểm thông qua cơ chế giám sát định kỳ sau khi tổ chức được cấp giấy chứng nhận theo chu kỳ 2-3 năm. Biện pháp này giúp phát hiện sớm tình trạng hoạt động sai quy định mà vẫn tạo thuận lợi cho doanh nghiệp khi đăng ký.

Đồng thời, dự thảo bổ sung các quy định về chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý. Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung về tổ chức cung cấp dịch vụ đo lường, bảo đảm chia sẻ thông tin giữa các cấp.

Để thực hiện thành công việc phân cấp, Ủy ban nhân dân các tỉnh thành cần bố trí đội ngũ cán bộ có năng lực chuyên môn phù hợp. Bộ Khoa học và Công nghệ có trách nhiệm tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ địa phương.

Về cơ sở vật chất, các địa phương cần trang bị đầy đủ hệ thống hạ tầng công nghệ thông tin, kết nối với cổng dịch vụ công để xử lý hồ sơ hoàn toàn trên môi trường điện tử.

Bộ Khoa học và Công nghệ dự kiến trình Chính phủ xem xét thông qua dự thảo nghị định này vào tháng 11 năm 2025. Nghị định này tạo nền tảng pháp lý mới cho cải cách hành chính, tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp hoạt động và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực đo lường.