IP Day 2025: Cùng lan tỏa 'nhịp điệu' của sở hữu trí tuệ trong kỷ nguyên số

Trong bối cảnh chuyển đổi số và cách mạng công nghiệp 4.0 diễn ra mạnh mẽ, sở hữu trí tuệ ngày càng đóng vai trò then chốt trong bảo vệ tài sản trí tuệ, giảm thiểu rủi ro vi phạm bản quyền, sao chép trái phép.

Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ Lưu Hoàng Long phát biểu tại Lễ hưởng ứng Ngày Sở hữu trí tuệ Thế giới - Ảnh: VGP/TG.

Ngày 25/4, Bộ KH&CN phối hợp với UBND TP. Hà Nội đồng tổ chức Lễ hưởng ứng Ngày Sở hữu trí tuệ Thế giới (26/4 - IP Day) năm 2025 với chủ đề "Sở hữu trí tuệ và âm nhạc - Cảm nhận nhịp điệu của Sở hữu trí tuệ".

Sự kiện không chỉ là hoạt động chuyên môn mà còn là dịp quan trọng để lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo, nâng cao nhận thức và năng lực khai thác, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trong cộng đồng đại học và xã hội.

Phát biểu tại sự kiện, Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ Lưu Hoàng Long nhấn mạnh thông điệp của Ngày Sở hữu trí tuệ năm nay nhắc nhở chúng ta suy nghĩ sâu sắc hơn về vai trò của sở hữu trí tuệ đối với thế giới tinh thần của con người.

"Sở hữu trí tuệ không chỉ là động lực thúc đẩy sáng tạo và tăng trưởng kinh tế, không chỉ là tài sản trí tuệ có giá trị lớn đối với người dân và doanh nghiệp, mà còn là công cụ bảo vệ các kho tàng nghệ thuật của nhân loại", ông Lưu Hoàng Long nói.

Âm nhạc là nghệ thuật của thanh âm và nhịp điệu, là món ăn tinh thần không thể thiếu, nuôi dưỡng đời sống tâm hồn của người dân trong xã hội hiện đại ngày càng nhiều áp lực, nhưng cũng như các lĩnh vực sáng tạo nghệ thuật khác, nghệ thuật âm nhạc đòi hỏi một hệ thống bảo hộ sở hữu trí tuệ rất mạnh mới đủ năng lực bảo vệ và thúc đẩy khai thác một cách hiệu quả các quyền thương mại và tinh thần của các nhà sáng tạo và trình diễn.

Ông Lưu Hoàng Long cũng dẫn báo cáo từ Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) và Brand Finance cho thấy các tập đoàn hàng đầu như Apple, Microsoft, Nvidia ngày càng phát triển với giá trị hàng nghìn tỉ USD đều dựa trên tài sản trí tuệ, từ sáng chế, nhãn hiệu, đến bí mật kinh doanh và phần mềm… khi được đảm bảo bằng công cụ sở hữu trí tuệ sẽ là nguồn tạo ra giá trị gia tăng vô tận.

"Đây là bằng chứng rõ ràng rằng, trong kỷ nguyên số, tài sản vô hình, đặc biệt là sở hữu trí tuệ, chính là chìa khóa cho sự phát triển bứt phá nhờ khoa học công nghệ", ông Lưu Hoàng Long khẳng định.

Theo ông Lưu Hoàng Long, Đảng và Nhà nước ta đã xác định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là ba trụ cột chiến lược để đưa đất nước vươn lên trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao vào năm 2045, khi nước Việt Nam tròn 100 năm tuổi. Trong cả ba trụ cột này, Sở hữu trí tuệ đóng vai trò then chốt.

"Nhịp điệu của Sở hữu trí tuệ" chính là khả năng linh hoạt thích ứng và sẵn sàng điều chỉnh để thích nghi với thay đổi và tạo ra sự thay đổi, nhất là trong bối cảnh phát triển như vũ bão của cuộc cách mạng công nghiệp hiện đại.

Trong thời đại số và trí tuệ nhân tạo phát triển mạnh mẽ như hiện nay, các sản phẩm âm nhạc, từ bản nhạc viết tay đến bản phối hiện đại trên nền tảng số, đều có thể dễ dàng bị sao chép, khai thác trái phép và bởi vậy rất cần có hệ thống sở hữu trí tuệ hiệu quả, phù hợp để ngăn chặn.

Ông Lưu Hoàng Long cho biết, dưới sự chỉ đạo của Bộ KH&CN, Cục Sở hữu trí tuệ luôn xác định sở hữu trí tuệ là một trong những trụ cột quan trọng nhất của chiến lược đổi mới sáng tạo quốc gia. Cục đã và đang tích cực phối hợp cùng các cơ quan, bộ, ngành liên quan tổ chức các chương trình nâng cao nhận thức về sở hữu trí tuệ, hỗ trợ cộng đồng hiểu rõ hơn về quyền và nghĩa vụ của mình trong việc bảo vệ tài sản trí tuệ.

Trong thời gian tới, Cục Sở hữu trí tuệ sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách; thúc đẩy giáo dục và phổ biến kiến thức sở hữu trí tuệ trong trường học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp; hỗ trợ bảo hộ, thương mại hóa tài sản trí tuệ...

"Chúng ta hãy cùng nhau lan tỏa giá trị của sở hữu trí tuệ - như một nhịp đập không ngừng của sự phát triển", ông Lưu Hoàng Long nói.

Phó Giám đốc Sở KH&CN Hà Nội Nguyễn Quốc Hà phát biểu tại lễ hưởng ứng - Ảnh: VGP/TG.

Từ thực tiễn địa phương, Phó Giám đốc Sở KH&CN Hà Nội Nguyễn Quốc Hà cho biết Thành phố Hà Nội đã đạt được nhiều kết quả nổi bật trong lĩnh vực này. Nổi bật là Nghị quyết 16/2021/NQ-HĐND và chương trình hỗ trợ đăng ký bảo hộ tài sản trí tuệ cho sản phẩm OCOP, làng nghề, sản phẩm khoa học công nghệ, với khoảng 200 sản phẩm đã được bảo hộ.

Hà Nội cũng thường xuyên tổ chức các lớp đào tạo, hội thảo, triển lãm kết nối sản phẩm sở hữu trí tuệ, cũng như tăng cường hướng dẫn, kiểm tra việc sử dụng nhãn hiệu chứng nhận, nhãn hiệu tập thể tại các địa phương.

Trong thời gian tới, Hà Nội định hướng phát triển thành "Thành phố sáng tạo", đầu tư cho các trung tâm đổi mới sáng tạo, công nghệ cao, tập trung vào AI, blockchain, công nghệ xanh. Thành phố cũng sẽ thúc đẩy giáo dục sở hữu trí tuệ trong trường học, truyền thông đại chúng, mở rộng hợp tác quốc tế với WIPO, đồng thời chủ động tận dụng các chính sách mới của Luật Thủ đô để phát triển hệ sinh thái sở hữu trí tuệ bền vững.

Nghi thức khởi động lễ hưởng ứng Ngày Sở hữu Trí tuệ Thế giới - Ảnh: VGP/TG.

Từ góc độ viện trường, GS.TS Trịnh Minh Thụ, Hiệu trưởng Trường Đại học Thủy lợi chia sẻ, nhà trường luôn coi trọng việc phát triển và bảo hộ tài sản trí tuệ như một phần thiết yếu trong đào tạo và nghiên cứu. Trường đã phối hợp với Cục Sở hữu trí tuệ tổ chức nhiều lớp đào tạo, tập huấn về kỹ năng đăng ký và bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ; dành nguồn kinh phí hỗ trợ cán bộ, giảng viên đăng ký sáng chế, giải pháp hữu ích, nhãn hiệu hàng hóa.

Đến nay, Đại học Thủy lợi đã đạt được những kết quả đáng kể: 10 bằng độc quyền sáng chế (nhiều sáng chế đã ứng dụng trong thực tiễn), 1 bằng sáng chế quốc tế được cấp tại Ấn Độ, 6 bằng giải pháp hữu ích, 1 văn bằng sở hữu công nghiệp và khoảng 10 đơn đăng ký khác đang trong quá trình thẩm định.

"Những kết quả này là minh chứng rõ nét cho năng lực sáng tạo và tinh thần đổi mới của đội ngũ nhà khoa học trong nhà trường", GS. Trịnh Minh Thụ nhấn mạnh. Ông cũng kêu gọi sinh viên tích cực học tập, nghiên cứu, đồng thời chủ động tìm hiểu và ứng dụng kiến thức về sở hữu trí tuệ vào thực tiễn.

"Sở hữu trí tuệ không chỉ là vấn đề của các nhà khoa học, nghệ sĩ hay doanh nghiệp, mà là trách nhiệm của toàn xã hội. Mỗi người, ở mỗi vị trí, đều có thể góp phần xây dựng một môi trường sáng tạo – nơi mọi ý tưởng đều được trân trọng và bảo vệ", GS Trịnh Minh Thụ khẳng định.