Nâng tầm nông sản Việt: Số hóa và truy xuất nguồn gốc mở lối ra thị trường toàn cầu

Hội thảo “Nâng tầm nông sản Việt: Chứng nhận số thông minh và truy xuất nguồn gốc hướng tới thị trường toàn cầu” đã diễn ra tại Hà Nội, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong hành trình số hóa nông nghiệp và nâng cao giá trị nông sản Việt.

Sự kiện do Trung tâm Chứng nhận Phù hợp (QUACERT) phối hợp cùng Đại học Griffith (Úc) tổ chức, nằm trong khuôn khổ dự án “Trao quyền cho nông dân sản xuất nhỏ thông qua chứng nhận và khả năng truy xuất nguồn gốc bằng AI cho nền nông nghiệp bền vững tại Việt Nam”.

Hội thảo tập trung chia sẻ thông tin về yêu cầu của tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ và hệ thống truy xuất nguồn gốc, đồng thời giới thiệu nền tảng số (Platform) đột phá được phát triển bởi dự án, hứa hẹn mang lại hiệu quả vượt trội trong việc áp dụng tiêu chuẩn và truy xuất nguồn gốc thông qua phân tích dữ liệu thời gian thực.

Ông Hà Minh Hiệp, Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia, nhấn mạnh tầm quan trọng của truy xuất nguồn gốc trong việc xây dựng niềm tin cho người tiêu dùng. Ông kỳ vọng dự án sẽ thay đổi cách tiếp cận của nông dân và hợp tác xã, hướng tới giá trị thực sự của sản phẩm, đặc biệt là tính minh bạch và trung thực.

Ông Nguyễn Thành Tâm, Trường Đại học Griffith và Chủ nhiệm Dự án, đã chỉ ra những thách thức hiện tại mà nông dân Việt Nam đang đối mặt: quy trình đăng ký chứng nhận phức tạp, thiếu thông tin về tiêu chuẩn phù hợp, và khó khăn trong việc chứng minh chất lượng sản phẩm do thiếu bằng chứng số. Câu hỏi đặt ra là làm thế nào để nông dân vẫn canh tác hiệu quả mà vẫn đảm bảo tuân thủ tiêu chuẩn và chứng minh được điều đó ra toàn thế giới. Thêm vào đó, việc xử lý hồ sơ chứng nhận vẫn chủ yếu trên giấy, đánh giá phụ thuộc vào thanh tra thực địa, dẫn đến chậm trễ và quá tải, khiến nông dân bỏ lỡ cơ hội bán sản phẩm với giá xuất khẩu.

Để giải quyết những vấn đề này, giải pháp then chốt được giới thiệu là V-STANDARD – nền tảng chứng nhận và truy xuất nguồn gốc hỗ trợ bởi AI cho Việt Nam.

V-STANDARD: Chìa Khóa Số Hóa Nông Nghiệp Việt

V-STANDARD mang đến một loạt các tính năng đột phá:

Cập nhật tiêu chuẩn động: Liên tục cập nhật và so sánh các tiêu chuẩn quốc tế, giúp doanh nghiệp dễ dàng tra cứu và xác minh sự tuân thủ.

Phân tích và ra quyết định dựa trên AI: Ứng dụng AI để đề xuất tiêu chuẩn phù hợp và xác định khoảng cách giữa các tiêu chí, hỗ trợ nông dân canh tác đạt chuẩn quốc tế.

Giám sát và báo cáo tương tác: Giám sát tuân thủ theo thời gian thực, hiển thị qua bảng điều khiển trực quan, truy cập dễ dàng mọi lúc trên web và di động.

Mục tiêu của V-STANDARD là giúp nông dân Việt Nam dễ dàng đạt chuẩn quốc tế, nâng cao giá trị nông sản nhờ số hóa và truy xuất minh bạch. Đồng thời, nền tảng này cũng hỗ trợ các cơ quan quản lý số hóa toàn diện quy trình chứng nhận, minh bạch hóa truy xuất, và từng bước đưa tiêu chuẩn Việt Nam tiệm cận quốc tế.

Thông qua nền tảng, người dùng có thể nhận được khuyến nghị về tiêu chuẩn, xác định các bước cần tuân thủ dựa trên cây trồng và đất đai, cập nhật tiêu chuẩn mới, và số hóa tài liệu để dễ dàng xác minh. Điều này không chỉ giúp đẩy nhanh quá trình chứng nhận và giám sát mà còn giúp xác định khoảng cách giữa tiêu chuẩn địa phương và quốc tế để điều chỉnh phù hợp.

Thách thức và cơ hội cho nông nghiệp hữu cơ Việt Nam

Bà Đặng Thị Bích Hường, Phó Chủ tịch Hiệp hội Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam, đã chia sẻ về tình hình áp dụng nông nghiệp hữu cơ tại Việt Nam. Bà nhấn mạnh những thuận lợi như Việt Nam đã ban hành bộ tiêu chuẩn quốc gia TCVN 11041, nhiều mô hình sản xuất hữu cơ vận hành hiệu quả, và điều kiện tự nhiên phù hợp cho canh tác hữu cơ.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều khó khăn cần vượt qua, bao gồm: Hạn chế về nhận thức và kỹ thuật sản xuất hữu cơ của nông dân; Năng suất thấp, chi phí sản xuất và chứng nhận cao; Thiếu cán bộ kỹ thuật, đơn vị tư vấn, và tổ chức chứng nhận nội địa đủ năng lực; Thiếu hệ thống giám sát và quản lý minh bạch, nhất quán. Dù vậy, cơ hội đang rộng mở cho nông nghiệp hữu cơ Việt Nam với nhu cầu thị trường nội địa và quốc tế ngày càng tăng, cùng với khả năng tiếp cận các chương trình hỗ trợ kỹ thuật và tài chính từ các tổ chức quốc tế. Việt Nam có thể phát triển liên kết chuỗi giữa nông dân – doanh nghiệp – nhà phân phối để ổn định đầu ra và hưởng lợi từ xu hướng tiêu dùng bền vững.