Nghị quyết 57: Đặt con người và tri thức vào vị trí trung tâm phát triển

GS. TS Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cho rằng Việt Nam có lợi thế lớn về nguồn nhân lực trẻ, thông minh và khả năng thích ứng nhanh. Việc Nghị quyết 57 xác định khoa học công nghệ là trụ cột tăng trưởng cho thấy sự thay đổi tư duy mạnh mẽ, đặt con người và tri thức vào vị trí trung tâm của phát triển.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và cạnh tranh gay gắt, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ là xu thế mà còn là yếu tố then chốt quyết định sự phát triển của mỗi quốc gia. Đối với Việt Nam, đây được coi là động lực chiến lược để thực hiện mục tiêu tăng trưởng nhanh, bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và đưa đất nước vươn tầm khu vực, thế giới.

Phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là yếu tố then chốt quyết định sự phát triển của mỗi quốc gia. (Ảnh minh họa)

Nhận thức được điều này, ngày 22/12/2024, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá trong phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Nghị quyết xác định rõ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực chính để phát triển nhanh lực lượng sản xuất hiện đại, hoàn thiện quan hệ sản xuất, đổi mới phương thức quản trị quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội, ngăn chặn nguy cơ tụt hậu, đưa đất nước phát triển bứt phá, giàu mạnh trong kỷ nguyên mới.

Đồng thời, Nghị quyết xác định thể chế, nhân lực, hạ tầng, dữ liệu và công nghệ chiến lược là những nội dung trọng tâm, cốt lõi, trong đó thể chế là điều kiện tiên quyết, cần hoàn thiện và đi trước một bước. Đổi mới tư duy xây dựng pháp luật bảo đảm yêu cầu quản lý và khuyến khích đổi mới sáng tạo, loại bỏ tư duy "không quản được thì cấm". Chú trọng bảo đảm nguồn nhân lực trình độ cao cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; có cơ chế, chính sách đặc biệt về nhân tài.

Chia sẻ với báo chí, GS. TS Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cho rằng, Việt Nam có lợi thế lớn về nguồn nhân lực trẻ, thông minh và khả năng thích ứng nhanh. Đây là nền tảng để rút ngắn con đường phát triển khoa học công nghệ, giúp đất nước bắt kịp, thậm chí có thể đi nhanh hơn so với nhiều quốc gia. Việc Nghị quyết 57 xác định khoa học công nghệ là trụ cột tăng trưởng cho thấy sự thay đổi tư duy mạnh mẽ, đặt con người và tri thức vào vị trí trung tâm của phát triển.

Đối với cộng đồng doanh nghiệp, Nghị quyết 57 tạo động lực mới để thúc đẩy đổi mới sáng tạo, gắn kết chặt chẽ với kinh tế xanh và kinh tế số. Nhờ đó, doanh nghiệp có thêm điều kiện mở rộng thị trường, nâng cao sức cạnh tranh, đồng hành cùng đất nước trong giai đoạn phát triển mới.

Bà Nguyễn Nhã Quyên, Giám đốc vận hành Quỹ Khởi nghiệp Doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ Việt Nam (SVF) cũng cho rằng, yếu tố nổi bật nhất của Nghị quyết không nằm ở công nghệ mà chính là con người. Nghị quyết 57 khuyến khích tư duy khởi nghiệp, tinh thần dám thử nghiệm, chấp nhận rủi ro và tìm ra phương án tối ưu, phản ánh đúng tinh thần doanh nhân khởi nghiệp hiện đại. Đồng thời, việc thu hút, trọng dụng và nuôi dưỡng nhân tài đã được cụ thể hóa bằng hành động, tạo sự đồng thuận trong cả khu vực công và tư.

Hiện nay, thực hiện Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo (2025), có hiệu lực từ ngày 1/10/2025, Bộ Khoa học và Công nghệ đang chủ trì xây dựng dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành. Trong đó, bà Nguyễn Thị Nga - Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết, để việc thu hút, trọng dụng nhân tài thực sự đi vào cuộc sống, các chính sách tập trung vào ba nội dung chính: có nhiệm vụ cụ thể, có điều kiện làm việc phù hợp và được hưởng thành quả xứng đáng từ hoạt động KHCN&ĐMST. Bên cạnh đó, việc xác định nhân tài dựa trên kết quả cuối cùng, giá trị thực tiễn và tác động vào kinh tế - xã hội, không đặt nặng vấn đề bằng cấp hoặc các thủ tục hành chính rườm rà.

Có thể khẳng định, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số chính là “chìa khóa vàng” để Việt Nam vượt qua bẫy thu nhập trung bình, nâng cao năng lực cạnh tranh, hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao vào năm 2045. Thành công hay không phụ thuộc rất lớn vào việc triển khai hiệu quả Nghị quyết 57, biến ý chí chính trị thành hành động thực tiễn trong từng ngành, từng địa phương và từng doanh nghiệp.