Tại sao robot không nhất thiết phải là hình dạng con người?
Trong khi nhiều người vẫn mơ về những robot hình người giống như trong phim khoa học viễn tưởng, thực tế cho thấy tương lai của robot không nhất thiết phải gắn liền với hình dáng con người. Điều quan trọng hơn cả là thiết kế robot sao cho phù hợp với nhiệm vụ, tối ưu hóa hiệu suất và giải quyết các thách thức trong thế giới thực. Thay vì cố gắng mô phỏng con người, ngành robot đang hướng tới những hệ thống tự động chuyên biệt, giúp nâng cao năng suất và mở ra những khả năng chưa từng có.
Hệ thống lưu trữ và truy xuất tự động có kích thước bằng một pallet, cho phép di chuyển hàng theo mọi hướng.
Robot không nhất thiết phải giống con người để hiệu quả hơn
Từ lâu, ngành công nghiệp robot đã bị cuốn hút bởi ý tưởng về những cỗ máy có hình dáng và cử động giống con người. Dù điều này rất phù hợp với thế giới khoa học viễn tưởng, nhưng trong thực tế, đó không hẳn là hướng đi tối ưu để giải quyết các bài toán tự động hóa. Trong lĩnh vực kho bãi và logistics – nơi mục tiêu chính là vận chuyển những kiện hàng khổng lồ, di chuyển trong không gian chật hẹp và tối ưu hóa hiệu suất, yếu tố hiệu quả phải được đặt lên hàng đầu, thay vì chạy theo hình dáng con người một cách máy móc.
Giống như quá trình tiến hóa trong tự nhiên giúp các loài sinh vật thích nghi với môi trường sống của chúng, robot cũng nên được thiết kế dựa trên chức năng hơn là sự quen thuộc về mặt hình thức. Không phải loài vật nào cũng có hình dáng giống con người – chim tiến hóa để bay, báo săn tiến hóa để đạt tốc độ tối đa... Tương tự, có lý do khiến máy bay, cối xay gió hay ô tô có hình dáng và cơ chế hoạt động như hiện tại – chúng được tối ưu hóa để phục vụ một nhiệm vụ cụ thể.
Vì vậy, robot cũng cần được thiết kế để giải quyết vấn đề một cách hiệu quả nhất, thay vì bị giới hạn bởi hình dạng hay chuyển động giống con người. Trên thực tế, những thách thức lớn nhất của ngành công nghiệp không được giải quyết bởi robot hình người, mà bởi các loại máy móc chuyên biệt, được thiết kế để tối ưu hóa khả năng di chuyển, lưu trữ và luân chuyển hàng hóa.
Hướng đến hiệu suất, không phải mô phỏng con người
Câu hỏi cốt lõi trong ngành robot luôn phải là: “Đâu là thiết kế hiệu quả và đáng tin cậy nhất cho một nhiệm vụ cụ thể?”
Chẳng hạn, trong tự động hóa kho hàng, ưu tiên hàng đầu là nâng và vận chuyển hàng ngàn kg vật liệu. Đó là lý do vì sao các cánh tay robot, robot di động tự động (AMR) và hệ thống lưu trữ – truy xuất tự động (ASRS) đã trở thành tiêu chuẩn của ngành, thay vì những robot hai chân cố gắng bắt chước lao động của con người.
Sự khác biệt này không chỉ mang tính lý thuyết mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến cách các doanh nghiệp mở rộng hệ thống tự động hóa trong tương lai. Robot hình người vẫn đang ở giai đoạn sơ khai và phải đối mặt với những thách thức lớn về độ linh hoạt, khả năng giữ thăng bằng và hiệu suất tiêu thụ năng lượng, khiến chúng khó có thể ứng dụng rộng rãi trong công nghiệp ở thời điểm hiện tại.
Dù các khoản đầu tư vào robot hình người có thể mang lại những bước tiến công nghệ lớn trong tương lai, nhưng ngay lúc này, những hệ thống robot chuyên biệt đã và đang nâng cao hiệu suất trong kho bãi và chuỗi cung ứng.
Định hình khả năng mới thay vì sao chép những gì đã có
Giá trị thực sự của robot không nằm ở việc chúng có giống con người hay không, mà ở chỗ chúng có thể thực hiện những nhiệm vụ mà trước đây con người không thể làm được. Chẳng hạn, các hệ thống thị giác AI hiện đại giúp robot theo dõi và quản lý hàng tồn kho với độ chính xác cao hơn nhiều so với con người.
Tự động hóa tiên tiến cho phép kho hàng lưu trữ nhiều sản phẩm hơn trong không gian nhỏ hơn, giảm chi phí vận hành và tối ưu hóa logistics. Những cải tiến này sẽ không thể đạt được nếu chúng ta cứ khăng khăng thiết kế robot để hoạt động như con người, thay vì xuất phát từ nhu cầu thực tế và để hình dạng robot tuân theo chức năng.
Tương lai của ngành robot không nằm ở việc chờ đợi các mẫu robot hình người đủ hoàn thiện để thay thế lao động con người trong nhiều thập kỷ tới. Thay vào đó, nó nằm ở việc sử dụng những công cụ tốt nhất hiện có để giải quyết các vấn đề của hiện tại.
Khi tự động hóa tiếp tục định hình lại các ngành công nghiệp, những robot thành công nhất sẽ không phải là những cỗ máy gò bó trong hình dáng con người, mà là những thiết kế tập trung vào giải quyết các thách thức thực tế bằng cách tiếp cận phù hợp. Giống như trong tự nhiên, sự tiến hóa luôn ưu tiên khả năng thích nghi và tối ưu hóa chức năng, ngành robot cũng nên đi theo nguyên tắc đó – tạo ra những hệ thống chuyên biệt nhằm tối đa hóa hiệu suất, khả năng mở rộng và độ tin cậy.
Tương lai của robot không nằm ở những viễn cảnh xa vời hàng chục năm sau, mà là ở những giải pháp kỹ thuật có thể hoạt động ngay từ bây giờ. Những kho hàng của tương lai sẽ không được vận hành bởi những robot có hình dáng con người, mà bởi những hệ thống tự động hóa được thiết kế chuyên biệt cho từng nhiệm vụ, biến những điều tưởng chừng không thể thành có thể.
