Tăng sức cạnh tranh trên thị trường số bằng AI và Big Data

Con đường mà doanh nghiệp Việt cần đi là biến AI và Big Data thành chiến lược cốt lõi để chuyển hóa dữ liệu khổng lồ thành lợi thế cạnh tranh, mở ra kỷ nguyên phát triển theo cấp số nhân...

Phát biểu khai mạc tại diễn đàn với chủ đề “AI e-Commerce – Kiến tạo thế hệ tăng trưởng mới” , bà Lại Việt Anh, Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương, nhấn mạnh trong bối cảnh nền kinh tế số phát triển như vũ bão, thương mại điện tử đã trở thành trụ cột tăng trưởng mới. 

Bà khẳng định Trí tuệ nhân tạo (AI), Dữ liệu lớn (Big Data)  không chỉ là công cụ mà còn là chiến lược cốt lõi để chuyển hóa dữ liệu khổng lồ thành lợi thế cạnh tranh, là chìa khóa để đạt được sự tăng trưởng theo cấp số nhân trong kỷ nguyên số.

Công nghệ AI phát triển không chỉ mang lại bước tiến mới trong công tác quản lý cửa hàng của các chuỗi cửa hàng mà còn hỗ trợ nâng cao trải nghiệm khách hàng giúp tăng doanh thu hiệu quả cho ngành bán lẻ.

66% doanh nghệ Việt Nam đã ứng dụng AI

Trí tuệ nhân tạo đang tạo nên bước chuyển mạnh mẽ trong lĩnh vực thương mại điện tử, mang đến trải nghiệm toàn diện và thông minh hơn cho cả người mua lẫn người bán. Ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và Công nghệ số (eComDX), cho biết AI đang trở thành "trợ lý số" không thể thiếu, giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả kinh doanh và mang lại trải nghiệm cá nhân hóa vượt trội cho người tiêu dùng.

Với người mua, AI giúp gợi ý sản phẩm phù hợp, hiển thị ưu đãi đúng nhu cầu, tóm tắt đánh giá từ người dùng khác và giới thiệu sản phẩm tương tự để họ dễ dàng so sánh, lựa chọn.

Với người bán, AI hỗ trợ chăm sóc khách hàng tự động 24/7, tối ưu hình ảnh và video sản phẩm, gợi ý sản phẩm nổi bật trong livestream và lên lịch phát hiệu quả.

Nhờ đó, người mua có trải nghiệm mua sắm nhanh chóng, tiện lợi và chính xác hơn; người bán nâng cao năng suất, tối ưu doanh thu và gia tăng sức cạnh tranh trên thị trường số.

Ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc eComDX.

Xu hướng này đang diễn ra trên toàn cầu. Báo cáo AI in eCommerce Statistics 2025 cho thấy, hơn 80% nhà bán lẻ trực tuyến đã ứng dụng AI để thúc đẩy hoạt động kinh doanh, với quy mô thị trường AI trong TMĐT toàn cầu dự báo đạt 8,65 tỷ USD.

Các xu hướng nổi bật bao gồm AI tạo sinh trong tìm kiếm và trải nghiệm mua sắm, cá nhân hóa hành trình khách hàng, tự động hóa vận hành, tối ưu quản lý tồn kho thông minh và dự báo nhu cầu.

Tại Việt Nam, sự chấp nhận AI cũng rất cao: 66% doanh nghiệp cho biết đã ứng dụng AI trong giao tiếp khách hàng và 63% dùng AI để tìm kiếm khách hàng mới. Ông Tuấn khẳng định: "Việc đầu tư mạnh mẽ hơn vào thương mại điện tử không chỉ là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc để duy trì lợi thế cạnh tranh".

BIG DATA và AI: Chiến lược để tối ưu hóa vận hành và tăng trưởng kép

Trong một thị trường thương mại điện tử liên tục biến động, việc khai thác dữ liệu lớn không còn là lợi thế mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc đối với doanh nghiệp. Bà Đỗ Thanh Hương, Trưởng phòng Nghiên cứu thị trường của Công ty Cổ phần Khoa học Dữ liệu Metric, chia sẻ Big Data hiện là chìa khóa giúp doanh nghiệp Việt Nam bứt phá trong bối cảnh thương mại điện tử và kinh tế số phát triển mạnh mẽ.

Thị trường thương mại điện tử Việt Nam đang chứng kiến sự cạnh tranh khốc liệt. Dữ liệu tổng hợp từ 4 sàn lớn (Shopee, Lazada, Tiki, TikTok Shop) cho thấy tổng doanh số 9 tháng năm 2025 đạt 305,9 nghìn tỷ đồng.

Bà Đỗ Thanh Hương, Trưởng phòng Nghiên cứu thị trường của Công ty Cổ phần Khoa học Dữ liệu Metric.

Shopee vẫn dẫn đầu với 56% thị phần quý 3/2025, nhưng TikTok Shop lại duy trì tốc độ tăng trưởng ấn tượng 69%, mở rộng thị phần lên 41% và trở thành đối thủ bám đuổi đáng gờm.

Đáng chú ý, nhóm shop Mall (cửa hàng chính hãng), dù chỉ chiếm 2,36% tổng số shop, nhưng đóng góp tới 32,39% tổng doanh số, khẳng định vai trò chủ lực trong tăng trưởng thương mại điện tử.

Một trong những ứng dụng AI mang tính chiến lược nhất hiện nay chính là AI Sales Agent - “nhân viên kinh doanh không ngủ”. Giải pháp này giúp tự động hóa hoạt động bán hàng và chăm sóc khách hàng 24/7, với khả năng hiểu ngôn ngữ tự nhiên, phân tích dữ liệu và cá nhân hóa tương tác.

Ông Nguyễn Phi Nghị, Giám đốc Khối Kinh doanh Công ty Cổ phần MISA, nhấn mạnh AI Sales Agent đang trở thành công cụ chiến lược giúp doanh nghiệp bứt phá trong kinh doanh trực tuyến.

Theo ông, AI Sales Agent có thể tư vấn, giải đáp, gợi ý sản phẩm và chốt đơn tự động 24/7. Điểm mạnh cốt lõi là khả năng phân tích hành vi người dùng, học từ dữ liệu tương tác để ngày càng thông minh hơn, từ đó cá nhân hóa trải nghiệm, nâng cao tỷ lệ chuyển đổi và giảm chi phí vận hành.

Đồng tình với vai trò của AI trong tự động hóa, bà Trương Thị Minh Nguyệt, giám đốc sản phẩm và giải pháp, ACCESSTRADE Việt Nam, chia sẻ rằng AI giúp marketer sản xuất nội dung chất lượng cao với quy mô lớn và chuyên nghiệp.

Bà Nguyệt cho biết một Marketer bình thường có thể sản xuất ra 1000 video 1 ngày trên hàng chục kênh mà vẫn chất lượng, hiệu quả nhờ toàn bộ quy trình từ khám kênh, sản xuất video, kiểm duyệt chất lượng, tự động đăng bài, chăm sóc khách hàng... đều được tự động hoá. "Doanh nghiệp phải sở hữu được năng lực sáng tạo content AI thì mới có thể tiếp cận khách hàng hiệu quả trong kỷ nguyên này", bà Nguyệt nhấn mạnh.

Đánh giá cao vai trò của AI Automation và Zalo Chatbot AI, ông Nguyễn Trung Thành, Đồng sáng lập & Giám đốc Phát triển Giải pháp, NextGenAI, cho biết AI không chỉ giúp tự động hóa các tác vụ lặp lại như tư vấn, xử lý đơn hàng hay nhắc nhở khách hàng, mà còn phân tích dữ liệu để gợi ý sản phẩm phù hợp, tối ưu chiến dịch marketing và nâng cao tỷ lệ chuyển đổi.

Zalo Chatbot AI đặc biệt quan trọng vì khả năng tương tác trực tiếp 24/7, cung cấp thông tin nhanh chóng, cá nhân hóa thông điệp và duy trì trải nghiệm liền mạch trên nền tảng Zalo, tối ưu nguồn lực và tăng hiệu quả vận hành.