Các thuật ngữ, định dạng file video, audio thông dụng (bài 1)

05:09, 25/07/2009

Nếu 5, 10 năm trước đây thôi, các đĩa DVD có định dạng (VOB, MPEG 2) với độ phân giải (720x480) còn chiếm địa vị độc tôn trong làng giải trí phim ảnh.

Nhưng một vài năm trở lại đây, nó phải lùi bước trước sự xâm lăng thị trường như vũ bão của phim HD, HDTV và đĩa BluRay (BR disk) với độ nét cao(HD) lên đến 1920x1080 hay 1080p .

Nếu bạn là người ưa thích tải phim HD (độ nét cao), nhạc lossless có đầy trên mạng chắc sẽ hoa mắt trước vô số định dạng và nhiều thuật ngữ viết tắt của chúng.

Vậy không có gì thừa nếu bạn biết thêm về các chữ viết tắt ấy thật rành rẻ nhằm chọn lựa đúng dạng file nào tốt nhất mới nên tải về.để khỏi phí công chờ đợi.

I) Các thuật ngữ chung dành cho phim video HD,SD (standard definition: không HD):

Với sự bùng nổ của máy tính và internet, nhu cầu trao đổi thông tin giữa các nước ngày càng cấp thiết hơn, mọi người đều thấy còn bất tiện khi phải cần upload cả DVD hay đĩa Blu ray qua mạng do kích thước của chúng quá lớn hàng GB(4-40GB).

Vì thế,rất nhiều nhóm nghiên cứu, cũng như các tổ chức đã nghiên cứu ra nhiều thuật toán khác nhau nhằm nén các file video, âm thanh lại từ phiên bản gốc Blu Ray, HDTV, DVD mà vẫn giữ được chất lượng ở mức cao nhất. Đó là vai trò chính của các CODEC đang có trên mạng hiện nay.

1) Thế CODEC là gì? CODEC là từ rút gọn từ (COmpressor/DECcompressor), còn được gọi thuật giải (nén và giải nén).

MPEG 4 (Moving Picture Experts Group-4) coi như một CODEC hàng đầu, thông dụng nhất hiện nay, còn biết như chuẩn nén hình ảnh, âm thanh có độ bít rate thấp.MPEG-4 còn được chia nhiều nhóm phụ như sau:
- phần hình ảnh video MPEG-4 hay Advanced simple profile (ASP) với 2 CODEC thông dụng là DivX, XviD.

- phần âm thanh audio MPEG-4 hay sử dụng AAC(Advanced Audio Coding) hỗ trợ cho video như MP3, AAC.

:- Chuẩn mã hoá video MPEG-4 Advanced Video Coding (AVC) mới tiên tiến nhất dùng trong các phim HD hiện nay, chính là CODEC H264.

a) DivX(Digital Video Express), codec nổi tiếng từ lâu trong nhóm MPEG-4. Chất lượng coi như gần bằng MPEG 2 nhưng kích thước nhỏ chỉ bằng một nữa..

b)XviD (viết ngược lại Divx):cũng là một CODEC MPEG 4. XviD kết hợp hài hoà giữa tốc độ,chất lượng, có khả năng tuỳ biến cao, là một ASP codec được giới chuyên môn đánh giá cao nhất.

Xvidcó thể nén file video được lưu trữ dưới dạng .AVI,.OGM, .MP4 hay nhiều dạng khác. XviD cơ bản được coi như giống DivX nhưng cho chất lượng tốt hơn nhiều

c) H264 hay Advanced Video Coding (AVC): một loại codec cao cấp nhất, khả năng nén các tín hiệu HD-DVD hay Bluray cựa mạnh thành một file có dung lượng nhỏ lại, chỉ bằng một nửa từ 5-20GB có độ phân giải rất cao 1080p hay 720p.

Hỗ trợ cho CODEC(H264) là một encoder mã nguồn mở, có tên là x264 (chính là từ thường ghi kèm trong tên các phim HD):

Td: Robocop.1987.1080p.BluRay.x264-FSiHD.E.mkv

2) Các định dạng file video:Các định dạng video phổ biến nhất hay gặp khi dùng máy tính để xem phim, đấy là AVI, MKV, x264, MP4...

a) AVI và MKV là gì? chúng coi như là các đồ chứa(container): loại dạng file có thể lưu trữ cùng lúc nhiều thông tin video/audio khác nhau.

- AVI: (Audio Video Interleave), định dạng Video phổ biến. nhất của DIVX, XVID. Nhược điểm của file AVI là không thể chứa được âm thanh AAC, Vorbis và nhiều loại khác nữa.

Định dạng video này hoàn toàn tương thích tốt trogn mọi Windows,còn được Microsoft hỗ trợ .

- MKV: từ viết tắt của "Matroska Video", dạng file đa năng nhất hiện nay, rất phổ biến cho các phim HD, do hỗ trợ rất nhiều audio video& subtitle stream nên play được ở nhiều chế độ video, âm thanh và phụ đề khác nhau

Chất lượng hình ảnh và âm thanh của từng file MKV hoàn toàn tuỳ thuộc loại codec của video, âm thanh mà nó chứa trong đó..

Container loại cũ phổ biến nhất là AVI, MPEG (.mpg, mpeg), Quicktime (.mov), Real (.rm), wmv, MP4 (.mp4).

b) Các dạng chứa file(container) khác thật mới nữa như là TS, TP , MPEG-TS, hay M2T (đều là các Transport stream). Nhiều phim ca nhạc Hàn HDTV rất hay dùng dưới dạng TS, TP do hỗ trợ nhiều file video, audio trong đó có cả H264 hay MPEG 2, âm thanh Mp3 và AC 3.

Nhưng 2 file này thật khó xử lý khi cần trích xuất hay cắt nối không dễ dàng như MKV. Phải có công cụ riêng như TS mixer, mới trích xuất được riêng phần video audio hay thay đổi lại gì được.

c) WMV: (Windows Media Video) dạng phim nén được phát triển, sở hữu của Microsoft. Ngoài khả năng tương thích tốt với các phần mềm chơi nhạc, WMV còn được chơi trực tuyến thông qua Internet.

d) MP4: Lợi thế chính của MP4 là dung lượng lưu trữ khá nhỏ so với MPEG-2,.được dùng nhiều vào các thiết bị cấm tay như Ipod, điện thoại di động.

e) MTS, M2TS cũng có định dạng HD (

CODEC H 264) được ghi trong các may quay phim như Sony, Canon, Panasonic.

Lưu ý riêng dạng M2TS chính là định dạng căn bản của các đĩa Blu Ray gốc.

f) AVCHD(Advanced Video Codec High Definition) là dạng thu HD hay SD được dùng trong các máy quay phim, đều tựa trên nền tảng nén CODEC H.264/MPEG-4 .Âm thanh được nén dưới dạng (Dolby AC-3). (còn tiếp)

Dr Hoàng